Accessibility links

Кайнар хәбәр

Bush ilneñ wazğiäte turındağı çığışında Ğıraq, Äfgan suğışların yaqlap çıqtı


G.Bush berençe prezidentlıq möddäteneñ ilneñ wazğiäte turındağı sonğı çığışında ilbaşı bularaq alıp barğan aktivlıqların qıyu häm qayçaqta köräşçän ruxta yaqladı.Notıqnı prezidentnıñ saylaw aldı kampaniäseneñ räsmi bulmağan başlanğıçı dip bäyäläwçelär bulsa da, çığış öleşçä demokratlarnıñ tänqitlärenä dä cawap bulıp tora. Prezident ayğa, marsğa baru , fälästin-izrael konfliktı kebek mäsälälärne telgä almasa da AQŞ üzen saqlaw öçen başqalarınnan röxsät sorap tormayçaq dide.

Prezident G.Bush, saylawlarğa 9 ay qalğanda bäxäsle tışqı säyäsäten bik nıq yaqlap çıqtı. (audio) Bu zalda sonğı oçraşuıbızdan soñ AQŞ,Britaniä, Awstralia, Polşa häm başqa illär BMOnıñ taläplären tormışqa aşırıp, S.Xösäin xakimiäten beterde, ğıraqlılarnı irekländerde. İlneñ wazğiäte turındağı 3nçe çığışında Bush AQŞnıñ Ğıraq, Äfganstanda alıp barğan suğış häm terrorğa qarşı köräşen yaqlap, Waşington Ğıraqqa basıp kergänçe kübräk xalıqara yaqlaw ezlärgä tieş ide digän tänqitlärne kire qağıp,(audio) Amerika Äfganstan vä Ğıraqtağı operatsiäläre öçen xalıqara yaqlaw qazanırğa tırıştı häm qazandı da. Küp illärdän torğan koalitsion köçlärne citäkläw belän azçılıqnıñ tänqitına buysınu arasında ayırma bar. Amerika üzen saqlaw öçen ber qayçan da röxsät käğäze sorap tormayaçaq. Bush azçılıqnıñ tänqite dip äytep, Fransiä, Germaniä kebek suğışqa qarşı illärne telgä aldı. İlneñ wazğiäte turındağı notıq hiç şiksez prezidentnıñ yilsayın yasağan in möhim çığış.Bushnıñ ewelge ike çığışında telgä alğan qayber mäsälälär soñraq bäxäsle bulıp çıqtı. 2002nçe yıldağı çığış 11nçe sintäberdäge terror höcümennän soñ bulğan häm ilbaşı İran,Ğıraq,T.Koreanı zolım küçäre dip atap, kisken atmosfera xasıyl itte. Ütkän yılda ul Bagdadnı Afrikadan atom qoralları öçen uran satıp aluda ğäyeplägän bulsa da, bu döres bulıp çıqmadı. Sişämbe kiç ber nindi yaña säyäsi inisiatiava yäki bäxäsle belderülär yasalmadı.Ğıraq suğışın başlatu öçen säbäp küpläp üterü qoralları kürsätelsä dä kiçä bu xaqta süz bulmadı.Anıñ urınına Bush ğıraqlılar tirannnan , ğazaplunadan qotqarıldı , Ğıraqnıñ eleke qoral programamsı çın qurqınıç ide, Saddamsız dönya iminräk yaxşıraq xälgä kilde dip söyläde.Prezident Quşma Ştatları terrorçılarnı yaqlawçı , küpläp üterü qoralları eşläwçe illärgä qarşı toraçaq dide. Bush süzlärençä ,Ğıraq häm Äfganstanda demokratiä urnaştıru başqa möselman illäre öçen reforma ürnäge bulıp tora, bu isä qayber möselmannarnı terrorğa etärgän ömetsezlek, çarasızlıqnı betäräçäk.Respublikannar ilbaşınıñ çığışın yış qına alqışlar belän tuqtatsa da, demokratlarnıñ reaksiäse çamalı buldı.Notıq tämamlanğannan soñ şunduq Demokratlar Bushnıñ agresiv tışqı säyäsäte Amerika traditsiälärennän radikal çitläşü bulıp tora digän tänqit belderde. Wäkillär palatasında demokratlar citäkçse Nancy Pelosi süzlärençä(audio)Prezident raslanmağan dälillär nigezendä Ğıraq suğışın başlattı. tarixıbızda bulmağan eş eşläp per-emtiv suğış digän radikal dokrina qabul itte .Ul çın mäğnäsendä xalıqara koalitsiä oyıştıra almadı.Şunlıqtan 120milliard dollar çığımnıñ barlığın diärlek Amerikanıñ salım tüläwçeläre kütärä. Prezidentnıñ çığışınıñ ber öleşe salımnarnı qısqartu, sälämätlek saqlaw , mäğarif sistemasın reformalau kebek sotsial mäsälärgä ayrılğan ide. Bush konservativlarnı da küzdä totıp , gaylärneñ üzara öyläneşülärenä röxsät itmäs öçen kiräk bulsa konstitutsiägä tözeltmä kertelüen yaqlayaçaq dip belderde

färidä xämit,praga

.
XS
SM
MD
LG