Elekke kongressmen John Miller xäzer Quşma Ştatlarnıñ keşe säwdäsenä qarşı dönya-küläm kompaniäsen citäkli. 3 könlek räsmi säfär belän Çexiägä kilgän diplomat bügen Azatlıqnıñ baş fatirında matbuğat oçraşuı ütkärde. Bu ilgä kilü säbäpläreneñ berse – xäzerge waqıtta Çexiädä faxişälekle qanunlaştıru mäsäläse tikşerelä. Miller çex räsmilären bu adım belän bik saq bulırğa çaqıraçağın äytte. Komunizmnan bazar iqtisadına küçü çorında Çexiä üze qol çığanağı bulıp tordı. Çex xatın-qızları, balalar faxişälekkä, irlär – qara eşkä başqa illärgä yallana ide. Xäzer isä wazğiät üzgärde, qollar üzläre Çexiägä kilä, di John Miller:
Audio (John Miller)
"Çex iqtisadı üskän sayın, mäsäläneñ asılı dä üzgärä. Keşe belän säwdä itü, qollıq mäsäläsendä Çexiä çığanaq ildän kilü ilenä äylände. Yevraziä, Könçığış Yevropa illärennän keşelär Çexiägä kiterelep törle räweştä qol itelä. Älbättä inde Çexiädä berençe urında censi qollıq."
Miller Çex citäkçelärennän üz illärendä nindi turizmnı üsterergä teläwlären sorarğa cıyına: sex turizımınmı, ällä ğädäti turizmnımı.
Keşe säwdäsenä qarşı programmağa Quşma Ştatlar 120 million dollar aqça bülep birde. Miller äfände xäzer ildän ilgä yörep, törle grantlar buldırırğa, kiñäşlär birergä, kiräk bulsa, basım yasarğa cıyına. Anıñ süzlärençä, bu eşçänlekneñ qayber näticäläre dä bar: Bosnia-Herzegovina, Gruziä, Gretsiä, Qazaqstan, Törkiä häm Üzbäkstan bu problemanı tanımağan illär isemlegennän, çaralar kürä başlağan illär isemlegenä küçerelgän. Rusiägä kilgändä, Miller süzlärençä, bu il tiskäre yünäleştä bara. Xäzer Rusiä keşe säwdäsenä qarşı bik az, yä berni eşlämäwçe illär isemlegenä küçerelgän, John Miller:
Audio (John Miller)
"Keşe belän säwdä itü Rusiädä bik citdi problema bulıp tora. Rusiä qabul itü ile genä tügel, çığanaq il häm berük waqıtta transit il bulıp tora. Bez andağı xällär belän qänäğät tügel. Rusiä qayber adımnar yasadı, yaña qanun qabul itte, qayber oyışmalar belän xezmättäşlek itä. Läkin bu tırışlıqlar bik zäğif, bez Rusiäne 2nçe törkemnän küzätü isemlegenä töşerdek."
John Miller süzlärençä, anıñ idaräse bar illärne keşe belän säwdä itü, urlaw, qollıqqa töşerülärgä qarşı qırıs qanunnar qabul itergä öndiäçäk. Berük waqıtta ul bu afätneñ qurqınıçın añlatu öçen ağartu programmaları başlarğa teli. Xökümätlär isä keşe säwdäse, qollıqqa töşerüneñ awır cinäyät ikänenä töşenergä tieş, di atnakiç könne radiobıznıñ baş fatirında bulıp kitkän amerikan diplomatı John Miller.
Ali Gilmi, Praga
Audio (John Miller)
"Çex iqtisadı üskän sayın, mäsäläneñ asılı dä üzgärä. Keşe belän säwdä itü, qollıq mäsäläsendä Çexiä çığanaq ildän kilü ilenä äylände. Yevraziä, Könçığış Yevropa illärennän keşelär Çexiägä kiterelep törle räweştä qol itelä. Älbättä inde Çexiädä berençe urında censi qollıq."
Miller Çex citäkçelärennän üz illärendä nindi turizmnı üsterergä teläwlären sorarğa cıyına: sex turizımınmı, ällä ğädäti turizmnımı.
Keşe säwdäsenä qarşı programmağa Quşma Ştatlar 120 million dollar aqça bülep birde. Miller äfände xäzer ildän ilgä yörep, törle grantlar buldırırğa, kiñäşlär birergä, kiräk bulsa, basım yasarğa cıyına. Anıñ süzlärençä, bu eşçänlekneñ qayber näticäläre dä bar: Bosnia-Herzegovina, Gruziä, Gretsiä, Qazaqstan, Törkiä häm Üzbäkstan bu problemanı tanımağan illär isemlegennän, çaralar kürä başlağan illär isemlegenä küçerelgän. Rusiägä kilgändä, Miller süzlärençä, bu il tiskäre yünäleştä bara. Xäzer Rusiä keşe säwdäsenä qarşı bik az, yä berni eşlämäwçe illär isemlegenä küçerelgän, John Miller:
Audio (John Miller)
"Keşe belän säwdä itü Rusiädä bik citdi problema bulıp tora. Rusiä qabul itü ile genä tügel, çığanaq il häm berük waqıtta transit il bulıp tora. Bez andağı xällär belän qänäğät tügel. Rusiä qayber adımnar yasadı, yaña qanun qabul itte, qayber oyışmalar belän xezmättäşlek itä. Läkin bu tırışlıqlar bik zäğif, bez Rusiäne 2nçe törkemnän küzätü isemlegenä töşerdek."
John Miller süzlärençä, anıñ idaräse bar illärne keşe belän säwdä itü, urlaw, qollıqqa töşerülärgä qarşı qırıs qanunnar qabul itergä öndiäçäk. Berük waqıtta ul bu afätneñ qurqınıçın añlatu öçen ağartu programmaları başlarğa teli. Xökümätlär isä keşe säwdäse, qollıqqa töşerüneñ awır cinäyät ikänenä töşenergä tieş, di atnakiç könne radiobıznıñ baş fatirında bulıp kitkän amerikan diplomatı John Miller.
Ali Gilmi, Praga