Cäyneñ üz xäwef-xätärläre. Xalıq yazlıqlarında, daçalarında yäşi başlıy. Cäy könnärendä Qazan tiräsendäge rayonnarda, mäs'älän Layış rayonında xalıq sanı bermä-ber arta ikän. Xalıq arlı-birle yörep torğaç yul häläkätläre arta. Uzğan täwlek eçendä genä dä respublikada yul häläkätlärendä ike keşe häläk buldı, dip xäbär itte Eçke eşlär ministrlığı. Alarnıñ ikese dä Qazanda häm şähär tiräsendä bulğan.
Cäy köne su xätäre bar. Uzğan atnada Tatarstanda 15 keşe suğa batqan, öçeseneñ äle gäwdäläre tabılmağan. Su qoyınu çorı başlanğan birle respublikada 78 keşe suğa batıp ülgän, dip xäbär itte Ğädättän tış xällär ministrlığı.
Cäyneñ tağın ber xätäre - ul yoğışlı awırular häm rizıq belän ağulanular. Monnan näq öç yıl elek Qazan waba çire belän böten Rusiäne ayaqqa bastırğan ide. Düşämbe könne tağın Rusiä mäğlümat çaraları Qazanda uzğan yal könnärendä bulğan xällärne dönya xäbärläre belän ber rätkä quyıp söylädelär. Qazanda törle kibetlärdä satıp alınğan ıslanğan tawıq ite belän utızlap keşe ağulanğan. Şularnıñ yartısı awır xäldä xastäxänälärgä kergän. Bersen - 57 yäşlek Mansur Wälievne xastäxänägä Alıp barıp citkerä almağannar, ul üzläreneñ yazlığında can birgän. Tawıq itennän sal'moneleoz çire yoqtırıp awırular cäy sayın bula torğan xäl. Läkin bu yulı süz yoğışlı çir turında barmıy, ä keşe wayımsızlığı häm qomsızlığı turında bara. Qazannıñ “Дружба” bistäsendä üz yortı belän yäşäwçe ber keşe üz beldege belän tawıqlar ıslap satu itä ikän. Islağanda tawıqnıñ qiäfäten yaxşırtu öçen qullanıla torğan nitrit natriä digän ximik matdäne alar tawıqnı äzerlägändä çamalap qına tondırğannar. Alarnıñ çaması sanitar normanı 4 tapqır artıp kitkän bulğan. Tawıq tiz äzer bulğan, qarap torışqa da bik appetitlı bulıp kürengän, tik alar sanitariä tikşerüe uzmıyça ğına kibet kiştälärenä eläkkän bulğan. Eş uzğaç, çığanaq tabılğaç sanitariä xezmäte saq bulırğa çaqırdı. Läkin qırğıy kapitalizmğa kirtälär yuq. Qazan urtasındağı Çexov bazarı yal köne buluğa qaramastan düşämbe könne dä görli ide. 30 gradus essedä dä tuñdırılmağan it, balıq bina eçendä dä, açıq hawada da satılıp tora. Uzğan atnada Voronejdağı şartlatudan soñ militsiä xezmätkärläre kürgän saqlıq çaraları da bazar torışına tiskäre tä'sir itmägän. Könyaqlardan kilep satu itüçelär “tikşerülär arqasında ciläk-cimeş, yäşelçä bozıla” dip zarlansalar da, beräwne dä kire borıp qaytarıp cibärmägännär, küräseñ. Bazar tulı çittän kilgän ciläk-cimeş. Bäyälär dä ällä qaya sikermägän.
Yunıs Ätnäle
