Kiçä Amerikanıñ Ohio ştatında Cleveland şähärendä 80 yäşendä Azerbaycannıñ elekke prezidentı Heydar Aliev wafat buldı. Alievnıñ yöräk häm böyer problemaları bar ide. Üktäbr ayında Aliev Azerbaycan prezidentı wazifasınnan kitte, şunnan soñ ildä prezident saylawları ütkärelep bu wazifağa anıñ ulı İlham Aliev saylandı.
Azerbaycannıñ Waşingtondağı ilçelegendä säyäsi kiñäşçe bulıp eşlägän Taği Zadeh, olı Alievnıñ ülüenä böten Azarbaycan xalqı borçıla, dip belderde. "Bu böten Azarbaycan cämäğätçelege, Azarbaycan cämğiäte häm xalqı öçen zur qayğı. Ämma il monı da kütärer, elekke prezident Alievnıñ yaqtı istälegen yöräklärendä saqlar, dip uylıym" dide Taği Zadeh.
Xäzerge prezident İlham Aliev, kiçä ätiseneñ üleme turında işetkäç tä Genevada uzğan texnologiälär cıyınınnan Azarbaycanğa qayttı.
Üz ğömereneñ zur öleşe kommunist citäkçe bulğan Aliev - sovet sisteması cimerelgäç – şul çornıñ bik küp elekke citäkçeläre kebek xameleon kebek üzgärep milli idealarnı yalqınlı yaqlawçısına äylände.
Aliev 1923 yılda, xäzer inde Azerbaycannıñ avtonomiäläre Naxiçevan respublikasında tuğan. Universitetnı tämamlap, Aliev KGB aşa üsep 1967nçe yılda böten xalıqnı qurqıtıp torğan Sovet Azerbaycan respublikasınıñ küzläw politsiäsen citäkçese bula. Soñınnan 1969nçı yılda Kommunist Partiäseneñ Azerbaycan Üzäk Komitetınıñ berençe sekretare, 13 yıl bu wazifada bulğannan soñ Aliev Mäskäwgä Politbüroğa alına.
1982nçe yılda Sovet citäkçese Yuri Andropov Alievnı Sovetlar Berlege Ministrlar Şurası räiseneñ berençe urınbasarı itep bilgeläde. 1987nçe yılda Heydar Aliev ul çaqta Sovetlar Berlegeneñ Kommunistlar Partiäse general sekratare Mixail Gorbaçev belän kileşmiçä – ämma räsmi añlatmalarğa kürä sälämätlek naçar buluı säbäple – politbürodan kitä. Mäskäwdäge berniçä tınıç yıldan soñ Aliev Kommunistlar partiäsennän çığuın iğlan itä. Bu adım Gorbaçev quşuı belän 1990nçı yılnıñ Ğinwarında Baqığa sovet ğaskärlären kertügä protest bularaq eşlände.
Ul çaqta kommunistlar partiäsennän çığuı turında Heydar Aliev Azatlıq radiosına menä närsä söyläp birgän ide: "Barığıznıñ da, şul sanda partiädä qaluçılarnıñ da – minem aldan yaxşı uylanğan, ämma şulay da bik awır adım yasawımnı añlawığıznı telim. Min monı barı tik Azerbaycan xalqınıñ bäxetle bügengese häm kiläçäge öçen eşlim. Şäxsän min monnan ber ni dä otmıym, Azerbaycan xalqına möräcäğät itäsem kilä, Azerbaycanda demokratiä häm bäysezlek, säyäsi häm iqtisadi ireklek yulına ni qadär kübräk keşe çıqsa, köräşergä äzer keşelär ni qadär kübräk bulsa – Azerbaycan xalqı şul qadär yaxşıraq yäşiäçäk", digän ide Aliev ul çaqta.
1991nçe yılda Sovetlar berlege taralğaç ta Heydar Aliev şunda uq yaña bäysez Azerbaycan citäkçese bulmadı. Başta bu wazifanı elekke sovet dissidentı Abulfez Elçibey başqardı. Elçibey ul çaqta böten sovet ğaskärlären respublikadan çığara aldı, häm yaña säyäsättä Törkiä wä Könbatışqa qaradı. Ämma Elçibey fetnä belän çitläşterelgäç Heydar Aliev yañadan 1993nçı yılda Azerbaycan citäkçelegenä qayytı.
Prezident bulıp saylanğaç Aliev ta Elçibey başlağan säyäsätne däwam itte, Törkiä häm Quşma Ştatlar belän mönäsäbätlärne üsterde. Yaxşı mönäsäbätlärgä qaramastan könbatış Alievnı daimi şäxes kultı buldıruda, ildäge böten yuğarı wazifalarnı ğailä äğzaläre arasında bülüdä ğayepläp kilde. 1998nçı yılda uzğan prezident saylawların xalıqara küzätüçelär – ğadelsez tawış birü dip atadı. Üktäb ayında Heydar Aliev inde 3nçe mäddätkä prezident bulıp saylanırğa cıyına ide, ämma sälämätlek säbäplärennän monnan baş tarttı. Şul çaqta bu wazifağa ul üzeneñ ulın İlham Alievnı täqdim itte.
