Accessibility links

Кайнар хәбәр

Mähdi armiäse Ğiraq xökümäte belän qoral tapşıru turında kileşü tözegän, ämmä qayber qarşılıqlar bar


Yäkşämbedä Ğiraq xökümäte şiği citäkçe Moqtada Äs-Sadr keşeläre belän belän qoral tapşıru turında kileşügä ireşkän, digän xäbärlär bar. Bu kileşügä kürä ğisyançılar 5 kön eçendä qoralların tapşırırğa tieş. Cawap itep xökümät başqalanıñ şiğilär yäşägän Sadr bistäsen tözekländerügä yartı milliard dollar aqça wäğdä itä.

Şuşı kileşüne yäkşämbedä Ğiraq xökümäte dä, Äs-Sadrnıñ Mähdi armiäse da rasladı. Tik menö neçkäleklär turında qarşılıqlı añlatmalar kilä, bu isä anıñ tormışqa aşuına şik tudıra. Ğiraqnıñ Milli iminlek kiñäşçese Qasim Dawıt, bu kileşü Äs-Sadrnıñ Bagdadtağı ğına tügel, annan çittäge suğışçılarına qarıy dip belderde:

Audio (Qasim Dawıt): "Bu kileşü Sadr bistäsennän başlap Ğiraqnıñ bar şähärlärenä qarıy. Qoral tapşıru düşämbedä başlanıp 5 kön däwam itäçäk. Qoral cıyu öçen 3 maxsus urın bilgelängän. Häm bu härkem öçen ixtiarıy ğämäl."

Dawıt süzlärençä, moña cawap itep Ğiraq xökümäte häm çit illär Sadr bistäsen tözekländerügä 500 million dollar aqça bülep biräçäk. Moqtada Äs-Sadrnıñ Mähdi armiäse soñğı aylarda Ğiraqtağı koalitsiä köçlärenä, şul isäptän şiğilär öçen izge sanalğan urınnarda, iñ qatı qarşılıq kürsätte. Bu kileşü, tormışqa aşqan xäldä, ğisyannıñ küpmeder däräcädä kimüenä ömet tudırır ide.

Söyläşülärdä aradaşçı wazifasın başqarğan Kärim Äl-Bäxet süzlärençä, Mähdi armiäse çınlap ta qoral tapşırırğa rizalaşqan. Ğisyançılar granatomet kebek awır qoralların xökümätkä tapşıraçaq, monıñ bäräbärenä aqçalata kompensatsiä alaçaq, dide ul. Ciñel qoralların alarğa qaldırırğa kileşengän. Äl-Bäxet süzlärençä, monnan tış premir Allawı, ğisyançılarnı ezärleklämäskä, häm dä awır cinäyättä ğäyeplänmägännären törmädän çığarırğa kileşkän. Qayber xökümät räsmiläre äytüençä, Äs-Sadr yağı, xökümät häm koalitsiä köçläreneñ Sadr bistäsendä kizüdä yörüenä kileşkän.

Tik monda qarşılıqlar başlana. Mähdi armiäseneñ Bagdadtağı wäkilläre, bu kileşüneñ Bagdadtan çitkä qarawına älegä ber işarä dä yasamadı. Şulay uq, Sadr bistäsenä çit il ğäskärlären kertügä rizalığın da açıqtan-açıq iğlan itmäde. Şimbä könne Moqtada Äs-Sadrnıñ baş yärdämçese Şäix Äbdel Xaci Däräci, ğisyançılar çit il ğäskärläreneñ Sadr bistäsenä kerüenä qarşı dip belderde:

Audio (Şäix Äbdel Xaci Däräci): "Bezgä xökümät garantiä birä, şul isäptän, ğisyançılarnıñ iminlegen täemin itäçäk dielde. Läkin monda töp mäsälä – okupatsiä. Basıp aluğa qarşı toru – qanuni ğämäl. Monı xättä amerikannar üzläre dä tanıy. Bez alarnıñ Sadr bistäsenä kerüenä qarşı."

Qayber xäbärlärgä qarağanda, söyläşülärneñ soñğı öleşendä amerikan räsmiläre dä qatnaşqan. Tik menä alar Mähdineñ bu taläbenä riza bulırmı, äytüe qıyın. Amerikannar, koalitsiä köçläreneñ Ğiraqnıñ här noqtasına, şul isäptän Sadr bistäsenä irekle kerä aluın, iminlek täemin itüneñ möxim şartı dip sanıy.

Moqtada Äs-Sadr üze älegä bu kileşü turında berni äytmäde. Anıñ isemennän uqılğan belderülärdä isä, xökümätneñ bar taläpläre dä ütälmäskä mömkin digän işarälär bar.

Britaniäneñ Financial Times gäzite düşämbe sanında yazuınça, atna axırında Sadr bistäse mäçetlärennän qoral tapşırırğa öndäwlär yañğırağan, läkin bu mäcbüri dip äytelmägän. Äs-Sadr wäkile Saad Äl-Mäliki süzlärençä, bez suğışçılarnı qoral tapşırırğa mäcbür itä almıybız, çönki bu qoral Sadrnıñ milege tügel, ul – alarnıñ milege.

Şulay itep, ber yaqtan Ğiraq xökümäte belän Mähdi armiäse üz-ara kileşügä ireşkänen belderä. İkençe yaqtan, bu kileşü tiräsendäge neçkäleklär häm qarşılıqlar anıñ tormışqa aşuına şuk tudıra.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG