Uzğan atnada Bushnıñ däwlät iminlege kiñäşçese Condoleezza Rice 11-nçe sintäber höcümnären tikşerüçe maxsus komissiä aldında, ul çaqtağı mäğlümätlär nigezendä höcümnärne buldırmıy qalu öçen çaralaq kürü mömkin tügel ide digännän soñ komissiä ul mäğlümätlär belän tanışu mömkinlege soradı. Prezidentqa härkön kilüçe mäğlümätlär tuplanması yäşeren dokument sanala. Äl Qaidäneñ niätläre turında mäğlümätlär prezidentqa 2001-nçe yılnıñ 6-nçı avgustında, 11-nçe sintäber höcümenä 36 kön qala kilgän bulğan. Uzğan şimbädä tikşerüçe komissiä sorawı nigezendä Aq Yort bu yäşeren dokumentnı cämäğätçelekkä açtı. Anıñ iseme Bin Laden AQŞta höcüm oyıştırırğa cıyına dip atala.
Xäzer Bush administratsiäse bu xisapqa citärlek iğtibar birmägän dip tänqitlänä. Yäkşämbe könne Texasnıñ Fort Hood çirkäwendäge Pasxa ğibadätendä qatnaşqannan soñ Bush jurnalistlar aldına çığıp mondıy tänqitlärne kire qaqtı:
AUDİO: Ul xisapta Amerikağa höcüm turında berni dä äytelmi. Anda niätlär turında, qayberäwlärneñ Amerikağa näfräte turında äytelä. Äyye, bez monı belä idek.
Prezident öçen AQŞ Üzäk Küzläw İdaräsendä äzerlängän bu xisapnıñ başında bolay dielä: "yäşeren, çit däwlätlärneñ häm matbuğatta bulğan xäbärlär Bin Ladennıñ 1997-nçe yıldan birle Quşma Ştatlarda terror höcümnäre oyıştırırğa teläwen kürsätä.
Xisapta yaqın arada häm nindi höcüm bulaçağı turında berni dä äytelmi. Şul uq waqıtta anda oçqıç urlap alıp kitelü häm New Yorkka höcüm bulu mömkinlege turında kisätelä. Xisaptan ber özek: Federal Tikşerülär İdaräse mäğlümätläre bu ildä barğan şikle ğämällär ürnäkläreneñ oçqıç urlaw yäisä başqa tör höcümnärgä äzerleklär, şul isäptän küptän tügel New Yorktağı federal'' binalarnı küzätü eşläre belän bäyle buluın kürsätä. Özek tämam.
Prezidentqa şuşı xisap tapşırılğannan soñ 5 atna ütkäç 11-nçe sintäberdä 19 terrorçı 4 oçqıçnı üz qullarına alıp Quşma Ştatlarğa qarşı tarixta bulmağan zur terrär höcümnäre yasadı. 2 oçqıç New Yorknıñ Dönya Säwdä Üzäge binalarına, berse Waşington yanındağı Pentagonğa bärelde, berse Filadelfiä yanında qırğa töşte. 3000-läp keşe hälak buldı.
Bush bu xisapta bernindi yaña mäğlümät tä, quqınıçlarnı tögäl ataw da yuq ide di:
AUDİO: Min Amerikağa qarşı höcüm bulaçağı, höcümneñ waqıtı häm urını turında äytüçe bernindi küzläw mäğlümätlären berqayçan kürmäwemä qänäğätmen. Älbättä bez Usama bin Ladennıñ Amerikağa qarata näfräte turında belä idek, anısı açıq ide.
Noyäberdä ütäçäk prezident saylawlarına berniç ay ğına qalıp barğanda bu mäs''äläneñ qalqıp çığuı Bushnı şaqtıy qıyın xälgä quya. Moñarçı fiker beleşülärdä qatnaşuçılar terror qurqınıçlarına qarşı prezidentnıñ ğämällären kübesençä uñay bäyäli ide. Newsweek jurnalınıñ yäkşämbe könne iğlan itelgän fiker beleşü näticälärenä qarağanda fikere soralğannarnıñ 36 protsentı ğına ğömümän eşlärneñ barışına qänäğätlek beldergän. Monda uzğan atnada Ğiraqtağı wäzğiätneñ dä kiskenläşep kitüen isäpkä alırğa kiräk.
Parlamentnıñ ike partiä äğzalarınnan torğan maxsus komissiä 11-nçe sintäber höcümnären niçek tä bulsa buldırmıy qalu mömkinlege bulğanmı-yuqmı ikänen tikşerä. Tikşerü näticäläre bıyıl saylawlarğa qädär iğlan itelergä tieş. Şimbä könne iğlan itelgän xisap häm tikşerü näticäläreneñ tawış birügä niçek tä''sir itäçäge äle açıq tügel.
Kiçä New Yorkt Times gazetında komissineñ demokrat äğzası, elekke senator Bob Kerrey xäzer ul çaqta bu höcümnärgä yul quymaw mömkinlege bulğan dip isäpläwe turında yazıp çıqtı. Kerrey CİA xisabı Bushqa tağın da kübräk küzläw mäğlümätläre tuplaw kiräklege turında citärlek kisätü bulğan di.
Associated Press agentlığı AQŞ administratsiäsendäge isemnäre atalmağan yuğarı räsmilärneñ süzlärenä tayanıp, 11-nçe sintäbergä qädär bulğan aylarda Bushqa tapşırılğan köndälek xisaplarda äl-Qaidä turında 40 märtäbädän artıq äytelgän dip xäbär itä. İseme atalmağan ber räsmi Assicated Pressqa bu dokumentnı Üzäk Küzläw İdaräse äl-Qaidäneñ Quşma Ştatlarda höcümnär oyıştırıru mömkinlege turında Bushnıñ üze birgän sorawlarğa cawap bularaq äzerläde dip beldergän.
