Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tönyaq Osetiäneñ Beslan mäktäbendä totıqlar draması qan qoyu belän bette: qorbannar sanı yözlär belän isäplänä


Çärşämbedä Tönyaq Osetiäneñ Beslan şähäre mäktäbendä yözlägän keşene totıq itep aludan başlanğan faciğä comğa könne kötelmägän çişelep taptı. Köndezge sägät berlärdä mäktäp binasında şartlaw häm atu tawışları yañğırağannan soñ Rusiäneñ maxsus köçläre totıqları azat itü operatsiäsen başladı. Totıqlarnıñ kübese isän dielä, ämmä qorbannar da bar, alarnıñ tögäl sanı älegä bilgesez. Totıq aluçılarnıñ ber öleşe qaçıp kitä alğan.

Beslandağı şuşı waqiğalar comğa könne cirle waqıt belän köndezge berlärdä başlandı. Könbatış telekompaniäläre CNN, SKY News, BBSlar bu xällärne şunduq turı efirda kürsätä başladı. Rusiä televideniese, nişläpter, sägät buyına xäbärlär çığarılışın kötte. Bezneñ Beslandağı xäbärçebez Tatiana Sobol bolarnı xäbär itte:

Audio (Tatiana Sobol)

"Keşelär törle yaqqa çabışa, tirä yaqta atışu tawışları, qanğa batqan xatın-qızlar, yarım-şärä balalar, çığu belän su eçergä totınalar, küräseñ sportzal eçendä bik esse bulğan. Mäktäp östendä boralaqlar oça. Närsä dä bulsa belergä telägän ata-analar mäktäpkä taba yabırıla, xärbilär alarnı yaqın cibärmäskä tırışa."

3 kön buyı Rusiä räsmiläre mäktäpkä xöcüm bulmayaçaq, töp maqsat – totıqlarnıñ ğömeren saqlaw dip kilde. Waqiğalarnıñ ni öçen mondıy borılış alğanı älegä bilgesez. Kilgän xäbärlär häm bezneñ xäbärçelär äytüenä qarağanda, uzğan töndä häm irtä belän ütkän söyläşülär waqıtında totıq aluçılar mäktäp eçendä yatqan berniçä mäyetne alıp kitergä rizalıq birgän. Köndezgä berlärdä mäyetlärne alırğa dip kilgän ğädättän-tış xällär ministrlığınıñ ike maşinası işek aldına kergän. Menä şul waqıtta ike şartlaw yañğırağan, atışular başlanğan. Beslandağı xäbärçebez Musa Xasanov däwam itä:

Audio (Musa Xasanov)

"Barısı da 13 sägät 10 minitta başlandı. Mäktäp işek aldına MÇS dip yazılğan ike maşina kilep kerde. Şul waqıtta mäktäpneñ sportzal tübäsendä 2 şartlaw yañığaradı. Monı totıq aluçılar oyıştırğanmı, yä isä Rusiä xärbiläre maxsus operatsiä başlağanmı, äytep bulmıy. Şartlawlardan sportzaldan balalar yögerep çığa başladı, ä maşinalardan spesnaz kiemenä kiengän keşelär sikerep çıqtı."

Moñarçı mäktäp eçendä barlığı 354 totıq bar dip sanala ide. Kiçä totıq aluçılar 26 bala häm xatın-qıznı irekkä çığardı. Şul xatın-qızlarnıñ berse, "sez närsä! bez anda meñnän artıq" dip belderde. Bu mäglümätne comğada Tönyaq Osetiä prezidentı Aleksandr Dzasoxov ta rasladı. Ata-analar häm jurnalistlar belän oçraşuda totıqlar sanı 800-900 bulırğa mömkin dide ul. Tönyaq Osetiä prezidentı şulay uq totıq aluçılarnıñ töp taläben dä iğlan itte. Anıñ süzlärençä alar Çeçnyağa bäysezlek birüne taläp itkän. Kilgän xäbärlärgä qarağanda totıq aluçılarnıñ ber öleşe, qaçıp kitä alğan, 13kä qädär digän san äytelä. Ä menä totıqlar arasında qorbannar sanı älegä bilgesez. Rusiä mäglümät çaraları başta xöcüm waqıtında 7 keşe ülgän, dip kilde. Bezneñ xäbärçelär bu san 100dän dä kim tügel dip xäbär itte. Britaniäneñ İTV News televideniese operatorı Julian Manyon CNN televideniesenä sportzal eçendä kimendä 100 mäyet kürüen äytte. Soñnan bu xäbärne İnterfax ta rasladı. Yaralanuçılar sanı xäzergä 400 çaması dielä. Şularnıñ 200läbe xastaxänägä ozatılğan.

Kiçä Rusiä prezidentı Vladimir Putin totıqlarnıñ ğömeren saqlap qalu öçen barısın da eşlärgä wäğdä itkän ide. Bügen cirle FSB citäkçese Valery Andreev, bezneñ xöcüm başlarğa niät yuq ide, isäp – söyläşülärne däwam itü ide, dide. Ni ayanıç, bu totıq alu faciğäse dä qorbannarsız xäl itelä almadı. İke yıl elek bulğan "Nord-Ost" faciğäsendä şikelle, bu "Nord Osetiä" faciğäsendä dä ülüçelär sanı yözlägän bulır çıqtı. Ayrıma bälki şunda dır, Dubrovkadağı teatrda maxsus köçlär ağulı gaz qullandı, näticädä totıq aluçılarnıñ berse dä isän qalmadı. Bu yulı alarnıñ distädän artığı qaçıp qotılğan dielä.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG