Accessibility links

Кайнар хәбәр

Taciqstan: Dini Şura xatın-qıznıñ mäçetkä yörüen tıydı


Mäğlüm bulğança möselman ğäref ğädätläre mäsäläsendä Taciqstan Üzäk Aziädä in liberal il sanala. Bälkim dä bu xäl üzgäräçäk. Taciqstan Ulemalar Şurası çığarğan fätwä belän bozıqlıq, yuldan çığaruğa säbäp bula digän argument belän xatın qıznıñ mäçetkä yörüen tuqtatmaqçı.Fätwä küp kenä möselmannarnı borçuğa sala , alar bu qarar möselman ğöref ğädätlärenä häm dä ilneñ konstitutsiäsenä qarşı dip belderä.

Düşenbedän 30çaqırım yıraqlıqta urnaşqan Turqobod awılında Xalifä Abdulqarim mäçetendä comğa namazına kilgän Zebunniso Qaxorzod xanımnıñ ire Rusiädä migrant eşçe. Zebunniso 4 balasın qarap üsterä. Tadcikstan şartlarında ğädäti küreneş . Xanım mäçetkä yörü säbäben bezneñ xabärçegä bolay dip añlattı(audio) Bez mäçetkä ğıybadät öçen genä yöremibez. xatın qız, ana bularaq bala üsterü, köndälek tormışta bik küp problemalarğa duçar bulabız.Bez häm ana häm ata rolen ütibez. Bez monda sorawlarğa cawap tabarğa kiläbez: Balalarnı niçek üsterergä, irlärebezgä nindi möğämälä kürsätergä, qaysı tormış yulı bezneñ öçen yaxşıraq. Menä bu sorawlarğa cawap tabu öçen monda kiläbez dip söyli Zebunnniso Ämma bu tormış yulı bälkim dä qurqınıç astında.Çönki Tadcikstan ulema şurası (ilneñ islam ğalimnärennän torğan in yuğarı oyışması) çığarğan fätwäda mäçetkä yörüçe xatın qız ğıybadät qılğan ir atqa qomauçalıy dip äytelgän.Bu qarar ay buyında dewam itkän debatlardan soñ qabul itelgän. Şuranıñ qayber äğzaları qararnı konservativ orım dip bäyäläsä dä , näticädä möselman xatını mäçettä tügel ä öydä ğıybadät itergä tieş dip qarar birelde. Şura äğzası Hacı Qurbon Şarifzoda qararnı yaqlap bolay dide(audio) Ulemalar Şurası häm möfti tarafınnan qabul itelgän qarar yañalıq tügel. Päygämbärneñ xädislärendä bar şulayuq sönni mäzxäbe qağıydäläre arasında . Xatın qız añlarğa tieş:bezneñ dini qağıydälärgä kürä dä alarnıñ waqıt äräm itep mäçetkä yöregänçä , öydä ğıydabät qıluı kileşleräk Xalifä Abdulkarim mäçete tıyuğa qarşılıq kürsätüçe ber niçä mäçetneñ berse. Militsiä comğa könnärne xatın qıznı öylärenä qaytarırğa tırışa. Ämma Turqobodtağı bu mäçettä irlär häm xatınnar ayrım qatlarda ğıybadät qılalar , yäğni ulemalar qurıqqan närsä yuq anda , ike cines anda oçraşmıy, berbersen kürmi. Mäçetneñ İmam xatibınıñ yärdämçese hacı Amir Abbos Bobonazar Taciq konstitutsiäse ir häm xatın qızğa ğıybädät tängällege birä, kiläçäktä bu fätwäneñ cämğiätkä bik tiskäre täsire bulaçaq dip äytep bolay itep däwam itte(audio) Xatın qızlar monda comğa namazı öçen genä kilmi. Alar moral häm äxläq bäyälären öyränü öçen dä mäçetkä kilä.Büten cämğiät monnan fayda küräçäk, çönki xatınnar kiläse buınnar öçen cawaplı.Bez xatın qızğa gazino, tönge klub, diskoteka kebek kileşsez urınnarğa barırğa röxsät itäbez ä möçetkä yörüne tıyabız . Min bu qararda ber nidi dä mantıq kürmim Üzäk Aziädä tik Taciqstanda ğına xökümät islamçı partiä- Berläşkän Taciq Opozitsiäsen qabul itte. Xatın qızğa mäçetkä yörüne tıyu artığı belän näzberek mäsälä .Eleke SSSRda häm könçığış Yevropada dini ireklekne küzätep barğan Forum 18 isemle xabär agentlığınıñ muxarrire Felix Corley süzlärençä(audio) Ulemalar Şurası qabul itkän qarar iqtibar cälep itä.Xatın qıznın mäçetkä yörü mäsäläsendä ulema ikegä bülengän.Qarar bik qapma qarşılıqlı häm İslamçı Yañarış Partiäse tarafınnan kire qağıldı. Bu elek opozitsiädä suğışqan partiä ide. Alar qarar Taciqstan konstitutsiäse häm qanunnarına qarşı dip belderep, däwlätneñ bu qararğa qarata qanuni çaralar kürüen soradı Berläşkän Taciq Opozitsiä partiäseneñ töp öleşen täşkil itkän İslamçı Yañarış partiäse, Ulemalar Şurası urta ğasırdağı kebek uylıy , sonğı çiktä xatın qıznı, yäşlärne traditsion islamdan wazkiçeräçäk alarnı Hızb ut Tahrir kebek islamçılarğa etäräçäk dip söyli. Fätwägä qarata fikerlär törle misal öçen xökümättä xatın qız mäsäläläre komitetın citäklägän Ruqia Qurbanova süzlärençä, Taciqstanda här törle mömkinçelek bar,ber kemdä doğa qılma yäki uraza totma dip äytmi . Ämma min xatın qız öydä ğıybadät qılırğa tieş dip uylıym färidä xämit
XS
SM
MD
LG