Şulay itep, Tönyaq Osetiäneñ Beslan şähärendä totıq alu draması ikençe täwlegenä kerde, xörmätle tıñlawçılar. 30 meñläp keşese bulğan bu şähärdä 1 sintäber, çärşämbe könne berençe qıñğıraw tantanası barğanda qorallı keşelärdän torğan ber törkem mäktäp işek aldında bärep kerep anda cıyılğan keşelärne totıq itep aldı. Olı yäştäge berniä bala qaçıp qotıla alğan, qalğan 350-läp keşe mäktäpneñ sportzalına quıp kertelgän. Alarnıñ 130-labı balalar, şul isäptän, anaları kütärep kilgän berniçä yäş bala, qalğannarı uqıtuçılar, tantanağa kilgän ata-analar, qunaqlar. Totıq alu waqıtında bulğan atışularda, soñğı mäglümätlärgä qarağanda, 12 keşe, şul isäptän mäktäpne saqlağan 2 militsiä xezmätkäre hälaq bulğan. Tönyaq Osetiäneñ eçke eşlär ministrı Kazbek Dzantiev süzlärençä, totıq aluçılar belän tönge 3kä qädär telefon aşa barğan säyläşülär näticä birmägän.
Audio (Kazbek Dzantiev)
"Bez alarğa 2 täqdim yasadıq: balalrnı zurlar belän alıştırırğa, ikençese – kitü öçen koridor birergä. İke täqdim dä kire qağıldı, söyläşülär däwam itäçäk."
Nixayät, atnakiç töştän soñ 26 bala häm xatın-qıznıñ irekkä çığarıluı turında xäbär itelde. Bu berençe uñışlı säyläşülärdä İnguşetiäneñ elekke prezidentı Ruslan Auşev qatnaşqan dielä. Könbatış telekompaniäläre atankiç töştän soñ 2 şartlaw tawışı işetelüen häm mäktäp binasınna töten kütärelüen xäbär itte. Monıñ säbäpläre älegä bilgesez. Rusiä räsmiläre, totıq aluçılarnıñ närsä telägäne, quyğan taläpläre älegä anıq tügel, dip belderä. Ämmä qayber mäglümät çaraları xäbär itüençä, bu taläplär arasında Tönyaq Osetiä häm İnguşetiä prezidentları belän oçraşu, yün ayında İnguşetiägä bulğan xöcümnär öçen ğöyeplänep qulğa alınğan suğışçılarnı azat itü, Çeçnyadan federal ğäsqärlärne çığaru. Ğaziz balaları qurqınıç astında qalğan ata-analar, räsmilärne närsä dä bulsa eşlärgä çaqıra, ämmä mäsäläne xöcüm belän xäl itügä alar qarşı:
Audio (ber balanıñ änise)
Beslan keşese Soslan Paguevnıñ qızı da totıqlar arasında. Ul da totıq aluçılarnıñ taläplären ütärgä täqdim itä, xöcüm bula qalsa qorbannar bulaçaq di:
Audio (Soslan Paguev)
Kilgän xäbärlärgä qarağanda xöcüm bulğan oçraqta totıq aluçılar mäktäpne şartlatu belän yanıy. Tönyaq Osetiädäge xällär säbäple Rusiä prezidentı Putin üzeneñ irtägä Törkiägä başlanası säfären kiçekterde. Atnakiç könne Kremldä İordan patşası Abdulla belän oçraşıp ul bolaydide:
Audio (Vladimir Putin)
"Tönyaq Osetiädä bulıp yatqan xällär qotıçqıç. Çönki, totıqlar arasında balalar häm bu ğämäl töbäktäge millät-ara, din-ara mönäsäbätlärne şartlatırğa mömkin."
Putin, bu wazğiättä töp mäsälä – totıqlarnıñ ğömeren, sälämätlegen saqlap qalu, dide. Rusiä prezidentı, totıqlarnı azat itkändä, berençe çiratta näq menä şul mäsäläne küz aldında totırğa wäğdä itte.
Ali Gilmi
Audio (Kazbek Dzantiev)
"Bez alarğa 2 täqdim yasadıq: balalrnı zurlar belän alıştırırğa, ikençese – kitü öçen koridor birergä. İke täqdim dä kire qağıldı, söyläşülär däwam itäçäk."
Nixayät, atnakiç töştän soñ 26 bala häm xatın-qıznıñ irekkä çığarıluı turında xäbär itelde. Bu berençe uñışlı säyläşülärdä İnguşetiäneñ elekke prezidentı Ruslan Auşev qatnaşqan dielä. Könbatış telekompaniäläre atankiç töştän soñ 2 şartlaw tawışı işetelüen häm mäktäp binasınna töten kütärelüen xäbär itte. Monıñ säbäpläre älegä bilgesez. Rusiä räsmiläre, totıq aluçılarnıñ närsä telägäne, quyğan taläpläre älegä anıq tügel, dip belderä. Ämmä qayber mäglümät çaraları xäbär itüençä, bu taläplär arasında Tönyaq Osetiä häm İnguşetiä prezidentları belän oçraşu, yün ayında İnguşetiägä bulğan xöcümnär öçen ğöyeplänep qulğa alınğan suğışçılarnı azat itü, Çeçnyadan federal ğäsqärlärne çığaru. Ğaziz balaları qurqınıç astında qalğan ata-analar, räsmilärne närsä dä bulsa eşlärgä çaqıra, ämmä mäsäläne xöcüm belän xäl itügä alar qarşı:
Audio (ber balanıñ änise)
Beslan keşese Soslan Paguevnıñ qızı da totıqlar arasında. Ul da totıq aluçılarnıñ taläplären ütärgä täqdim itä, xöcüm bula qalsa qorbannar bulaçaq di:
Audio (Soslan Paguev)
Kilgän xäbärlärgä qarağanda xöcüm bulğan oçraqta totıq aluçılar mäktäpne şartlatu belän yanıy. Tönyaq Osetiädäge xällär säbäple Rusiä prezidentı Putin üzeneñ irtägä Törkiägä başlanası säfären kiçekterde. Atnakiç könne Kremldä İordan patşası Abdulla belän oçraşıp ul bolaydide:
Audio (Vladimir Putin)
"Tönyaq Osetiädä bulıp yatqan xällär qotıçqıç. Çönki, totıqlar arasında balalar häm bu ğämäl töbäktäge millät-ara, din-ara mönäsäbätlärne şartlatırğa mömkin."
Putin, bu wazğiättä töp mäsälä – totıqlarnıñ ğömeren, sälämätlegen saqlap qalu, dide. Rusiä prezidentı, totıqlarnı azat itkändä, berençe çiratta näq menä şul mäsäläne küz aldında totırğa wäğdä itte.
Ali Gilmi