Azerbaycannıñ Waşingtondağı ilçelegendä säyäsi kiñäşçe bulıp eşlägän Taği Zadeh, olı Alievnıñ ülüenä böten Azarbaycan xalqı borçıla, dip belderde. "Bu böten Azarbaycan cämäğätçelege, Azarbaycan cämğiäte häm xalqı öçen zur qayğı. Ämma il monı da kütärer, elekke prezident Alievnıñ yaqtı istälegen yöräklärendä saqlar, dip uylıym" dide Taği Zadeh.
Xäzerge prezident İlham Aliev, kiçä ätiseneñ üleme turında işetkäç tä Genevada uzğan texnologiälär cıyınınnan Azarbaycanğa qayttı.
Üz ğömereneñ zur öleşe kommunist citäkçe bulğan Aliev - sovet sisteması cimerelgäç – şul çornıñ bik küp elekke citäkçeläre kebek xameleon kebek üzgärep milli idealarnı yalqınlı yaqlawçısına äylände.
Aliev 1923 yılda, xäzer inde Azerbaycannıñ avtonomiäläre Naxiçevan respublikasında tuğan. Universitetnı tämamlap, Aliev KGB aşa üsep 1967nçe yılda böten xalıqnı qurqıtıp torğan Sovet Azerbaycan respublikasınıñ küzläw politsiäsen citäkçese bula. Soñınnan 1969nçı yılda Kommunist Partiäseneñ Azerbaycan Üzäk Komitetınıñ berençe sekretare, 13 yıl bu wazifada bulğannan soñ Aliev Mäskäwgä Politbüroğa alına.
1982nçe yılda Sovet citäkçese Yuri Andropov Alievnı Sovetlar Berlege Ministrlar Şurası räiseneñ berençe urınbasarı itep bilgeläde. 1987nçe yılda Heydar Aliev ul çaqta Sovetlar Berlegeneñ Kommunistlar Partiäse general sekratare Mixail Gorbaçev belän kileşmiçä – ämma räsmi añlatmalarğa kürä sälämätlek naçar buluı säbäple – politbürodan kitä. Mäskäwdäge berniçä tınıç yıldan soñ Aliev Kommunistlar partiäsennän çığuın iğlan itä. Bu adım Gorbaçev quşuı belän 1990nçı yılnıñ Ğinwarında Baqığa sovet ğaskärlären kertügä protest bularaq eşlände.
Ul çaqta kommunistlar partiäsennän çığuı turında Heydar Aliev Azatlıq radiosına menä närsä söyläp birgän ide: "Barığıznıñ da, şul sanda partiädä qaluçılarnıñ da – minem aldan yaxşı uylanğan, ämma şulay da bik awır adım yasawımnı añlawığıznı telim. Min monı barı tik Azerbaycan xalqınıñ bäxetle bügengese häm kiläçäge öçen eşlim. Şäxsän min monnan ber ni dä otmıym, Azerbaycan xalqına möräcäğät itäsem kilä, Azerbaycanda demokratiä häm bäysezlek, säyäsi häm iqtisadi ireklek yulına ni qadär kübräk keşe çıqsa, köräşergä äzer keşelär ni qadär kübräk bulsa – Azerbaycan xalqı şul qadär yaxşıraq yäşiäçäk", digän ide Aliev ul çaqta.
1991nçe yılda Sovetlar berlege taralğaç ta Heydar Aliev şunda uq yaña bäysez Azerbaycan citäkçese bulmadı. Başta bu wazifanı elekke sovet dissidentı Abulfez Elçibey başqardı. Elçibey ul çaqta böten sovet ğaskärlären respublikadan çığara aldı, häm yaña säyäsättä Törkiä wä Könbatışqa qaradı. Ämma Elçibey fetnä belän çitläşterelgäç Heydar Aliev yañadan 1993nçı yılda Azerbaycan citäkçelegenä qayytı.
Prezident bulıp saylanğaç Aliev ta Elçibey başlağan säyäsätne däwam itte, Törkiä häm Quşma Ştatlar belän mönäsäbätlärne üsterde. Yaxşı mönäsäbätlärgä qaramastan könbatış Alievnı daimi şäxes kultı buldıruda, ildäge böten yuğarı wazifalarnı ğailä äğzaläre arasında bülüdä ğayepläp kilde. 1998nçı yılda uzğan prezident saylawların xalıqara küzätüçelär – ğadelsez tawış birü dip atadı. Üktäb ayında Heydar Aliev inde 3nçe mäddätkä prezident bulıp saylanırğa cıyına ide, ämma sälämätlek säbäplärennän monnan baş tarttı. Şul çaqta bu wazifağa ul üzeneñ ulın İlham Alievnı täqdim itte.
