Keşe canı bik tatlı bula. Kem dә ülergә telәmi. 29 Sintäberdә İstanbulda menә bu babaylar süzen tәsdiqlәgәn tәrәqqiәt buldı. Sәğät kiçke 6:42''dә bik qısqa ğına ber cir tetrәw bulıp aldı. Soñğaraq anıñ kөçe Rihter ülçәwe belәn 4 hәm nibarı 5 sikunt qına dәwam itkәn buluwı iğlan itelde. Lәkin 1999 yılnıñ 17 Awgustında bik qatı cir tetrәw-zilzilә tәcribәse uzdırğan Tөrek xalqı өçen bu waq qına cir terәw dә baytaq panika tudırdı. Şuşı 20 meñlәp keşe ülgәn cir tetrәwdәn biş yıl waqıt uzsa da, monı yәşәgәnnәr şuşı xәlәkәtne islәrenә tөşerdelәr. Cir tetrәwneñ üzәge Marmara diñgezendә Prinsis utrawlarınnan 10 km yıraqlıqta kөnyaq kөnçığışınta bulğanlıqtan, bigrәktә şuşı üzәkkә kürşe yar buyları Bakırköy, Avcılar, Kartal, Maltepe belәn Pendiktә xalıqta panika xasıl buldı, küp keşe tөnne өylәrenә kermәde. Dөresen әytkәndә kem dә ülmәde, cәrәhәtlәnmәde. Lәkin bilgesezlek hәm küptәnnәn birle tөrle belgeçlәrneñ İstanbulda zur ber zilzelә bulaçaq digәn prognosları qurqunı tağı da artırdı. Ber niçә sәğat telefonnar belәn sөylәşep bulmadı. Çөnki hәmmә keşe bere berenә şıltıratıp isәnlek sawlıq sorağanlıqtan, telefon çeltәrlәreneñ kөçe citmәde. Zilzilәdәn soñ Boğaziçi Universitetı Kandilli Cir Tetrәwlәrne Küzlәw İnstitutı direktorı Prof. Dr. Gülay Barbarasoğlu, zilzilә bәysez ber fayda-plitede buldı dide. Şuşı instituttan başqa ber Professor Mustafa Akar da , bu kilәcәk zur zilzilәneñ xәbәrçese me yuq mı dip әytü qıyın dide. Başqa professorlardan da fiker soraldı. Prof. Dr. Naci Görür, Zur zilzilә yaqınlaşa, bu inde bilgele dip әytte. Prof. Dr. Ahmet Ercan, Faylar canlı, zilzilә protsesı dәwam itә. İñ kritik urınnar Marmara Diñgezeneñ yar buyları Tuzla, Bakırköy, Avcılar hәm utrawlar dip belderde. Bu ikese xalıqnıñ qurquların tağın da üstergәndә, Prof. Dr. Cәlal Şengör , Zur ber zilzilәneñ qayçan kilәçәgen әytә almıybız, tik bu zur zilzilә aldınnan kilgәn zilzilә tügel; ә çığışı belәn Qırım Tatarı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy isә, bu zilzilә ike yandağı qullarnıñ sınıwun kürsәtә. Monı keşe gәwdәsendәge qabırğalar kebek uylağız, dip belderep xalıqnı tınıçlandırdılar. Eşneñ qızıq yağı şuşı zilzilә Tөzü Ministerlegeneñ İstanbulda “Zilzilә Şurasın” cıyğan waqıtqa turı kilde.
