Bu atnada Tөrkiәneñ kөn tәrtibendә bik mөhim temalar bar ide. 28 Martta ütkәrelgәn cirle idarәlәrgә saylawlarda xakimiәttәge Ğәdellek hәm Tәrәqqiәt, qısqaça әytkäendә AK Partiә zur uñış qazandı. 43 million saylawçınıñ 25%-ı dimәk 12 million saylawçı saylawlarğa qatnaşmadı. AK Partiә 81 şәhәrneñ 58-endә bәlәdiә rәislege, yәğni xakim urının ottı. Cömhuriәt Xalıq Partiәse (CHP) isә 8, Milliәtçe Xәrәkәt (MHP) 4, Demokratik Sul 3, Döres Yul (DYP), Sәğadәt hәm bәysez kandidatlardan berәr bәlәdiәne ottılar. Rayonnarda isә 458 urınnı AK, 117 urınnı CHP alğanda, DYP 89, MHP 69 urın aldılar. Partiәlәrneñ saylawçı qarşındağı pozitsiәsen, yәğni ni xәtle yaqlanuwına ireşkәn buluwın küsәtkәn sannar isә partiälerneñ zur şәhәr bәlәdiә mәcleslerendә ni xәtle tawış aluları belәn bilgelәnә. Şuña kürә, AK Partiyә 42 % tawış alıp, 2002-nçe yılğı parlament saylawları belәn çağıştırğanda tawışın 8 %-qa üstergәn bulıp çıqtı. Ә parlamentağı berdәn ber oppozitsiә kebek kürengәn CHP bu saylawlarda 18 % tawış alıp, ütkәn saylawlardan 1 % kimerәk tawış alğan buldı. Asılda CHP-neñ bu xәtle dә tawış aluwı AK partiәne telәmәgәn, añardan өrkәnnәrneñ CHP-gә tawış birüwe arqılı buldı dip farz itelә. Şuña qaramastan CHP yartı million saylawçısın ottırdı, AK partiә isә 2 million yaña saylawçı qazandı. Cirle saylawlarda 2002-nçe yılğı parlament saylauwlarında 10 % kirtәsen aşalmıyça parlamentqa deputat kertә almağan MHP belәn DYP dә 10 %-tan beraz artığraq tawış alu uñışına ireştelәr. İstanbul belәn Ankarada AK partiyә kandidatları, İzmir’dә isә CHP kandidatı merlek postların ottılar. Şuşı saylauwlardan soñ CHP liderı Deniz Baykalnıñ saylawlarda CHP uñış qazandı dip 1999 yılğı cirle saylaw nәticәse belәn xәzergesen çağıştıruwı bik sәyer toyıldı. Partiә eçendә aña qarşı oppozitsiyә başlandı. Cirle saylawlarda partiә tarafdarları arasındağı tartışlarda unnan artıq keşe ülde, 150-dәn artıq keşe cәrәxәtlәnde. Bu da Tөrkiәdәge saylawlarnıñ başqa ber küreneşe.
Şvetsariәneñ Bürgenstoc awılında Kipr sөylәşülәre tөgәllәnde. Gretsiә premierı Karamanlis, Tөrek kollegası Erdoğan, BMO General Sekretarı Annan sәğätlәr buyı sölәşülәrdәn soñ Annanıñ planın referendumğa cibәrü buyınça kileştelәr. Cıyılışta Tөnyaq hәm Kөnyaq Kiprneñ wәkillәrennen tış Britaniә belәn Yevropa Berlegeneñ wәkillere dә bar ide. Greklar nәticә belәn bik qәnәğät bulmadılar. Tege yaqtan AQŞ däwlät sekretare Powell bu yaxşı kileşü dip greklarğa basım yasarğa tırıştı. Tөnyaq Kipr Tөrek Cөmhuriyәte Prezidentı Denktaş isә Kipr bezneñ quldan ıçqına digәn rәaksiә kürsәtte. Tөrek xөkümәte uñay bәyә birde. Tege yaqtan Milli Qurqınıçsızlıq Şurası (MQŞ) Kipr mәsәlәse өçen cıyıldı. Düşәmbe kөn qabat cıyılaçaq. Şulay itep MQŞ tarixta berençe mәrtәbә ber atnada өç mәrtәbә cıyılğan bulaçaq. Tөrkiә, Gretsiә, Tөnyaq belәn Kөnyaq Kipr xөkümätlere 9 meñ bittәn torğan kileşüne qabul itülәren 9 Aprilgә xәtle qul quyıp belderergә tieşlär. Şunan soñ 24 Aprildә referendum bulaçaq. Asılda moñardan uñay näticә çıqmasa da Kipr 1 Mayda Yevropa Berlegenә tulı ağaza bulıp qabul itelәçәk. Yәğni grek yağı referendum niçek nәticәlәnsә dә otqan bulaçaq.
Bu atnada ütkәn yıl өçen ekonomik üseş sannarı häm protsentlar bilgele buldı. Şuña kürә, ütkәn yılda Tөrkiәdә ekonomik üseş 5,9 % bulğan. Keşe başına kiler isә 3.383 dollarğa üskәn. 2002-nçe yılda bu 2.598-ә tөşkәn ide.
