Accessibility links

Кайнар хәбәр

Elek Bushni yaqlağan ğäräp amerikannarı xäzer nigezdä Kerry öçen tawış birergä cıyına


Quşma Ştatlar prezidentın saylaw könenä sanawlı ğına könnär qalıp bara. Fiker beleşü näticälärenä qarağanda, çirattağı amerikan prezidentı bulu ixtimalı respublikan George Bushta da, anıñ demokrat köndäşe John Kerrydä dä şaqtıy yuğarı. Ä menä başqa ber fiker beleşü, dürt ştatta yäşägän ğäräp amerikannarınıñ Bushnı yaqlawdan waz kiçüen kürsätä. Dürt yıl elek isä alar nigezdä näq menä xäzerge prezident öçen tawış birgän ide.

Florida, Michigan, Ohio häm Pennsylvania ştatlarında ütkärelgän şuşı fiker beleşüdä anda yäşäwçe 500-läp ğäräp amerikanı qatnaşqan, xörmätle tıñlawçılar, häm näticälär şunı kürsätä ki, elek alar respublikan George Bushnı yaqlağan bulsa, xäzer inde kiresençä, aña qarşı çığa. Käeflärneñ şulay kisken üzgärüwe töbendä ğäräp amerikannarınıñ Ğiraq suğışın häm Aq yortnıñ Yaqın Könçığıştağı säyäsäten kire qağuı yata dip belderä belgeçlär. Başqa amerikannarnı tösle ük, çığışı belän ğäräp bulğannarnı da, iqtisad, salımnar, däwlät iminlege kebek ğomumi problemalar borçıy, älbättä. Läkin bar ildä Bush belän Kerryne yaqlaw yaqınça bertigez bulsa, ğäräp amerikannarı arasında büleneş başqaça - alarnıñ yaqınça öçtän ike öleşe demokrat Kerrygä östenlek birä. Bu bigräk tä Ğiraq suğışı mäs''äläsendä yaxşı kürenä. Fikere soralğannarnıñ 48 protsentı şuşı möhim mäs''älädä Kerry qaraşların yaqlıy, Bushnıqın 34 protsentı ğına xup kürä. Amerikan möselmannarınıñ İerusalim xaqına digän ictimaği oyışma wäkile Räyed Tayeh radiobızğa bu uñaydan, ğäräp amerikannarınıñ zur öleşe Bushnıñ Saddamnı bärep töşerüen başta alqışlağan ide, ämma xäzer amerikannar suğışnı Ğiraq xalqına yardäm itü öçen tügel, ä üz säyäsi maqsatların qayğırtıp başladı digän fikergä kilde dip belderde.

Audio, Räyed Tayeh

"Minemçä, Ğiraqtağı wäzğiat mömkin ixtimallarnıñ iñ yamanı bulıp tora. Ğäräp amerikannarınıñ küpçelege Ğiraqnıñ terrorğa qarşı köräş üzägenä äylänüennän qänäğät tügel. Belä torıpmı, ällä inde oçraqlı ğına şulay kilep çıqtımı, läkin bez üz doşmannarıbıznı ber urınğa cälep itä aldıq. Terrorğa qarşı köräş yağınnan qarağanda, bu alarnı yuq itü eşen ciñeläytä, älbättä. Ämma berük waqıtta Ğiraqnıñ ğadi xalqı cäfa çigä" dip añlata ğäräp amerikannarınıñ Ğiraq suğışına tiskäre mönäsäbäten Räyed Tayeh. Anıñ süzlärençä, ğäräp çığışlı amerikannarnı, öç yıl elek Kongress qabul itkän "Patriot Act" - "Watandarlıq qanunı"nıñ irekleklärne çikläwe dä nıq borçıy. Räyed Tayeh, Quşma Ştatlarnıñ baş prokurorı John Ashcroft täqdim itkän şul qanun nigezendä möselman xäyriä waqıfları yabıldı, ğäräp häm möselmannar öçen viza qağidäläre qırıslatıldı, alarnı başqa xalıqtan ayırıp alıp tikşerülär arttı dip zarlana.

Audio, Räyed Tayeh

"Bolarnıñ barısı da ğäräp amerikannarına zur tä''sir yasadı, alar xäzer üz-üzlären niçek itep totu xaqında qurqular kiçerä, oçqanda tınıçsızlana. Şuña kürä dä alar xäzer, Kerry xakimiatkä kilsä, ul ğäräp amerikannarı mänfäğäten Bush häm Ashcroftqa qarağanda yaxşıraq yaqlar dip ömetlänä, di Quşma Ştatlardağı "Amerikan möselmannarı İerusalim xaqına" digän oyışmanıñ wäkile Räyed Tayeh. Ğäräp amerikannarın borçığan ikençe ber problema bulıp Yaqın Könçığıştağı ğäräp-İzrail nizağı tora. Alarnıñ zur öleşe, Bush barı tik İzrail premyer-ministrı Ariel Şaronnı ğına yaqlıy, ä Kerry hiç yuğı yähüdlärgä basım yasap Yaqın Könçığışta solıx urnaştıru eşen däwam itä ala dip ömetlänä.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG