Accessibility links

Кайнар хәбәр

Üzäk Aziädä "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami" tiräsendäge ığı-zığı


Amerika Quşma Ştatları, Pakstan kebek illärneñ terrorğa qarşı alıp barğan köräşe uñayınnan yış qına "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami" oyışması da telgä alına. Äle 50 yıl elek ük Yaqın Könçığışta barlıqqa kilgän şuşı oyışma üz eşçänlegen yaqınça 10 yıl elek Üzäk Aziä illärenä dä cäyelderde. Anıñ töp maqsatı - möselman dönyasındağı xäzerge xökümätlärne almaştıru häm islam qanunnarına nigezlängän xälifä qoru. Oyışma şuşı maqsatqa barı tik tınıç yullar aşa ğına ireşüne alğa sörsä dä, Üzäk Aziädäge xakimiat aña qarşı şaqtıy qırıs säyäsät alıp baru yağında.

Bar möselman dönyasın berdäm xälifä qanatı astında berläşterüne maqsat itep quysa da, "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami", yäğni İslami azatlıq firkäse moña barı tik tınıç yullar aşa ğına, qoral qullanmıy ireşergä teli. Läkin şuña da qaramastan, Üzäk Aziä illärendäge xökümätlär töbäktä küzätelgän soñğı köç qullanu öçen cawaplılıqnı näq menä şul oyışmağa yökli. Ayırım alğanda, Üzbäkstan xökümäte küptän tügel genä berniçä keşeneñ hälak buluına kitergän şartlawlar artında "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami" tora ala dip belderä. Xalıqara Krizis törkemeneñ Üzäk Aziädäge eşen alıp barğan David Lewis, törkemneñ abruyı nigezendä töbäktäge xalıqnıñ xäzerge xakimiatlär eşe belän qänäğät bulmawı yatsa da, anıñ köçen ällä ni küpertergä yaramıy, cämäğätçelekneñ "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami"ne yaqlawı alay kiñ tügel dip belderä.

Audio, David Lewis

"Yaqlaw kiñäyä bara-baruın, läkin Üzäk Aziä illäreneñ xökümätläre äytkän däräcädä tügel. Könyaq Taciqstanda häm Qırğızstannıñ tönyağında qulğa alular xaqında xäbärlär kilä, ämma törkemneñ töp nığıtması - ul üzbäk cirläre. Soñğı aralarda anı yaqlaw Qazağstanda arta töşte, tik yäşlär öçen bu ber dä cälep itärlek mömkinlek tügel" di Xalıqara Krizis törkeme wäkile Lewis. Läkin Üzäk Aziädäge elekke sovet respublikaları, ä xäzer inde bäysez däwlätlärneñ citäkçelege başqaçaraq uylıy.

Audio, Kincäbulat Beknazarov

Qazağstan däwlät iminlege komitetınıñ matbuğat wäkile Kincäbulat Beknazarov, "ğomumän alğanda, "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami" häm başqa şundıy oyışmalar bezneñ konstitutsiägä qarşı eş alıp bara, şuña kürä xakimiat häm Däwlät iminlek komitetı maqsat itep alarğa qarşı köräşüne quya, bu bezneñ burıçıbız" dip belderä. Läkin şuşı islam oyışması köç qullanunı kisken räweştä kire qağuın täqrarlap tora. Anıñ äğzalarınnan berse, Qırğızstannıñ Cälälabad şähärendä yäşäwçe Soltan Badalov radiobızğa bu xaqta bolay dide.

Audio, Soltan Badalov

"İslamda kemne dä bulsa üterü häm anıñ qanın tügü gönah bulıp tora, berğäyepsez keşene üterü anda tıyıla, ul xätta başqa dinnän bulğan oçraqta da. "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami" barı tik säyäsi wä täğlimati eş kenä alıp bara, ul qorallı köräşkä qarşı, anıñ terror ğämälläre belän bäyläneşe yuq" di şul oyışmanıñ wäkile. Xälifä qoru niäte tormışqa berqayçan aşa almasa da, "Hizb-üt-Tahrir-äl-İslami" äğzalarına qarşı qırıs säyäsät alıp baru häm alarnı ezärlekläw oyışmanı radikal''läşterä ala dip kisätä qayber belgeçlär. Cihad turında ayırım kitap yazğan Äxmät Räşid küptän tügel genä radiobızğa bolay dip beldergän ide:

Audio, Äxmät Räşid

"Xakimiatneñ çamadan tış repressiäläre häm säyäsi eşçänlek öçen mömkinleklär bulmaw andıy keşelärne üzennän-üze yäşeren eş alıp baruğa häm radikal''läşügä, soñraq törle islam radikallarına quşıluğa etärä" di "Cihad: Üzäk Aziädä suğışçan islamnıñ üsüe" digän kitapnı yazğan Äxmät Räşid.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG