İnde ber ay buyına Tatarstan häm tatar cämäğätçelege Mäskäwdän xäbär kötte. Rusiä Konstitutsion sudı tatar telenä qağılışlı qarar çığarırğa tieş ide. İsegezgä töşeräbez, Tatarstanda tatar telen urıs tele belän ber külämdä uqıtu Rusiä konstitutsiäsenä turı kiläme-yuqmı häm Rossiä federatsiä xalıqları telläre turındağı zakonnıñ 3 matdäse Rusiä Konstitutsiäsenä qarşı kilmime - Mäxkämä 5 üktäberdä ük şuşı mäsälälärne qarıy başlağan ide. Tatarstanda tatar telen urıs tele belän tigez külämdä uqıtunı Qazanda yurist-äti dip danı taralğan Sergey Xapugin ğarizası belän tikşerelde. Küzätüçelär, tatar teleneñ tigez külämdä uqıluı Rusiä Konstitutsiäsenä qarşı kilmäyäçäk digän qarar qabul itäçäk Rusiä Konstitutsion mäxkämäse dip farazlar yasıy tordılar. Häm bu şulay bulıp çıqtı da.
Tatar tele Tatarstanda urıs tele belän ber tigez külämdä uqıtu- Rusiäneñ töp qanunına qarşı kilmi. Ä ikençe mäs’älä - Rossiä federatsiä xalıqları telläre turındağı zakonnıñ 3 matdäse Rusiä Konstitutsiäsenä qarşı kilü-kilmäwne Konstitutsion mäxkämädä tikşerüne Tatarstan Däwlät Sovetı sorağan ide. Älege zakonnıñ 3 matdäsenä üzgäreş häm tözätmälär 2002 yılnıñ 11 dekaberendä Rusiä prezidentı Putin imzalağaç ğämälgä kerde. Şunnan birle tatarlarnıñ latin grafikasına qaytuın Rusiä zakonı tıydı. Älege tözätmä nigezendä Rusiä xalıqları üz tellärendä nindi grafikada yazunı Rusiä parlamentı ğına bilgeli alaçaq. 1999 yılnı Tatar alfavitın latin grafikasında torğızu turında qarar qabul itkän Tatarstan Rusiä qanunı belän kileşmäde. Eş Rusiä Konstitutsion mäxkämäsenä barıp citte. Bügen Rusiä Konstitutsion mäxkämäse Rusiä xalıqları turındağı zakonnıñ 3 matdäse Rusiä Konstitutsiäsenä turı-kilü-kilmäwwen açıqlap qarar çığardı.
Mäskäwdä sud qararı uqılğan waqıtta uq Rusiä Konstitutsion sudı matbuğat üzäge wäkile Azatlıq radiosına 16 bittän torğan Konstitutsion mäxkämäneñ ğomumi eçtälege belän tanıştırdı. Rusiäneñ tellär turındağı qanunı Rusiä Konstitutsiäsenä qarşı kilmi dip belderde ul.
Dimäk, Tatarstan häm tatar xalqı maxsus Federal'' zakon buyınça ğına latin yazuına qayta alaçaq. Läkin bügenge Däwlät duması moña riza bulırmı? Bügen isä Däwlät dumasınıñ Konstitutsion mäxkämädäge wäkile Mizulina xanım, Rusiä soñğı un yılda konfederativ däwlätkä äylänep bette. Xäzer bu qanun nigezendä dä däwlät yañadan cıyıla başladı dip belderde. Küzätüçelär Sovetlar soyuzında 3-4 alfavit berük waqıtta qullanıldı. Anıñ arqasında il taralmadı. Ä il belän yünle idärä itü bulmağannan tarqaldı dilär.
Räfis Cämdixan
Tatar tele Tatarstanda urıs tele belän ber tigez külämdä uqıtu- Rusiäneñ töp qanunına qarşı kilmi. Ä ikençe mäs’älä - Rossiä federatsiä xalıqları telläre turındağı zakonnıñ 3 matdäse Rusiä Konstitutsiäsenä qarşı kilü-kilmäwne Konstitutsion mäxkämädä tikşerüne Tatarstan Däwlät Sovetı sorağan ide. Älege zakonnıñ 3 matdäsenä üzgäreş häm tözätmälär 2002 yılnıñ 11 dekaberendä Rusiä prezidentı Putin imzalağaç ğämälgä kerde. Şunnan birle tatarlarnıñ latin grafikasına qaytuın Rusiä zakonı tıydı. Älege tözätmä nigezendä Rusiä xalıqları üz tellärendä nindi grafikada yazunı Rusiä parlamentı ğına bilgeli alaçaq. 1999 yılnı Tatar alfavitın latin grafikasında torğızu turında qarar qabul itkän Tatarstan Rusiä qanunı belän kileşmäde. Eş Rusiä Konstitutsion mäxkämäsenä barıp citte. Bügen Rusiä Konstitutsion mäxkämäse Rusiä xalıqları turındağı zakonnıñ 3 matdäse Rusiä Konstitutsiäsenä turı-kilü-kilmäwwen açıqlap qarar çığardı.
Mäskäwdä sud qararı uqılğan waqıtta uq Rusiä Konstitutsion sudı matbuğat üzäge wäkile Azatlıq radiosına 16 bittän torğan Konstitutsion mäxkämäneñ ğomumi eçtälege belän tanıştırdı. Rusiäneñ tellär turındağı qanunı Rusiä Konstitutsiäsenä qarşı kilmi dip belderde ul.
Dimäk, Tatarstan häm tatar xalqı maxsus Federal'' zakon buyınça ğına latin yazuına qayta alaçaq. Läkin bügenge Däwlät duması moña riza bulırmı? Bügen isä Däwlät dumasınıñ Konstitutsion mäxkämädäge wäkile Mizulina xanım, Rusiä soñğı un yılda konfederativ däwlätkä äylänep bette. Xäzer bu qanun nigezendä dä däwlät yañadan cıyıla başladı dip belderde. Küzätüçelär Sovetlar soyuzında 3-4 alfavit berük waqıtta qullanıldı. Anıñ arqasında il taralmadı. Ä il belän yünle idärä itü bulmağannan tarqaldı dilär.
Räfis Cämdixan