Ütkәn atnada Tөrek gazetalarında Tatneftne ğәyeplәgәn iğlannar çıqqan ide. Tatneft qaranğı eşlәrdә ğәyeplәgәn AQŞnıñ Imanagment isemle şirkәteneñ ike süzçese bu atnada jurnalistlar aldına çıqtılar. Alar 2000 yıldan birle Tatneftneñ aksiәlәren satıp alabız. New York birjasından bez alğan bu aksiәlerneñ bugenge bәyәse 10 million dollar dip belderdelәr. Alarnıñ dәğwәsenә kürә, Tatneft Tüpraş өçen 1 milliard 300 million dolar bәyәne hәm өstәme bularaq bu şirkätne zamançalaştıru өçen ik yılda 700 million dollar kapitalnı sala alaçaq kөçkә iә tügel. İmanagment süzçelәreneñ şuşı dәğwalarına qaramastan, Tөrek jurnalistlarına alay bulsa sez nigә Tatneftneñ aksiälären satıp alasız digәn sorawğa cawap qaytarmawları sәyer toyıldı. Tөrek gazetaları Akşam, Sabah, Hürriyet, Zaman hәm başqalarda ğәyeplәwlәr belәn berettәn İmanagmentka da ışanıp bulmıy digәn urtaq fiker әytelde.
Ähtäm İbrahim, İstanbul
Şvetsariәneñ Bürgenstoc awılında Kipr sөylәşülәre tөgәllәnde. Gretsiә premierı Karamanlis, Tөrek kollegası Erdoğan, BMO General Sekretarı Annan sәğätlәr buyı sölәşülәrdәn soñ Annanıñ planın referendumğa cibәrü buyınça kileştelәr. Cıyılışta Tөnyaq hәm Kөnyaq Kiprneñ wәkillәrennen tış Britaniә belәn Yevropa Berlegeneñ wәkillere dә bar ide. Greklar nәticә belәn bik qәnәğät bulmadılar. Tege yaqtan AQŞ däwlät sekretare Powell bu yaxşı kileşü dip greklarğa basım yasarğa tırıştı. Tөnyaq Kipr Tөrek Cөmhuriyәte Prezidentı Denktaş isә Kipr bezneñ quldan ıçqına digәn rәaksiә kürsәtte. Tөrek xөkümәte uñay bәyә birde. Tege yaqtan Milli Qurqınıçsızlıq Şurası (MQŞ) Kipr mәsәlәse өçen cıyıldı. Düşәmbe kөn qabat cıyılaçaq. Şulay itep MQŞ tarixta berençe mәrtәbә ber atnada өç mәrtәbә cıyılğan bulaçaq. Tөrkiә, Gretsiә, Tөnyaq belәn Kөnyaq Kipr xөkümätlere 9 meñ bittәn torğan kileşüne qabul itülәren 9 Aprilgә xәtle qul quyıp belderergә tieşlär. Şunan soñ 24 Aprildә referendum bulaçaq. Asılda moñardan uñay näticә çıqmasa da Kipr 1 Mayda Yevropa Berlegenә tulı ağaza bulıp qabul itelәçәk. Yәğni grek yağı referendum niçek nәticәlәnsә dә otqan bulaçaq.
Bu atnada ütkәn yıl өçen ekonomik üseş sannarı häm protsentlar bilgele buldı. Şuña kürә, ütkәn yılda Tөrkiәdә ekonomik üseş 5,9 % bulğan. Keşe başına kiler isә 3.383 dollarğa üskәn. 2002-nçe yılda bu 2.598-ә tөşkәn ide.
Ütkәn atnada Tөrek gazetalarında Tatneftne ğәyeplәgәn iğlannar çıqqan ide. Tatneft qaranğı eşlәrdә ğәyeplәgәn AQŞnıñ Imanagment isemle şirkәteneñ ike süzçese bu atnada jurnalistlar aldına çıqtılar. Alar 2000 yıldan birle Tatneftneñ aksiәlәren satıp alabız. New York birjasından bez alğan bu aksiәlerneñ bugenge bәyәse 10 million dollar dip belderdelәr. Alarnıñ dәğwәsenә kürә, Tatneft Tüpraş өçen 1 milliard 300 million dolar bәyәne hәm өstәme bularaq bu şirkätne zamançalaştıru өçen ik yılda 700 million dollar kapitalnı sala alaçaq kөçkә iә tügel. İmanagment süzçelәreneñ şuşı dәğwalarına qaramastan, Tөrek jurnalistlarına alay bulsa sez nigә Tatneftneñ aksiälären satıp alasız digәn sorawğa cawap qaytarmawları sәyer toyıldı. Tөrek gazetaları Akşam, Sabah, Hürriyet, Zaman hәm başqalarda ğәyeplәwlәr belәn berettәn İmanagmentka da ışanıp bulmıy digәn urtaq fiker әytelde.
Ähtäm İbrahim, İstanbul