Accessibility links

Кайнар хәбәр

Könyaq Osetiädä yaña bäreleşlär, Mäskäw andağı xällärgä mönäsäbäten belderde


Gruziä belän Könya Osetiä arasında inde kön sayın diärlek bulıp toruçı bäreleşlär köçäygännän köçäyä, qorbannar arta barğanda Mäskäw dä bu wäzğiätkä üz mönäsäbäten belderä başladı. Prezident Vladimir Putin Gruziä citäkçelegen 1990-nçı yıllar başındağı, Könya Osetiäneñ bäysezlek aluına kitergän qanlı nizağnıñ qabatlanuına yul quymasqa çaqırdı. Putin bu mäs''äläneñ tınıç yul belän çişelmäwe Tbilisi-Mäskäw mönäsäbätlärenä naçar tä''sir itärgä mömkin dip kisätte.

Bu Rusiä prezidentınıñ Könyaq Osetiä tiräsendäge soñğı aylarda kierenkeläşä barğan xällärgä qarata berençe märtäbä fiker belderüe buldı. Çärşämbe könne Soçida Ukraina prezidentı Leonid Kuçma belän oçraşu waqıtında Putin Gruziäne Könyaq Kafkazda qanlı nizağnıñ yañaru mömkinlege turında kisätte. Bu yıl başında xakimiätkä kilgän Gruziä prezidentı Mixail Saakaşvili Könyaq Osetiä belän Abxaziäne üzäk xakimiätkä buysındırırğa wäğdä birgän ide. Älege ike töbäk 1990-nçı yıllar başında Tbilis belän qanlı nizağ aşa de fakto bäysezlekkä ireşte. Putin Gruziäne bu nizağta köç qullanmasqa çaqırdı.

Puin Könyaq Osetiä yäki Abxaziäne köç belän buysındıru tırışlıqları elekke nizağnı yañartırğa mömkin dide.

Monda ber yalğışlıqnı tözätergä kiräk, Gruziä räsmi räweştä berqayçan da Abxaziäneñ aftonom statusın betermäde. Putinnıñ şuşı belderüennän soñ berniçä säğät ütü belän Könya Osetiädä yaña bäreleşlär başlandı. Gruziä xakimiätläre äytüençä, soñğı bäreleşlärdä eçke eşlär ministrlığınıñ 3 xezmätkäre üterelgän, 7-äw yaralanğan. Gruziän xärbiläreneñ ber atna eçendäge yuğaltuları 12-gä citte. Soñğı könnärdäge bäreleşlärdä Könyaq Osetiä yağınnan yuğaltular bulmadı dielä. Tbilisida küplär moñarçı Könyaq Osetiäne nıq yaqlap kilgän Mäskäw xäzerge nizağta da şul uq pozitsiädä qalır dip isäpli. Çärşämbe könne Gruziä tışqı eşlär ministrı Salome Zurabişvili EuroNews televidenisenä interviewda Rusiäneñ konservativ dairälären bu töbäktäge mäs''älälärgä tıqşınuda ğäyepläde. Ämma Tbilisi haman da Mäskäw belän tatu mönäsäbättä bulırğa tırışa dide Zurabişvili.

Soñğı aylarda Tbilisi belän Mäskäw ike il arasında duslıq häm xezmättäşlek kileşüen äzerläw eşen yañarttı. Bu kileşü 1994-nçe yılda tözelgän, ämma Rusiä parlamentında ratifikatsiälänmägän elekke kileşüne almaştırırğa tieş. Yaña kileşüne äzerläw berniçä atna eçendä, Putinnıñ bu közgä bilgelängän Gruziä säfärenä äzer bulırğa tieş ide. Ämma Soçida Putin Könyaq Osetiädäge soñğı xällär bu säfärne tormışqa aşıru mömkinlege birmiäçäk dide.

Gruziä Könyaq Osetiädä mäs''äläsen xalıqara däräcädä qarawğa ireşergä tırışa. Zurabişvili EuroNewsqa Yewropada İminlek wä Xezmättäşek Oyışması Gruziäneñ Könyaq Osetiädäge wäzğiät turında söyläşü öçen xalıqara konferensiä ütkärü täqdimen xuplıy dide. Mäskäw bu täqdimgä kisken qarşı çığa. Çärşämbe könne Rusiä tışqı eşlär ministrı Sergey Lavrov Gruziä, Könyaq Osetiä, Tönyaq Osetiä häm Rusiä wäkillärennän torğan, 1992-nçe yılda tözelgän Urtaq Kontrol'' Komissiäse dä citä dide.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG