Aprel' başında yañadan ğinwar burannarı, qar öyemnäre yaznı onıttırsa da, barıber cämäğätçelek üzençä yäşi. İqtisat, finanslar turında eşlekle kiñäşmälär ütä, säyäsi firqälär dä üz mäşäqätläre belän yäşi. Uzğan atnada Däwlät Dumasınıñ xätta xökümät, administratsiä binaları qarşında mitinglar ütkärmäw turında qanunın qabul itüenä dä şaqqatuçı, nindi dä bulsa qarşılıq kürsätüçe bulmadı. Yıllar, ğasırlar buyı bälä-qazanı kürmämeşkä, işetmämeşkä salışqan xalıq nişläp inde miting, piketlar turında tawışlansın. Xätta Konstitutsiädän suverenitet digän süzne alıp taşlaw turındağı mäxkämä qararın da Tatarstan astırtın tınıçlıq belän qarşıladı. Televideniedä, matbuğatta tiskäre kommentariylar kürenmäde.
Tatarstan prezidentı ike däwlät telen dä belergä tieş digän taläpne dä yuqqa çığaru ällä ni siskändermäde. Älbättä, bu barlıq üzgäreşlärgä fatixa birü digän süz tügel. Tatar, başqort xalıqlarınıñ säyäsi qaraşları, xatın-qızlarnıñ intim urınnarı kebek tıynaq qına şäl-yaulıq astında qala birä. Döres, Däwlät Sovetı Konstitutsiädän şundıy xälitkeç matdälärne alıp taşlawğa şiqäyät yazarğa cıyına, imeş.
Şimbä könne, deputatlar tağın cıyıldı, bu yulı - kiñräk sostavta. Yaña saylanğan Däwlät Sovetınıñ küpçelegen täşkil itüçe “Berdäm Rusiä” firqäseneñ Tatarstan töbäk bülekçäseneñ 6 xisap-saylaw cıyılışı “Aq Bars” mädäniät üzägendä ütte. Cıyılışta parlamentqa saylanğan 70 läp deputat qına tügel, anda cämğısı respublikanıñ 45 rayon häm şähärennän cıyılğan 250läp delegat, premyer-ministr Röstäm Miñnexanov, prezident Apparatı citäkçese Äğzam Ğöbäydullin, Rusiä Duması deputatları Färidä Gäynullina, Änbär Kärmiev qatnaştılar.
Cıyılışta firqäneñ töbäk bülege säyäsi särkätibe Färit Möxämmätşin, küptän tügel ütkän saylawlarğa, yomğaq yasadı. Xäzer, Tatarstan bülekçäsendä 70 meñnän artıq äğza tora ikän. Saylaw aldınnan ğına da 7 meñ yarım keşe firqägä kergän. Färit Möxämmätşin reformalar, federalizm, üze citäklägän “Tatarstan-Yaña ğasır” xäräkäte eşçänlege häm başqa mäs'älälär turında söyläde. Xakimiät firqäse bularaq parlamentnı häm başqarma orğannarnı qulğa alğaç, aldan äytelgän wäğdälär häm cawaplılıq turında da onıtırğa yaramıy, dide ul. Konferensiädä bülekçäneñ yaña Säyäsi şurası saylandı. Yäşeren tawış belän Säyäsi Şuranıñ citäkçese itep yañadan Färit Möxämmätşin saylandı. Anıñ urınbasarları itep Däwlät Duması deputatı Änbär Kärmiev, Däwlät Sovetı räise urınbasarı Rimma Ratnikova raslandılar. Konferensiädän soñ Däwlät Sovetı räise Färit Möxämmätşin qısqa waqıtlı yalğa kitte.
Xakimiät firqäsenä qarşı çığışlar bik kürenmi. Säyäsi, milli matbuğat üzençä kön kürä. Şimbä könne “Suwar” dip atalğan çuaş gäziteneñ un yıllıq yubileyı ütkärelde. Bu çarağa Çuaşiädän jurnalistlar, xökümät wäkilläre dä kilgän ide. Oppozitsiädäge firkälär häm matbuğat tınıp tora. Kamil Şäydarov qanatı astındağı «Новая Вечерка” üz xucasın taşlap, yaña isem belän çığa başlağan. Xäzer ul “Новая Казанская вечерка” dip atala. Säbäbe - säyäsät belän bäyle tügel. Kamil äfände jurnalistlarğa eş xaqı tülämi başlağan. Ul redaksiäneñ arenda aqçasın häm çığımnarın tüläwdän baş tartqan. Xäzer inde İl'ya Durmanov citäkçelegendäge bu gäcit üz könen üze kürä.
Rimzil Wäli, Qazan.
