Yevropa Parlamentına saylaularnıñ näticäse, saylauçılarnıñ uñdamı, suldamı tormasınnar xakimittäge partiälärne cazalandıruların kürsätte. Britaniä, Germaniä , Fransiä, İtaliä, İrlandiä, Portugaliä, Çexiä, Polşa, Baltıyqbuyı häm Skandinav dävlätlärendä xakimiättä utırğan partiälär ciñelügä duçar buldılar. Qayber oçraqlarda yuğaltular zur buldı. Mäsälän Gemaniädä xakimittäge sotsial-demokralar İkençe Dönya Suğışınnan soñğı iñ tübän protsent tauış aldılar. Fransiädä prezident Şiraqnıñ urta-uñ yünäleştäge Demokratik Xäräkät Öçen Berlege dä zur yuğaltularğa duçar buldı. Britaniä häm Polşada da xakimittäge partiälär yuğaltulağa duçar bulğanda, İspaniädä xakimittäge sotsialistlar häm Gretsiädä konservativlar kiresençä, küberäk tauış aldılar. AQŞ citäklägän Ğıraq suğışınıñ populär bulmauı säbäple, Britaniädä Blairnıñ Leyboristlar partiäse saylauçıların yuğaltqanda, Fransiä belän Germaniädä ekonomik torğınlıq, Şiraq belän Şröderneñ ciñelülärenä kiterde. Yevropa Parlamentınıñ postınnan kitärgä tieşle prezidentı Pat Cox saylaularda Yevropa teması rol uynamadı digän fikerdä.
Audio
"Yevropa saylaularında Yevropa yuq ide. Bu turıda äytergä kiräk. Qayda ğına qaramıyıq, anda xökümätlärgä tauış birelde. Läkin, saylaular dävlätlär tügel, ä Yevropa Berlegeneñ kiläçäge turında ide. Qızğanıç ki, Könçığışta da, Könbatışta ta Yevropa saylaularında Yevropa yuq ide."
Ni öçen ? Rimdäge amerikan universitetı professorı James Waltsonnıñ fikerençä, Xökümätlär dä, oppozitsiädäge partiälär dä, Yevropa saylaulaın üz maqsätläre öçen faydalanırğa tırıştılar . Mäsälän İtaliädä .
Audio
"İtaliädä saylaualdı kampaniäse premier Berluskoni häm eçke mäsälär turında bardı. Ul üzen kandidat itte häm partiäseneñ Brussel yaki Strasburgta tügel, ä eçke säyäsättäge kursın yaqlattırunı maqsät itep quydı. "
Yevropa Parlamentına saylaular altı atna elek 10 yaña ağza Yevropa Berlegenä alınğannan soñ ütkärelde. Anda qatnaşuçılarnıñ az buluı säbäple, Yevropa Parlamentına saylaularda qatnaşuçılarnıñ tulay protsentı 44tän ber az artıq qına buldı. Yaña ağza illärdä isä qatnaşuçılar protsentı 28 genä buldı. Slovakiädä ul 17 , Polşada 20 protsent buldı. Brusseldäge Yevropa Säyästen Tikşeü Üzägeneñ ölkän tikşerüçese Marko İncerti Könçığış Yevropada tauış birüdä qatnaşuçılar sanınıñ az buluına küñele qaytqan buluın yäşermäde.
Audio
"Yaña ağza illärdäge xäl borçılırlıq. Bez andağı xalıq yaña demokratik xoquqtan därtlänep faydalanaçaqlar dip kötän ide , Bu şulay bulıp çıqmadı."
Ul monıñ öçen saylaualdı kampaniäseneñ tübän sıyfatlı buluı häm cämğiätneñ Yevropa Parlamentınıñ ähämiäten añlap citä almauı ğäyeple digän fikerdä. Kiñäytelgän Yevropa Parlamentı 732 urınnan tora. Konservativ Partiälär andağı iñ ere törkem bulıp qaldı. Anıñ 269 urnı bulaçaq. Yevropa Sotsialistlarınıñ 207, liberal demokratlarnıñ 67 häm Yäşellärneñ 42 urnı bulaçaq. Qalğan urınnar başqa törkemnärgä turı kilä.
Färit İdelle, Praga.
Audio
"Yevropa saylaularında Yevropa yuq ide. Bu turıda äytergä kiräk. Qayda ğına qaramıyıq, anda xökümätlärgä tauış birelde. Läkin, saylaular dävlätlär tügel, ä Yevropa Berlegeneñ kiläçäge turında ide. Qızğanıç ki, Könçığışta da, Könbatışta ta Yevropa saylaularında Yevropa yuq ide."
Ni öçen ? Rimdäge amerikan universitetı professorı James Waltsonnıñ fikerençä, Xökümätlär dä, oppozitsiädäge partiälär dä, Yevropa saylaulaın üz maqsätläre öçen faydalanırğa tırıştılar . Mäsälän İtaliädä .
Audio
"İtaliädä saylaualdı kampaniäse premier Berluskoni häm eçke mäsälär turında bardı. Ul üzen kandidat itte häm partiäseneñ Brussel yaki Strasburgta tügel, ä eçke säyäsättäge kursın yaqlattırunı maqsät itep quydı. "
Yevropa Parlamentına saylaular altı atna elek 10 yaña ağza Yevropa Berlegenä alınğannan soñ ütkärelde. Anda qatnaşuçılarnıñ az buluı säbäple, Yevropa Parlamentına saylaularda qatnaşuçılarnıñ tulay protsentı 44tän ber az artıq qına buldı. Yaña ağza illärdä isä qatnaşuçılar protsentı 28 genä buldı. Slovakiädä ul 17 , Polşada 20 protsent buldı. Brusseldäge Yevropa Säyästen Tikşeü Üzägeneñ ölkän tikşerüçese Marko İncerti Könçığış Yevropada tauış birüdä qatnaşuçılar sanınıñ az buluına küñele qaytqan buluın yäşermäde.
Audio
"Yaña ağza illärdäge xäl borçılırlıq. Bez andağı xalıq yaña demokratik xoquqtan därtlänep faydalanaçaqlar dip kötän ide , Bu şulay bulıp çıqmadı."
Ul monıñ öçen saylaualdı kampaniäseneñ tübän sıyfatlı buluı häm cämğiätneñ Yevropa Parlamentınıñ ähämiäten añlap citä almauı ğäyeple digän fikerdä. Kiñäytelgän Yevropa Parlamentı 732 urınnan tora. Konservativ Partiälär andağı iñ ere törkem bulıp qaldı. Anıñ 269 urnı bulaçaq. Yevropa Sotsialistlarınıñ 207, liberal demokratlarnıñ 67 häm Yäşellärneñ 42 urnı bulaçaq. Qalğan urınnar başqa törkemnärgä turı kilä.
Färit İdelle, Praga.