Tatar ädäbiäten, xalıqnıñ ädäbi mirasın öyränü häm anı xalıqqa citkerüdä, küp kenä eşlär başqarıla. Soñğı yıllarda Tatarstanda xalıqnı,uquçı balalarnı, yäşlärne ädäbi yadkärlär belän tanıştıru yözennän Qol Ğälineñ “Qissai Yosıfı”, Möxämäd'yar, Säyfi Sarai äsärläre, böyek şağirlär Utız İmäni, Ğäbdelcabbar Qandalıylarnıñ tomlıqları basılıp çığuı buldı.
Uzğan yılda, xörmätle tıñlawçılar, bez sezgä“Xäter” näşriätendä basılğan kitaplar turında söylägän idek inde. Bu tapşıruıbızda sezne “Mäğärif”näşriätında basılğan ädäbi yadkärlär belän tanıştıruıbıznı däwam itäbez.
Berençe süzne filologiä fännäre doktorı, professor Xätip Miñnegulovqa biräbez.
“Min üzem Qazan uqıtuçıları , çit töbäklärdäge uqıtuçılar belän yış oçraşıp toram.Alarnıñ zarları elek mondıy ide: “Xrestomatiälär ,ädäbi äsärlär yuq”-dilär ide. Soñğı waqıtta ”Xäter ”näşriäte elekkege mirasnı tuplağan ayırım kitaplar räweşendä berniçä tom çığardı. Uzğan yılnı bu eşkä “Mäğärif”näşriätı da kereşep kitte. Uzğan yılda Fatix Ämirxan xaqında , anıñ tormışına , eşçänlegenä qağılışlı materiallar bastırdı. Küptän tügel dönya kürde, 1342 yılda yazılıp betkän Altın Urda çorınıñ kürenekle şağire Qotbnıñ “Xösräw wä Şirin”äsäre. Ul iskitkeç kamil äsär. Kiñ qatlawlı uquçılarğa , uqıtuçılarğa adreslanğan. Xäzerge tatar ädäbi telenä Rifqat Äxmätcanov tärcemä itkän küçermäsen urnaştırdıq. Ğäcäp zatlı kitap! Radio tıñlawçılarğa “Xösräw wä Şirin”äsärennän ber özek uqıp kitärgä mömkin”- dide ul.
“Näşriät produksiäseneñ assortimentı şaqtıy kiñ: bu berençe çiratta, barlıq tiptağı uqu yortları öçen däresleklär; pedagogik ädäbiät; uqıtuçılar häm tärbiäçelär öçen metodik ädäbiät, qullanmalar; süzleklär häm beleşmäleklär. Tatarstan xalıqları tarixına häm mädäniätenä qarağan fänni-populyar kitaplar, mäktäp häm ğailä kitapxanäläre öçen matur ädäbiät. Küp ğasırlıq ädäbi mirasıbıznı, klassik häm zamandaş ädiplärneñ äsärlären“Xäzinä” digän ğomumi isemdä tatar ädäbiäteneñ borınğı däwerennän alıp bügengäçä asıl ürnäklären tuplanğan 15 tomlıq seriägä nigez salındı. Berençe kitabı:“Süz eçendä xikmät” cıyıntığı, annan borınğı häm urta ğasır ädäbiäten eçenä alğan“Ul där'yä da bu där'yä”, 19nçı ğasır ädäbiäte tuplanğan “Qarurmannı çıqqan çaqta” , 20nçe yöz başı dramaturgiäse “Söyläreñ çınnan bulsa”, 20-30 yıllar prozası “Qızıl çäçäklär”; 20 yöz başı poeziäsen sıydırğan “İl korabın cil sörä”, 20nçe yöz başı prozasın tuplağan “Sızılıp tañ atqanda cıyıntıqları näşer itelde”,- dide ul.
Ul där'yä da bu där'yä” kitabında Qol Ğälineñ “Qissa Yosıf” äsäredä bar. Bu äsär 12-13 ğasırlardan uq cırlap uqıla torğan kitap bulğan. Tatarlar küpläp yäşägän töbäklärdä anıñ 200dän artıq qulyazma nösxäläre häm küçerelmäläre tabıla. Äsärneñ syujetı Yosıf päyğämbär turında Täwratta häm Qor`ändä bäyän itelgän qissadan alınğan. Bu äsär tatar xalqınıñ äxlağın tärbiäläwdä, ädäbi teleneñ formalaşuına zur yoğıntı yasağan.
Kitap räweşendä berençe basması 19nçı ğasırda şağir Utız İmäni äzerlägän fänni tekstta dönya kürsä, Qazanda çıqqan basmaları anıñ 80nän artıp kitä. Şul basmalar arasında F.Fäsiev äzerlägän cıyılma tänqidi-fänni basması 1983nçe yılda näşer itelä.
Mälikä Basıyr Qol Ğälineñ Yosıf qissasınnan ber özekne cırlap uqiy.
Lyutsiä xanım Gizzatullina “Mäğärif” näşriätında çıqqan “Xäzerge tatar şiğriätı” kitabına nindi avtorlar kergänen dä äytep kitä. Anda Räşit Äxmätcan,Robert Äxmätcanov, Rawil Fäyzullin , Rädif Ğataş, Şäwkät Gäliev, Robert Miñnullin, Mödäris Äğlämov kebek tanılğan şağirlärneñ şiğerläre basılğan.
Şulay uq näşriättä keçkenä balalar öçen latin grafikasında da kitaplar çığara başlağan ikän. Mäktäp balaları öçen däresleklär, xrestomatiälär, häm yuğarı uqu yortları öçen tatarça fizika, ximiä , botanika kebek kitaplar da bastırıla.Alar turında aldağı tapşırularıbızda söylärbez.
Şulay itep, xörmätle tıñlawçılar,bu matbuğat küzätüendä, soñğı waqıtta näşriättä “Xäzinä” seriäsendä çıqqan ädäbi yadkärlär belän,“Xäzerge tatar şiğriäte” kitabı belän tanıştıruıbıznı tämamlıybız.
Azatlıq radiosı, Mälikä Basıyr, Qazan.