Komissiäneñ respublikan äğzaları isä Bushnı yaqlap çığar kebek. Respublikan James Thompson çınnan da bu dokumentta oçqıçlarlarnıñ raketa itep qullanılaçağı turında äytelmägän dide.
Naif Aqmal, Praga.
Xäzer Bush administratsiäse bu xisapqa citärlek iğtibar birmägän dip tänqitlänä. Yäkşämbe könne Texasnıñ Fort Hood çirkäwendäge Pasxa ğibadätendä qatnaşqannan soñ Bush jurnalistlar aldına çığıp mondıy tänqitlärne kire qaqtı:
AUDİO: Ul xisapta Amerikağa höcüm turında berni dä äytelmi. Anda niätlär turında, qayberäwlärneñ Amerikağa näfräte turında äytelä. Äyye, bez monı belä idek.
Prezident öçen AQŞ Üzäk Küzläw İdaräsendä äzerlängän bu xisapnıñ başında bolay dielä: "yäşeren, çit däwlätlärneñ häm matbuğatta bulğan xäbärlär Bin Ladennıñ 1997-nçe yıldan birle Quşma Ştatlarda terror höcümnäre oyıştırırğa teläwen kürsätä.
Xisapta yaqın arada häm nindi höcüm bulaçağı turında berni dä äytelmi. Şul uq waqıtta anda oçqıç urlap alıp kitelü häm New Yorkka höcüm bulu mömkinlege turında kisätelä. Xisaptan ber özek: Federal Tikşerülär İdaräse mäğlümätläre bu ildä barğan şikle ğämällär ürnäkläreneñ oçqıç urlaw yäisä başqa tör höcümnärgä äzerleklär, şul isäptän küptän tügel New Yorktağı federal'' binalarnı küzätü eşläre belän bäyle buluın kürsätä. Özek tämam.
Prezidentqa şuşı xisap tapşırılğannan soñ 5 atna ütkäç 11-nçe sintäberdä 19 terrorçı 4 oçqıçnı üz qullarına alıp Quşma Ştatlarğa qarşı tarixta bulmağan zur terrär höcümnäre yasadı. 2 oçqıç New Yorknıñ Dönya Säwdä Üzäge binalarına, berse Waşington yanındağı Pentagonğa bärelde, berse Filadelfiä yanında qırğa töşte. 3000-läp keşe hälak buldı.
Bush bu xisapta bernindi yaña mäğlümät tä, quqınıçlarnı tögäl ataw da yuq ide di:
AUDİO: Min Amerikağa qarşı höcüm bulaçağı, höcümneñ waqıtı häm urını turında äytüçe bernindi küzläw mäğlümätlären berqayçan kürmäwemä qänäğätmen. Älbättä bez Usama bin Ladennıñ Amerikağa qarata näfräte turında belä idek, anısı açıq ide.
Noyäberdä ütäçäk prezident saylawlarına berniç ay ğına qalıp barğanda bu mäs''äläneñ qalqıp çığuı Bushnı şaqtıy qıyın xälgä quya. Moñarçı fiker beleşülärdä qatnaşuçılar terror qurqınıçlarına qarşı prezidentnıñ ğämällären kübesençä uñay bäyäli ide. Newsweek jurnalınıñ yäkşämbe könne iğlan itelgän fiker beleşü näticälärenä qarağanda fikere soralğannarnıñ 36 protsentı ğına ğömümän eşlärneñ barışına qänäğätlek beldergän. Monda uzğan atnada Ğiraqtağı wäzğiätneñ dä kiskenläşep kitüen isäpkä alırğa kiräk.
Parlamentnıñ ike partiä äğzalarınnan torğan maxsus komissiä 11-nçe sintäber höcümnären niçek tä bulsa buldırmıy qalu mömkinlege bulğanmı-yuqmı ikänen tikşerä. Tikşerü näticäläre bıyıl saylawlarğa qädär iğlan itelergä tieş. Şimbä könne iğlan itelgän xisap häm tikşerü näticäläreneñ tawış birügä niçek tä''sir itäçäge äle açıq tügel.
Kiçä New Yorkt Times gazetında komissineñ demokrat äğzası, elekke senator Bob Kerrey xäzer ul çaqta bu höcümnärgä yul quymaw mömkinlege bulğan dip isäpläwe turında yazıp çıqtı. Kerrey CİA xisabı Bushqa tağın da kübräk küzläw mäğlümätläre tuplaw kiräklege turında citärlek kisätü bulğan di.
Associated Press agentlığı AQŞ administratsiäsendäge isemnäre atalmağan yuğarı räsmilärneñ süzlärenä tayanıp, 11-nçe sintäbergä qädär bulğan aylarda Bushqa tapşırılğan köndälek xisaplarda äl-Qaidä turında 40 märtäbädän artıq äytelgän dip xäbär itä. İseme atalmağan ber räsmi Assicated Pressqa bu dokumentnı Üzäk Küzläw İdaräse äl-Qaidäneñ Quşma Ştatlarda höcümnär oyıştırıru mömkinlege turında Bushnıñ üze birgän sorawlarğa cawap bularaq äzerläde dip beldergän.
Komissiäneñ respublikan äğzaları isä Bushnı yaqlap çığar kebek. Respublikan James Thompson çınnan da bu dokumentta oçqıçlarlarnıñ raketa itep qullanılaçağı turında äytelmägän dide.
Naif Aqmal, Praga.