Accessibility links

Кайнар хәбәр

Minskineñ tabiği gaz mäs''äläsendä Mäskäw belän zur problemaları bar


Russiä Belorusqa subsidiälängän bäyägä tağı da berniçä kön tabiği gaz tapşırırğa buldı. Bu Minsk öçen tuğan krizisnı xäl qılmıy. Ul yuğarıraq bäyä tülärgä , yaki qış urtasında yağulıqtan mäxrum qalırğa tieş. Belorusnıñ yuğarıraq bäyäne tülärlek aqçası yuq. Qış urtasında yağulıqsız da qala almiy.

Belorus tabiği gazı täminatı häm anıñ subsidiälängän bäyädä buluı mäsäläsendä tulısınça Russiädän bäyle. Mİnsk uzğan yılda Russiägä ber meñ kubik metr tabiği gaz öçen 30 dolar tüläde. Ukraina 50 dolar tüli, ä Könbatış bazarında anıñ bäyäse 132 dolar. Rusisäneñ finans ministere Aleksey Kudrin Belorus öçen bäyälärne yasalma räveştä tübän totu Gazpromnıñ zur yuğaltularğa duçar buluına säbäpçe dip belderde. Mäskäv belän Minsk yaña bäyä mäsäläsendä äle kileşmäsälär dä, bäyäneñ kütäreläçägenä şik yuq häm bu Belorus häm anıñ ekonomikası öçen ber dä uñay perspektiva tügel. Prezident Putin kiçä xökümät utırışında , Belorusqa subsidiälängän bäyägä gaz tapşırılmayaçaq, läkin, Russiäneñ ayırmanı qaplau öçen burıçqa aqça birüe mömkin dip belderde.

Audio

Gazprom Belorustan ber meñ kubik metr gaz öçen 46 dolar taläp itä.Yuqsa gaz tapşırunı tuqtatu belän kisätä. Gazpromyaña yılda uq gaz tapşırunı tuqtatqan ide, läkin, bäysez şirkätlär İtera häm Transnaftanıñ bu eşne dävam itüen raslağan ide. Läkin, xäzer alar da gaz tapşırunı tuqtataçaqlaın belderdelär. Belorus bu aynıñ 29-na qädäre ilgä tabiği gaz qaydan kiläçäk häm nindi bäyägä digän mäsäläne xäl itärgä tieş. Ul Gazprom belän Beltransgaz gazütkärgeçe aksiäläre öçen tübäneräk bäyägä gaz alu turında kileşü yağın qarıy. Minsktağı Sotsio-Ekonomik häm Politik Öyränülär isemle bäysez instituttnıñ başlığı Oleg Manayevneñ fikerençä, Belorus xakimiätläreneñ Gazpromğa qarşı totu öçen qayber mömkinlekläre bar. Alarnıñ berençese qışütkänçegä qädäre berniçä ay çıdarlıq östämä aqça tabu.

Audio

Manayevneñ fikerençä, Rusisädä Mart ayında bulaçaq prezident saylauları moña yardäm itä ala. Putin Russiä-Belorus Berlegen yaqlauçı saylauçılanı açulandırmas öçen Lukaşenka belän politik köräşkä kermäs. Mart ayınnan soñ närsä bulır ul bilgesez. Läkin, Carnegie Mäskäv Üzäge analizçısı Nikolay Petrov bu fiker belän kileşmi. Anıñ süzlärençä, Russiä-Belorus Berlege meselese üzeneñ ähämiäten yuğalta bara häm saylauçılar öçen ul möhim tema tügel.

Audio

Oleg Manayev tağı da ber yul kürä. Anıñ fikeençä, yuğarıraq bäyä tülärgä mäcbur qalğan xäldä Belorus xakimiätlärenneñ Ukraina modelen saylauları da mömkin. Bu inde cirle täminatçılarnıñ Könbatışqa tapşırıla torğan gaznı ütkärgeçtän urlaularına küz yomu. Ğomumän alğanda, tabiği gaz meselese Belorus öçen qıyın problemma. Prezident Lukaçenka ber yaqtan Russiädän bäysez bulırğa , ikençe yaqtan sovet ısulı subsidiälängän gaz alırğa teli.Bu Lukaşenkaşa şına xas ber küreneş tügel. Küpçelek beloruslardada bu qapma-qarşılıq bar. Xalıq fikeren beleşülärneñ näticäse beloruslarnıñ 72 protsentınıñ Russiäneñ ber provinsiäse bulası urınğa bäysez bulunı yaqlauın kürsätte. Ber ük vaqıtta 50 protsenttan küberäge Russiä belän ekonomik berlek tözü tarafında tora. Bu ğına da tügel. Beloruslarnıñ küpçelege NATO häm Yevropa Berlegendä ağza bulunı da yaqlıy. Manayevneñ fikerençä, mondıy qapma-qarşılıqlar milli üzañnıñ zäğiflegennäb kilä häm ber ük vaqıtta Lukaşenkağa qarata açu da qabara.

Audio

Belorus ber atna eçendä Russiä belän tabiği gaz täminatı mäsäläsendä nindider kompromiss tabarğa tieş. Yuqsa qara qış urtasında yağulıqsız qalaçaq häm monıñ nindi näticälärgä kiteräcägen aldan äytü qıyın.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG