Accessibility links

Кайнар хәбәр

Powellnıñ Mäskäw säfäre häm Rusiä-Amerika mönäsäbätläreneñ bügenge xäle


Quşma Ştatlarnıñ däwlät sekretare Gruziädän Mäskäwgä yul totaçaq, xörmätle tıñlawçılar. Kiläse düşämbe häm sişämbedä anıñ Rusiä başqalasında Waşington belän Mäskäw arasındağı xezmättäşlekneñ aktual'' mäs''älälären tikşerüe qaralğan. Bu atnada bäyän itelgän äñgämäsendä Mäskäwdäge amerikan ilçese ike il mönäsäbätlärendä arta barğan qarşılıqlar turında äytkän ide.

Rusiäneñ Quşma Ştatlar belän mönäsäbätläre torışın küzätep baruçılar fikerençä, alar soñğı aralarda şaqtıy qarşılıqlı çorğa kerep bara. İke il arasında, 11-nçe sintäbr höcümnärennän soñ qorıla başlağan häm qayber dairälär xätta "strategik" dip bäyälägän xezmättäşlek körçekkä terälde diärgä bula. Arada xäl itelmägän problemalar sanı haman da arta bara, şunıñ sürätendä säyäsi belgeçlär, ikeyaqlı mönäsäbätlär "salqın suğış" çorınnan soñ iñ tübän däräcäsenä töşte dip isäpli. Şundıy fikerdä toruçılarnıñ berse, Mäskäwdäge Quşma Ştatlar häm Kanada institutı mödireneñ urınbasarı Viktor Kremenyuk.

Audio, Viktor Kremenyuk

"Min Rusiä häm Amerika Quşma Ştatları arasındağı mönäsäbätlär xäzer naçaraya bara dip äyter idem. Qayber ölkälärdä alar tämam tuqtap qalğan xäldä, döresräge tuqtap qına da tügel, naçarayıp barğan xäldä, çönki Ğiraq krizisı kitergän zian älegä başqa bernärsä tarafınnan da qaplanmadı" di Amerika Quşma Ştatları häm Kanada institutı mödireneñ urınbasarı Viktor Kremenyuk. Bu fiker belän RAND Europe tikşerenü üzägendäge Rusiä belgeçe Stephan De Spiegeleire dä kileşä, ul, Rusiä prezidentı Vladimir Putin 11-nçe sintäbr waqiğälärennän soñ George Bushnı yaqlap, ikeyaqlı mönäsäbätlärne yaña däräcägä kütärügä häm moñardan Rusiä öçen finans, xärbi fayda kürügä ömetlängän ide, läkin Mäskäw xäzer amerikannarnıñ bar ölkälärdä dä fäqät üz mänfäğätlären genä qayğırtuın kürep tora dip belderä.

Audio, Stephan De Spiegeleire

"Rusiä yağında xäzer Amerikanıñ alarğa xiänät itü xise diärgä bula, anda strategik xezmättäşlek urnaşır digän ömet bar ide. Çınbarlıqta isä alar amerikan yağınıñ küpkä qırısraq möğämäläsen kürep tora, alarça bu Rusiä mänfäğätlärenä qapma-qarşı kilä" di De Spiegeleire. Mäskäw belän Waşington arasındağı qarşılıqlar ber Ğiraq belän genä çiklänmi. Rusiäne bigräk tä amerikan yağınıñ, Mäskäw üz işek aldı sanağan Bäysez däwlätlär berdämlegendäge äwzem eşçänlege borçıy. Misal öçen, Gruziä häm Moldovada. Yänä Stephan De Spiegeleire:

Audio, Stephan De Spiegeleire

"Gruziädä dä, Moldovada da urıs yağı, amerikannar turıdan-turı qarşı eş alıp bardı dip isäpli - Gruziädä "göllär inqilabın", Şevardnadzene Saakaşvili belän almaştırunı häm Gruziä-Amerika mönäsäbätlären yaqın kiläçäktä tağın da nığıtunı yaqlaw Rusiä tänenä qılçıq qadaw buldı, bigräk tä artta Çeçnä mäs''äläse toruın iskä alğanda" di De Spiegeleire. Anıñ fikerençä, Moldovada uñışsızlıqqa ireşüwen dä Rusiä andağı prezident Voroninğa amerikannar tarafınnan köçle basım yasalu belän añlata. "Moldova Rusiä öçen çağıştırmaça qulay çişeleştän baş tarttı häm anda xäzer bar närsä dä yañadan başlaw aldında tora" dip belderä RAND Europe üzägendä eşläwçe Stephan De Spiegeleire. Waşingtonnıñ da Mäskäwgä däğwaları şaqtıy. Şuşı atnada Rusiädäge amerikan ilçese Alexander Vershbow "Vremya novostey" basmasında, YUKOS şirkäte tiräsendäge xällär Rusiäneñ millek xoquqlarına bulğan mönäsäbäten kürsätä häm bu citdi sorawlar uyata dip belderde. Ul şulay uq, Däwlät Dumasına üzğan saylawlar da ildäge demokratiäneñ nindi yünäleştä baruı xaqında borçular tudıra dip isäpli. Şulay itep Quşma Ştatlarnıñ däwlät sekretare Mäskäwgä çınnan da qatlawlı çorda kilä. Waşington üzeneñ tışqı säyäsätendä Rusiägä nindi ähämiat birüen inde bilgeläp quydı - prezident Bushnıñ Ukraina, Pol''şa, xätta El-Salvador kebek illär telgä alınğan yıllıq yullamasında Rusiä digän süz ber genä märtäbä dä yañğıramadı.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG