Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qazanda şähit kitkän ata-babalarıbıznı iskä alalar


12 oktäberdä Qazan xanlığın yawlap aluğa näq 452 yıl tuldı. Bu könne Söyembikä manarı yanında ber törkem zıyalılarnıñ doğa uquınnan başqa da qayber çaralar ütte. Tuqay muzeyında Xudyakov uqularınıñ näq şul könne oyıştıru oçraqlı tügel. Şulay uq sişämbe könne Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı 1552 yılda Qazannı yaqlap häläk buluçılarnı iskä alu könenä bağışlap Tügäräk östäl utırışı ütkärgän, dip xäbär itä İntertat.ru elektron gazetası. Utırış qabul itkän möräcäğättä şundıy süzlär bar.

Tatar xalqınıñ tarixı dramatik borılışlardan häm faciğäle xällärdän tora. Tatar däwläteneñ – Qazan xanlığınıñ bäysezlegen yuğaltuğa 452 yıl uzdı.



Xalqıbız küp qan tükte, zur yuğaltular häm baytaq awırlıqlar kiçerde, mısqıl itelde, läkin xätta iñ qıyın waqıtlarda da üzeneñ ütkäne turında xäteren yuğaltmadı häm yaqtı kiläçäkkä ömeten özmäde. 14 yıl elek Tatarstannıñ däwlät suverenitetı turında Deklaratsiä qabul itelgäç şuşı matur xıyal qanatları yärdämendä ul tübännän yuğarığa kütärelä başladı.



Qızğanıç, törle säbäplär arqasında teläklärneñ barısı da tormışqa aşırılmadı. Şuña qaramastan, tatar xalqınıñ däwlätçelege saqlana. Tatarstannıñ üz Konstitutsiäse, möstäqillekneñ başqa atributları bar. Tatarlar san buyınça ildä ikençe urında tora. Millätebezneñ sälämät köçläre, xalqıbıznıñ iñ äybät ulları häm qızları küñel töşenkelegenä birelmäde. Alar qısuğa, islam radikalizmında urınsız ğäyepläwgä qarşı ayıq aqıl häm sabırlıq belän yäşäwne, igelekle xezmätne ürnäk itep quyalar, milli mäs’älälärne ezlekle xäl itälär, bezneñ küpetnik häm küpkonfessional' cämğiättä törle etnoslar arasında tolerant mönäsäbätlär urnaştıralar. Bezgä bügenge Rossiäneñ qatlawlı wazğiätendä federativ mönäsäbätlär tözergä turı kilä.



Terrorçılıqqa qarşı köräşne barı tik qatı tärtip kertügä häm köç çaralarına ğına qaytarıp qaldırırğa yaramıy, dip sanıy “Tügäräk östäl”dä qatnaşuçılar. İñ elek iğtibarnı konfliktlı mäs’älälärne häryaqlap uylap säyäsi çişü yulların ezläwgä yünältergä kiräk. Bu eştä aqıllılıqnı, çama xisen häm däräcäne, ğomumkeşelek qimmätlären häm ilebezneñ demokratik üseş yulın küz alması kebek saqlaw möhim.



Qızğanıç, läkin soñğı waqıtta Rossiäneñ massaküläm mäğlümat çaralarında Tatarstanda wahhabçılar fetnäse turında yalğan mäqälälär, uydırma xäbärlär basılıp çıqtı, kemnärder mädräsälärneñ ğadi şäkertlärennän qurqınıç terrorçılar yasarğa tırışa, ä tatar xalqındağı traditsion islam dine mäğrifät, keşeleklelek häm alğa baru ideallarına härçaq yöz tota. Şuña kürä Tatarstandağı islam dine xaqında qayber radikal säyäsätçelärneñ häm jurnalistlarnıñ bügenge wazğiätne beryaqlı yaqtırtuları tatarlarnıñ tarixın häm ğöref-ğadätlären belmäwdän kilä, häm monıñ çınbarlıq belän bernindi urtaqlığı yuq. Bolar hämmäse dä xalıqlar arasında ışanmawçanlıq häm doşmanlıq orlıqları çäçä.

Qäderle watandaşlar! Bez xalqıbıznıñ tarixi xäterenä ütkän zamandağı üpkäläwlärne uyatu häm yämsez xislärne qabızu öçen möräcäğät itmibez, çönki tarixnı qaytarıp bulmayaçağın yaxşı añlıybız. Här xalıqnıñ üz ütkänenä genä tügel, kiläçägenä dä ışanası kilä. Bezneñ ata-babalarıbız kiläçäk buınnar yäşäsen öçen ğömerlären dä qızğanmağannar. Şuña kürä alarnı iskä alu, ruxlarına doğa qılu bezneñ öçen iñ izge eşlärneñ berse bulıp tora

Bu Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetınıñ 1552 yılda Qazannı yaqlap häläk buluçılarnı iskä alu könenä bağışlap ütkärgän Tügäräk östäl utırışında qabul itkän möräcäğät ide.

Rimzil Wäli

XS
SM
MD
LG