Accessibility links

Кайнар хәбәр

Kipr söyläşüläre näticäsez tämamlandı; BMO utrawda referendum ütkärä


Kiprnı berläşterü turında Şwitsariädä barğan söyläşülärdä taraflar kileşügä ireşä almağannan soñ, BMO general sekretarı K.Annan üz planıñ 24nçe apreldä utrawnıñ törek häm grek yağında ütkäreläçäk referendumğa quya.

Şwitsariädä Bürgenstockta 10kön däwam itkän söyläşülärgä qatnaşqan Törkiä häm Gretsiä premyerları şulayuq Kiprnıñ törek häm grek wäkilläre fiker ayırmalıqların tarayta almadı. BMO general sekretar Kiprne berläşterü turındağı planın berençe märtäbä 2002nçe yılda täğdim itkän ide Bürgenstockta anıñ üzgärtelgän 4nçe versiäse tikşerelde. Bu Plan 1nçe mayda berläşterelgän utrawnı Yevropa Berlegenä kertü mäqsatın quydı.Plan kire qağılsa Utrawnıñ könyağı ğına Berlekkä keräçäk .. Ämma taraflar üzaralarnda añlaşa almasa Annan plannı turıdan turı Kiprneñ ike mäxallä xalqına, referendumğa quyaçaq dip kileşelgän ide. Annan Kiprlılarnı plannı raslarğa çaqırıp bolay dide(audio) Saylaw ,plan belän başqa nindider mögcizävi yäki äkiäti çara arasında tügel.Çınbarlıqta älege waqıtta saylaw bu kileşüne raslaw yäki kire qağu arasında Törkiä premyere T.Erdoğan Kiprnıñ törek wä grek yağı plannı yaqlap çığar digän ömed belderde. Grek premyere Caramanlis fiker ayırmalıqları xäl qılına almağannan soñ, qarar birü Kipr greklarına qaldı dip belderde. Fiker beleşülär plannıñ greklar tarafınnan kire qağılaçağın kürsätä. Bäxäs üzägendä 1974-nçe yılda Törek intervensiäse waqıtında utrawnıñ tönyağınnan küçep kitkän yäki kitergä mäcbür itelgän 180meñ,grekneñ kire üz öylärenä qaytu xoquqı tora. Törek yağı san yağınnan küpçelektä bulğan häm bayıraq greklär östenlek itäçäk dip qurqıp, alarnıñ qaytarıluı çiklänergä tieş dide. Annan planına kürä qaytqan greklarnıñ miqtarı kiläse 19yılda töreklärneñ 18% ın ğına täşkil itäçäk. Öylärenä qayta almağan , mileklären yuğaltqan keşelärneñ mäsäläsen oyıştırılaçaq komisiä qarıyaçaq, Kompensatsiälär 25-30yılda tülänäçäk Annan planına kürä töreklär bilep torğan territoriä 37%tan 29 kimetelsä dä,greklarğa qaytarılaçaq territoriälär küçmä däwerdä töreklär kontrolendä qala... Kipr grekları planda üzlärenä quyılğan çikläwlär bigräk tä tönyaqta urnaşuığa quyılğan çikläwlär belän qänäğät tügel häm Berlekneñ qanunnarına qarşı dip qarıy.Annan berleşkän Kiprnıñ Yevropa berlegenä kerüe belän xäräkät ireklege artaçaq di Annan(audio) kileşü referendumda raslansa,Kipr berläşep Berlekkä keräçäk , Qısqa aradan soñ, çiklär , kontrol punktları bulmağan xäräkät ireklege ğämälgä keräçäk dip äytte. Utrawnıñ tönyağında xislär başqaça, anda dikäberdä ütkän saylawlarda kileşü yaqlı partiä ciñep çıqtı Ämma qatı qul säyäsäte taraftarı Kipr citäkçese Rauf Denktaş plan belän qänäğät tügel referendumda äyye dip äyter öçen säbäp yuq dide.Yevropa Berlegeneñ kiñäyü öçen cawaplı komisarı Günter Verheugen Şvitsariädäge söyläşülärdän qaytıp Strasburgda bolay dip äytte(audio) Bilgele ki Şwitsariädä här kem kileşügä qul quyırğa äzer tügel ide. minemçä fiker ayırmalıqları bik nıq taraydı dip äytte. Ämma Verheugen BMO da Yevropa Berlegendä dä beräw dä utrawnı berläşterü öçen yaqın kiläçäktä başqa mömkinçelek bulır dip qaramıy dip äytsä dä ,ul Ankaranıñ Şvitsariä söyläşülärendä konstruktiv rol uynawına häm xezmätäşlekkä äzer buluına yuğarı bäyä birde.

färidä xämit,praga.
XS
SM
MD
LG