Accessibility links

Кайнар хәбәр

Sugıştagı ak xalatlılar


Böyek Watan suğışına bağışlanğan kürgäzmäne Qazannıñ säyasi häm tarixi dokumentların saqlawçı däwlät arxivı uzğan yıllarda da oyıştıra ide. Bıyıl üzäk arxivta açılğan kürgäzmä suğış tabipları häm şäfqät tutaşlarına bağışlanğan. Alardan başqa suğışnı küz aldına da kiterep bulmıy. Suğış waqıtında Qazanda 42 gospital' eşlägän. Älege gospital'lärdä 300 meñnän artıq keşe däwalanğan, şularnıñ yartısınnan kübese gospital'dän soñ kire suğışqa kitä alğan. Kürgäzmä eksponatlarına qarağanda, Qazanda yasalğan operatsiälärneñ 75%ı awırularnı xätta suğışnı däwam itärlek itkän. Küräseñ, Qazan şähäre üze dä suğış waqıtında zur ber xastaxanägä äylänep kitkän. Üzeneñ gospitallärenä genä tügel, ä xätta frontqa da konsentratsiäle qan citeşterä alğan bit Qazan xalqı. Respublikadağı mediklarnıñ tırışlığı belän frontqa 20dän artıq diviziä komplektlaştırılgan.
Qazandağı gospitallärne törle oyışmalarğa bülep birgännär. Mäs'älän, fännär akademiäseneñ qaramağında da ber gospital' bulğan. Gospital'lärdä eşlägän tabiplarnıñ diplomnarın häm xörmät gramotaların da kürergä bula. Şulay uq suğıştağı şäfqät tutaşları turında da qızıqlı mäğlümat bar. Bigräk tä awırularnıñ xatları, alarnı tege dönyadan qaytarğan tabip häm şäfqät tutaşlarına dip yazılğan cılı xatları bik dulqınlanıp uqıla. Awırularnıñ matbuğatqa tartıluı, tuğan awıldağı häm fronttağı xäbärlär belän qızıqsınuı alarda yäşäw ömete barlığın kürsätä. Küp kenä tatar awıruları rus telendä uqiy belmägängä, tuğan tellärendä çıqqan gäcitlärne sorap, törle oyışmalarğa xat yazğannar. Arxiv direktorınıñ urınbasarı Lyubov' Xucieva älege kürgäzmäneñ cıyıluı turında söyläde. Veterannar häm häläk bulğan suğışçılarnıñ tuğannarı kürgäzmädäge dokumentlarnı 60ka yaqın yıl saqlap yöretkännär. Kürgäzmädä tatar yazuçısı Adel' Qutuynı 1945 nçe yılda däwalağan, ä möğayın yazuçını soñğı yulğa da ozatqan gospital'däge şäfqät tutaşlarınıñ da fotoların kürergä bula.
Qazannıñ Kirov rayonındağı Gladilov uramında da gospital' bulğan. Älege waqıtta şuşı gospital' urınında Qazannıñ 81nce mäktäbe urnaşqan. Ämma qayçandır biredä urnaşqan gospital' turında mäktäptä onıtmıylar. Mäktäpneñ ber klassına awırularnıñ yataq urınnarın, kiemnären, xätta meditsina cihazların urnaştırıp, gospital' qiäfätenä kitergännär.
Ğadi suğışçılar belän bergä suğış waqıtında xärbi-qır moxitendä eşlägän tabip häm şäfqät tutaşları da yaralanğan yäki häläk bulğan oçraqlar siräk tügel. Xärbi-qır gospitalläre üzläre suğışçılar artınnan yöregän, utnıñ üzägendä bulğan bit. Täwlek buyı qırdağı palatkalarda operatsiälär barğan, küp waqıtta xätta şäm astında. Menä şundıy moxittä eşlägän şäfqat tutaşlarınıñ berse 17 yäşlek Roza Zaripova turında da kürgäzmädä yazmalar kürergä bula. Bu keçkenä, möläyem yözle qızçıq palatqa belän tabipqa iärep, Çexoslovakiägä qädär barıp citkän.
Bilgele bulğança Qazanda suğış waqıtında 10 meñ xärbi oçqıçı yasalğan. Läkin şifaxanälärdä tereltelgän yöz meñnärçä keşe faşizmnı ciñügä kertelgän iñ zur öleş bulğandır.
Al'bina Zäynulla, Qazan.
XS
SM
MD
LG