Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä belän Belarus arasında "gaz suğışı"


Çärşämbedä Rusiä Belarusqa gaz cibärüen tuqtatqannan soñ ike il arasındağı mönäsäbätlär qızğan noqtasına citte. Belarus prezidentı Aleksandr Lukaşenka Rusiäneñ bu ğämälen "terrorçılıq" dip atadı häm Mäskäwdän ilçesen çaqırtıp aldı. Atnakiç könne taraflar waqıtlı kileşügä ireşte, ämmä sorawlar qala birä.

Döresen äytkändä, Mäskäw belän Minski arsında "gaz suğışı" inde uzğan yıldan birle bara, xörmätle tıñlawçılar. Rusiäneñ Gazprom monopoliäse Belarusnıñ Beltransgaz şirkäten satıp alu telägen belderde. Mäskäw täqdim itkän ber milliard dollar çaması bäyäne Minski, bik tübän, dip kire qaqtı. Menä şunnan soñ Rusiä Belarusqa satqan gaznıñ bäyäsen kütärergä qarar itte, meñ kubometrğa 50 dollar soradı. Moñarçı Belarus gaznı Rusiäneñ eçke bäyäläre belän ala ide, yağni 30 dollarğa. Minskiğa bu älbättä oşamadı. İtera häm Ğazprom belän tözelgän iske kileşülär ber atna elek, TransNafta belän – kiçä çıqtı. Yaña kileşü bulmağaç, alar gaz torbasın tomalap quydı. Şirkät citäkeçeläre äytüençä, Belaruslar Yevropağa digän gaznı urlıy başlağan, şul uq waqıtta Minskinıñ alarğa fälän million dollar burıçı cıyılğan. Gaz mäsäläsendä Belarus tulısı belän Rusiägä bäyle. Mäskäwneñ bu adımı Minskinıñ açuwın çığardı. Belarus prezidentı Aleksandr Lukaşenka, Rusiäneñ qış urtasında gaznı yabıp quyuın, tuğandaş xalıqqa qarata terror ğämäle dip atadı:

Audio (Aleksandr Lukaşenka)

Lukaşenka Mäskäwdäge ilçsen çaqırtıp aldı. Alay da, axır çitkä Mäskäwneñ şartlarına buysınırğa buldı. Atnakiç könne xökümätneñ ğädättän-tış utırışında, Lukaşenka, bezne ciñeldelär dip äytsälär-äytsennär, Putin quyğan şartlarda kileşü tözergä kiräk, Putin ul aqçanı teli ikän, äydägez, cıyıp birik, dide:

Audio (Aleksandr Lukaşenka)

Lukaşenka süzlärençä, Belarus meñ kubetrğa 50 dollar tülärgä äzer, ämmä ul çaqta, tranzit öçen Rusiädän kübräk aqça sorayaçaq. Rusiäneñ Yevropa illärenä satqan gazı Belarus häm Ukraina aşa bara. Yevropa illäre gaznıñ här meñ kubometrın 100-120 dollarğa satıp ala. Lukaşenka süzlärençä, Rusiä Belarusqa tranzit öçen meñ kubometrğa yartı dollar tüli, ä Ukrainağa – ike tapqır kübräk. Bez dä şundıy uq tranzit aqçası taläp itäçäkbez, dide Belarus prezidentı.

Şuşı wazğiät turında yañalıqlar suğış qırınnan kilgän xäbärlärne xäterlätte. Atnakiç töşkä taba nixayät ber uñay xäbär kilde. TransNafta Beltransgaz belän ay axırına qädär waqıtlı kileşü tözegän. TransNafta başlığı Vladimir Kondraçuk, kileşüneñ eçtälegen bolay añlattı:

Audio (Vladimir Kondraçuk)

"Fevral ayına bäyälär iskeçä qala, meñ kubometrğa 47 dollar. Östämä şartlar kertelmäde. Bu gaz fevralgä çitä. Mart häm aldağı aylar turında kiläse atnada qabat oçraşabız."

Şulay itep, ğaz suğışında, waqıtlıça solıx, tın alu. Älbättä, eş monıñ belän genä betmäyäçäk. İke ilneñ Berläşkän däwläte digän närsägä dä beraz çigenep torırğa turı kiläçäk. Belarus prezidentınıñ räsmi belderüendä äytelgänçä, Rusiä belän mönäsäbätlär bu gaz belän ozaqqa ağilandı:

Audio (Aleksandr Lukaşenka)

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG