Bu könnärdä Litvanıñ Alitus şähärendä Tatar cämğiätläreneñ cıyını uzdı. Älege çara dürtençe tapqır oyıştırılsa da, Tatarstannan anda wäkillär berençe tapqır çaqırılğan. Häm älege cıyında Qazannan cırçı Venera Ğaniewa häm Bötendönya tatar kongressı başqarma komitetınnan Röstäm Gaynetdinov qatnaşqannar. Şulay uq anda Belorussiä, Pol'şa, Latviädäge tatar oyışmaları citäkçeläre dä bulğan.
Cıyınnı Litva tatarları cämğiätläre berlege oyıştırğan. Älege berlekkä barlığı Litvadağı cide tatar oyışması kerä ikän.
Berençe könne fänni-ğamäli konferensiä uzğan häm anda Litva tatarlarınıñ bügenge milli häm dini tormışı turında süz barğan, küp kenä çığışlar yasalğan. Tatarlar Litva cirlärenä 600 yıl elek kilep urnaşqan. Röstäm Gäynetdinov bu xaqta.
Bu Litva xökümäteneñ tatarlarğa tarixi räxmäte. Çönki 600 yıl elek litvalıylar belän bergä rıytsar'larğa qarşı suğışıp zur Litva däwläten tözedelär. Häm Witoltos knyaze tatarlarnı bik zurlar alarğa dvoryan titulları birde. Häm tatarlarnı xörmät itü şunnan birle däwam itäLitvadağı millättäşlärebez telne belmäsä dä, dinne, ğöref-ğadätlärne saqlıylar ikän. Bu tatar awılları torışınnan kürengän. Cıyınnıñ ikençe könendä barlıq konferensiä xalqı tatar awıllarına säyäxät qılğannar. Räsäy, Qırıq tatar häm Yemeli awıllarında bulğannar. Şuşı öç awılda da mäçetlär qarağannar. Tağın şunı äytep uzarğa kiräk, cıyında Vil'nyustağı iman yortın torğızu turında da şaqtıy süz bulğan. 1968 yılnı Sovet xökümäte tarafınnan cimerelgän mäçet urınında yaña İman yortı tözemäkçe bulalar. Ämma şähär xakimiäte urınnı çittäräk täqdim itä. Çönki mäçet öçen urın üzäktä urnaşqan, cir qimmät bulu säbäple anı buşqa biräse kilmi ikän möselmannarğa. Şulay uq tatarlar konferensiä qısalarında Räsäy awılındağı milli-mädäni cämğiät eşe belän dä tanışqannar. Anıñ ike qatlı binasınıñ berençe qatında utırışlar zalı, ikençe qatında muzey urnaşqan ikän. Biredä barlıq xalıqnı milli rizıqlar belän sıylağannar.
İñ soñınnan millättäşlärebez Venera Ğaniewa konsertın qarağannar. Röstäm Yäxin, Rezeda Ax'yarova häm borınğı cırlarnı başqarğanda Alitus şähärendäge tatarlar küz yäşlären tıyıp tora almağannar. Tatar telen belmäsälär dä olı buın wäkilläre säxnägä menep räxmätlär beldergännär, çäçäkkä kümgännär.
Tağın şunısın äytergä kiräk, Litvada tağın ber törkem tatarlar ğömer kiçerä. Alar bu yaqlarğa Sovet zamanında zur tözeleşlärgä dip kitkännär. Häm küpçelege Wisağinas şähärenä töplängännär. Alarnıñ da tatar oyışmaları bar. Ämma 600 yıl elek kitkän tatarlar belän çağıştırğanda alar tatar telen äle onıtmağannar, tuğan tellärendä şaqtıy irken aralaşalar.
Landış Xarrasova
