2002-nçe yılda 8 aldınğı industrial ilneñ citäkçeläre yıllıq ciiında Al-Qaeda yäisä başqa terror törkeme atom yäisä biologik qoralnı eläktermäsen öçen çaralar kürergä buldılar. Elek tä mondıy deklaratsiälär iğlan itelä ide. Läkin, bu märtäbä monıñ öçen kiläse 10 yılda 20 miliard dollar aqça birü planlandı. Aqçanıñ zur öleşe Rusisä öçen sarıf itelergä tieş ide. AQŞ 1992-nçe yıldan birle qoral buyınça rus ğalimnäreneñ totrıqsız illärgä barıp anda eşlävlären buldırmau häm qorallarnı yuq itüne finansiäläv öçen Russiägä yözär milionnağan dollarlıq yardäm birde. İnde yaña programmağa esasän bu eş kiñäytelergä tieş ide. Yaponiä belän Fransiä yözärlägän milion birergä väğdä itte. Xätta Rusisä dä proyektqa ike miliard dollar salmaqçı ide. Bu atnada Mäskävdä bu mäsälädä progressnı tikşerü öçen bäysez belgeçlär häm xökümät väkilläre qatnaşqan ciın uzdı. Alar nindi näticägä kildelär? Nigezdä näticälärgä qänäğätsezlek belderelde. 750 milion dolar birergä väğdä itkän Fransiä älegä ber tien dä birmägän. 200 milion dolar väğdä itkän Yaponiä ike milion dollar birgän. Mäskäv ciınnda qatnaşqan, elek AQŞ saqlanu ministerlegendä eşlägän xäzer bäysez oyışmanıñ väkile bulğan Laura Holgate xanım radiobız xäbärçesenä bolay dide.
Audio
"Qayber progress bar, läkin, äle küp närsä eşlänergä tieş. AQŞ häm anıñ partnerlarınıñ aşığırğa tırışuları kürenmi. Mäsälä bezneñ döres yünäleştä baru-brmaubızda tügel, ä citärlek däräcädä tizlek belän baru-barmauıbızda. Bez, qurqınıçnıñ real buluın beläbez. Andıy qorallarğa iä bulırğa telägän häm alarnı qullanudan totlıp tormayaçaq keşelärneñ buluın beläbez. Minem berdän ber ömetem bez andıy qurqınıç real xälgä kilmästän tieşle çaralar kürä aluıbızda. "
Russiä saqlanu Ministerlege kire qaqsa da, atom comadanların satıp alırğa tırışu vaqiğäläre turında xäbärlär bar. Radioaktiv maddälärne kontrabanda yulı belän çığaru tırışlıqları da dokumentlanğan. G-8dağı başqa illär belän çağıştırğanda, AQŞ Russiägä küberäk yardäm birä. Kiläse yılda ber miliard dolarlıq amerikan aqçası sarıf iteläçäk. Berminham Universitetınıñ Russiä häm Könçığış Yevropa quyınça Üzägeneñ britan belgeçe Derek Averreneñ fikerençä, AQŞnıñ eçke iminlek häm Ğıraqta sarıf itkän aqçası belän çağıştırğanda, bu bik az.
Audio
"AQŞ ilneñ iminlege öçen zur külämdä aqça sarıf itä, anıñ keçkenä genä ber öleşe dä partnerlıq fondına zur yardäm bulır ide."
Aqça berdän ber problemma tügel. Byuokratik kirtälär dä näticälelekne kimetä. Mäskäv ciınnda qatnaşqan, elek AQŞ saqlanu ministerlegendä eşlägän xäzer bäysez oyışmanıñ väkile bulğan Laura Holgate xanım radiobız xäbärçesenä bolay dide.
Audio
"Şuşı yardäm programmasında qatnaşqan çit il keşeläreneñ Russiädä andıy qorallar saqlanğan , yaki eşläp çığarılğan qorılmalarğa kerü mömkinlege bik çiklängän. Bu programmada qatnaşuçı amerikannar häm başqalar, İminlek qäğidäläre digän bulıp anda kertelmilär."
Belgeçlär 8 aldınğı ilneñ citäkçeläre bu yılnıñ iyün ayında bu märtäbä AQŞta oçraşqanda birgän väğdälären eştä dä üti başlarlar dip ömetlänälär.
Färit İdelle, Praga.
Audio
"Qayber progress bar, läkin, äle küp närsä eşlänergä tieş. AQŞ häm anıñ partnerlarınıñ aşığırğa tırışuları kürenmi. Mäsälä bezneñ döres yünäleştä baru-brmaubızda tügel, ä citärlek däräcädä tizlek belän baru-barmauıbızda. Bez, qurqınıçnıñ real buluın beläbez. Andıy qorallarğa iä bulırğa telägän häm alarnı qullanudan totlıp tormayaçaq keşelärneñ buluın beläbez. Minem berdän ber ömetem bez andıy qurqınıç real xälgä kilmästän tieşle çaralar kürä aluıbızda. "
Russiä saqlanu Ministerlege kire qaqsa da, atom comadanların satıp alırğa tırışu vaqiğäläre turında xäbärlär bar. Radioaktiv maddälärne kontrabanda yulı belän çığaru tırışlıqları da dokumentlanğan. G-8dağı başqa illär belän çağıştırğanda, AQŞ Russiägä küberäk yardäm birä. Kiläse yılda ber miliard dolarlıq amerikan aqçası sarıf iteläçäk. Berminham Universitetınıñ Russiä häm Könçığış Yevropa quyınça Üzägeneñ britan belgeçe Derek Averreneñ fikerençä, AQŞnıñ eçke iminlek häm Ğıraqta sarıf itkän aqçası belän çağıştırğanda, bu bik az.
Audio
"AQŞ ilneñ iminlege öçen zur külämdä aqça sarıf itä, anıñ keçkenä genä ber öleşe dä partnerlıq fondına zur yardäm bulır ide."
Aqça berdän ber problemma tügel. Byuokratik kirtälär dä näticälelekne kimetä. Mäskäv ciınnda qatnaşqan, elek AQŞ saqlanu ministerlegendä eşlägän xäzer bäysez oyışmanıñ väkile bulğan Laura Holgate xanım radiobız xäbärçesenä bolay dide.
Audio
"Şuşı yardäm programmasında qatnaşqan çit il keşeläreneñ Russiädä andıy qorallar saqlanğan , yaki eşläp çığarılğan qorılmalarğa kerü mömkinlege bik çiklängän. Bu programmada qatnaşuçı amerikannar häm başqalar, İminlek qäğidäläre digän bulıp anda kertelmilär."
Belgeçlär 8 aldınğı ilneñ citäkçeläre bu yılnıñ iyün ayında bu märtäbä AQŞta oçraşqanda birgän väğdälären eştä dä üti başlarlar dip ömetlänälär.
Färit İdelle, Praga.