Bügen Tatarstanda häm ğomumän tatarlar yäşägän qala-salalarda şuşı ziker-täqbirlär belän möselmannar mäçetlärgä cıyıldılar. Uraza ğayıten uqırğa. Qazannıñ barlıq mäçetlärendä dä, meñärlägän möselman-tatarlar qatnaşında bäyräm namazları uqıldı. Töp Ramazan qayıt namazı isä Qazanda Ramazan mäçetendä uzdı. Älbättä, töp namaz digän şartlı räweştä genä. Çönki, İslam dinendä namaz qayda da uqıla ala. Bu oçraqta, Tatarstan möftie Ğosman İsxaqi xäzrätläre citäkçelegendäge bäyräm namazı xaqında süz bara. Ğädättä, Qazanda, möfti citäkçelegendäge bäyräm namazları Märcäni mäçetendä uqıla ide. Soñğı waqıtta bu mäçettä tözekländerü eşläre baru säbäple, möfti qatnaşındağı namaz başqa mäçetlärdä qılına. Ramazan mäçetenä kilgändä, ul älegä üzeneñ tarixı belän ällä ni maqtala almıy. Perestroka çorınnan soñ tözelgän Allah yortı ul. Märcäni, yäki başqa tarixi mäçetlär kebek Qazan üzägendä dä urnaşmağan. Kirov rayonında, Qazannan Mäskäw yulına çığa torğan cirdä. Läkin eş mäçettä tügel. Bäyräm niçek uzdı soñ? Ramazan gayıtenä Qazannıñ barlıq mäçetlärenä dä dinilär irtänge namazğa uq kilä başladılar. Bu irtänge altılar tiräsendä. İrtänge namaz uqılğannan soñ, Ramazan mäçetendä Misırdan kilgän Qor’än-xafiz, yäğni tulı Qor’änne yattan belüçe imam İzge kitaptan ayätlär uqıdı.
Annan soñ mäçet mönbärenä, yäğni mäçetneñ türendä quyılğan kafedrağa Tatarstan möftie Ğosman İsxaqi kütärelde häm cıyılğan xalıqnı bäyräm belän qotlap sälämläde.
Din ğalimnäre äytüenä qarağanda, qayıt namazı ike räkäğät namaz ğına tügel, anıñ asılında möselmannarnıñ bergä tuplanıp, ber-bersen sälämläp küreşü, dini wäğäz tıñlap, küñellärne saflandıru, tuğanlıq, qärdäşlek, duslıq, ğomumän berdämlek xislären nığıtu yata. Möfti xäzrät tä sälimlärdän soñ, wäğäz söyläwgä kereşte.
Wäğäz tämamlanğaç, möselmannar ike räkäğät ğayıt namazı uqıdılar da, İdel-Uralda qabul itelgänçä yañadan ziker äytü belän bäyräm namazın tämamlap, öylärgä taralıştılar. Öydä bäyräm östäle äzer bula bu waqıtta. Tatar ğädäte buyınça, qayıt östäleneñ töp rizığı qoymaq.
Ä awıl cirendä, ğädättä, namazdan ziratqa barıp ärwaxlar ruxına doğa qılu bula. Annarı ğına pırxıldap torğan samawırlar yanında ğailä, tuğannar, duslar belän bäyräm rizıqlarınnan awız itü bula.
Möselmannarnıñ yılına ike genä kilä torğan olı bäyrämnäreneñ berse bulğan Ramazan ğayıte uñayınnan Tatarstan prezidentı ike möräcäğät belän çıqtı. Tatarstan möselmannarı isemenä yullanğan älege möräcäğätlärneñ bersendä bolay dielä.
İzge Ramazan şärif ayı tämamlanğan bu möqaddäs könnärdä bez küñel paklege, miherbanlıq häm märxämätlek xaqında yış uylanabız, igelekle eşlär qılırğa, moxtaclarğa häm zägıyflärgä yärdäm qulı suzarğa tırışabız, kürkäm niätlär belän yäşibez Bu mäñgelek qimmätlär keşelärdä kiläçäkkä ömet häm ışanıç uyata, alarnı izge ğämällärgä öndi, alarnıñ qaleben ağartuğa, imannarın nığıtuğa häm ruxi yañarışqa xezmät itä. Şatlıqlı häm nurlı Uraza bäyräme här öygä, här ğailägä iminlek häm bäräkät kitersen, Sezgä häm yaqınnarığızğa küñel kütärenkelege bäxet, tınıçlıq häm isänlek-sawlıq telim
Rusiä möselmannarı dimäktän, bıyıl Vdadimir Putin da ildä un millionnan artıq möselman barlılığın iskä töşergän- bäyräm qotlawı yullağan ide.
İnde möselmannar öçen tağın ber oluğ bäyräm- Qorban gayıtenä kilgändä, bu könnärdä genä Tatarstan prezidentı ukaz çığardı. Ul 20 ğinwarda bilgeläp üteläçäk. Şunısı qızıq, bu yıl Qorban gayıte bäyräme Tatarstan prezidentınıñ tuğan könenä turı kilä.
Räfis Cämdixan