Parlamenttan Tөrek Cinayәtlәr Kodeksı uzğaç xәzer küzlәr kilәse atnada iğlan itelәcәk Avropa Berlegeneñ (AB) Törkiä turındağı raportı hәm yıl azağında AB belәn sөylәşülәr termine alıp allamaw mәsәlәsenә tөbәlde. Farazlarğa kürә AB belәn Törkiä arasında 31 ayrım mәsәlәdә diskussiyәlәr alıp barılaçaq. İnde Törkiä qayçan AB ağzası bulır digәn mәsәlәdә isә 7-8 yıldan alıp 15-20 yıl arasında digәn tөrle farazlar әytelә. Lәkin kem dә 2-3 yılda Törkiä AB standartlarına ireşep, ağza bulır dip faraz itmi. Xәtta elekke ekonomikadan cawaplı Dәwlәt Ministere Kemal Derviş rәislegendә әzerlәngәn ber raportqa kürә, Törkiä AB ekonomik şartlarına iñ uñay xәldә, 2025 yılda ğına ireşә alaçaq. Inde Tөrek kiñ külәm mğlümәt әsbaplarında hәr kөn AB belәn bәylәneşle xәbәrlәr bula. Başqa süzlәr belәn әytkәndә, baylıq, mullıq xıyalları bu turıda sөylәtә, yazdıra, dәrtlәnderә.
Ütkәn atna azağında 26 Sintaberdә Ankarada Milli Kütüphane zalında ataqlı yazuçı, dramaturg, jurnalist hәm sәyәsәt eşleklese, çit illәrdә "İdel-Ural" ideyasın taratuçı Ğәyәz İsxaqineñ wafatına 50 yıl tuluğa bağışlanğan ber cıyılış ütkәrelde. Şuşı cıyılışnıñ inisiatorı Dr. Gönül Pultar revolutsiә yıllarında Ufada tөzelgәn "Eçke Rusiә hәm Seber Türk-Tatar Mөselmannarınıñ Millәt Mәclese" rәise Sadri Mәqsudi Arsalnıñ onığı. Ul bıyıl Fevral ayında Ankarada Bilkent Universitetında İdel-Ural Sempozyumın oyıştırğan ide. Ber uq waqıtta "Dөnya Tatarlar Ligası Rәise" isemen dә yөretkәn Pultarğa tөp maddi yardәm isә Eskişehirdә yәşәwçe ike bay Tatardan İhsan Tanatar belәn Ziya Yafaydan kilgәn. Başqa kemnәr yardәm kürsәtte anısı mәğlüm tügel. Lәkin Tatarstannan şuşı cıyılışqa kilgәnnәrneñ iñ kimendә yul aqçaların kemder finansiәlәgәn bulırğa tieş. Misal öçen, Bөten Dөnya Tatar Kongresı isemennәn İlsur Hadiullin, zamanında milli sәxnәdәn töşmәgәn İldus Sadıqov, Tatar mәnfәğәte өçen kөrәşkәn jurnalist Tәlğat Barıyev, Törkiädә çaqta mәdәni eşlәrdә zur aktivlıq kürsәtkәn Mars Tuqay belәn өç Tatar Dәwlәt sәnğәtkәre dә İsxaqi cıylışına qatnaştılar. Lәkin moñardan da möhimrәge Eskişehir, Konya hәm İstanbuldan da üz aqçaların birep şuşı Ğәyaz İsxaqi çıylışına mәxsus rәweştә qatnaşuçılarnıñ buluwı ide. Bu inde Törkiädә yәşәwçe Tatarlar arasında üz mәdәniәtlәre belän qızıqsınunıñ artuwın kürsәtә. Cıyılışta İsxaqi belәn bergә eşlәgәn berdәn ber şәxes bulğan Ali Aqışnıñ çığış yasawı xiç şiksez qızıqlı buldı. Monnan tış cıyılışnıñ Törek televiziese tarafınnan da kürsәtelüwen İsxaqinıñ isemen kiñ Törek tamaşaçasına da işetterü yağınnan zur uñış dip bәyәli alabız.
Әxtәm İbrahim, İstanbul
Parlamenttan Tөrek Cinayәtlәr Kodeksı uzğaç xәzer küzlәr kilәse atnada iğlan itelәcәk Avropa Berlegeneñ (AB) Törkiä turındağı raportı hәm yıl azağında AB belәn sөylәşülәr termine alıp allamaw mәsәlәsenә tөbәlde. Farazlarğa kürә AB belәn Törkiä arasında 31 ayrım mәsәlәdә diskussiyәlәr alıp barılaçaq. İnde Törkiä qayçan AB ağzası bulır digәn mәsәlәdә isә 7-8 yıldan alıp 15-20 yıl arasında digәn tөrle farazlar әytelә. Lәkin kem dә 2-3 yılda Törkiä AB standartlarına ireşep, ağza bulır dip faraz itmi. Xәtta elekke ekonomikadan cawaplı Dәwlәt Ministere Kemal Derviş rәislegendә әzerlәngәn ber raportqa kürә, Törkiä AB ekonomik şartlarına iñ uñay xәldә, 2025 yılda ğına ireşә alaçaq. Inde Tөrek kiñ külәm mğlümәt әsbaplarında hәr kөn AB belәn bәylәneşle xәbәrlәr bula. Başqa süzlәr belәn әytkәndә, baylıq, mullıq xıyalları bu turıda sөylәtә, yazdıra, dәrtlәnderә.
Ütkәn atna azağında 26 Sintaberdә Ankarada Milli Kütüphane zalında ataqlı yazuçı, dramaturg, jurnalist hәm sәyәsәt eşleklese, çit illәrdә "İdel-Ural" ideyasın taratuçı Ğәyәz İsxaqineñ wafatına 50 yıl tuluğa bağışlanğan ber cıyılış ütkәrelde. Şuşı cıyılışnıñ inisiatorı Dr. Gönül Pultar revolutsiә yıllarında Ufada tөzelgәn "Eçke Rusiә hәm Seber Türk-Tatar Mөselmannarınıñ Millәt Mәclese" rәise Sadri Mәqsudi Arsalnıñ onığı. Ul bıyıl Fevral ayında Ankarada Bilkent Universitetında İdel-Ural Sempozyumın oyıştırğan ide. Ber uq waqıtta "Dөnya Tatarlar Ligası Rәise" isemen dә yөretkәn Pultarğa tөp maddi yardәm isә Eskişehirdә yәşәwçe ike bay Tatardan İhsan Tanatar belәn Ziya Yafaydan kilgәn. Başqa kemnәr yardәm kürsәtte anısı mәğlüm tügel. Lәkin Tatarstannan şuşı cıyılışqa kilgәnnәrneñ iñ kimendә yul aqçaların kemder finansiәlәgәn bulırğa tieş. Misal öçen, Bөten Dөnya Tatar Kongresı isemennәn İlsur Hadiullin, zamanında milli sәxnәdәn töşmәgәn İldus Sadıqov, Tatar mәnfәğәte өçen kөrәşkәn jurnalist Tәlğat Barıyev, Törkiädә çaqta mәdәni eşlәrdә zur aktivlıq kürsәtkәn Mars Tuqay belәn өç Tatar Dәwlәt sәnğәtkәre dә İsxaqi cıylışına qatnaştılar. Lәkin moñardan da möhimrәge Eskişehir, Konya hәm İstanbuldan da üz aqçaların birep şuşı Ğәyaz İsxaqi çıylışına mәxsus rәweştә qatnaşuçılarnıñ buluwı ide. Bu inde Törkiädә yәşәwçe Tatarlar arasında üz mәdәniәtlәre belän qızıqsınunıñ artuwın kürsәtә. Cıyılışta İsxaqi belәn bergә eşlәgәn berdәn ber şәxes bulğan Ali Aqışnıñ çığış yasawı xiç şiksez qızıqlı buldı. Monnan tış cıyılışnıñ Törek televiziese tarafınnan da kürsәtelüwen İsxaqinıñ isemen kiñ Törek tamaşaçasına da işetterü yağınnan zur uñış dip bәyәli alabız.
Әxtәm İbrahim, İstanbul