Mäğlüm ki, tatar milli azatlıq xäräkäteneñ Çallıdağı qayber kürenekle ähelläre islam illäre citäkçelärenä möräcäğät itep, Rusiä xakimiate ildä 200-läp möselmannı qulğa aldı, islam dinen totuçılarnı ezärlekläwlär terrorğa qarşı köräş turındağı qanun nigezendä alıp barıla, bez sezdän ğäyepsez keşelärne azat itü maqsatında Rusiä wä Tatarstan prezidentlarına basım yasawnı ütenäbez dip yazğan ide. Yazuçılar Aydar Xälim häm Fäwziä Bäyrämova, cämäğät eşlekleläre Tälğät Äxmädişin häm Rafis Kaşapov imzalağan şuşı xatqa atnakiç Avstriädä çığa torğan "Die Presse" basması da iğtibar itkän. Ul bastırğan mäqälä "Tatarlar islam däwlätlärennän yardäm ütenä" dip atala. Rusiädäge Tatarstan respublikası möselmannarğa qarşı höcüm kiçerde dielä mäqälädä. Anda, "İttifaq" partiäse räisäse Fäwziä Bäyrämova monı däwlät tarafınnan oyıştırılğan terror dip bäyäli, ä yazuçı Aydar Xälim, xakimiatkä Vladimir Putin kilgännän birle möselmannarnı ezlekle räweştä ezärlekläw turında söyli dip yazıla. Ütkän atnalarda Rusiädä barlığı 200-läp keşe, nigezdä 20 häm 30 yäşlär arasındağı irlär totqarlanğan, şuşı qulğa alular räsmän terrorğa qarşı kürelgän çaralar qısasında eşlängän, di "Die Presse". Ä Mäskäwdä çığa torğan "Moscow Times" basması iğtibarnı, Nijgardağı möselman ruxaniläreneñ, yäşlär arasında radikal'' islam qaraşları cäyelügä qarşı üz çaraların kürergä tırışuına yünältä. Şul maqsatta alar xäzer yänä mäktäp aşa ütärgä buldı dip yaza gazeta. Nijgardağı bar imam wä mö''zinnär tarix, ictimaği fännär, ektremizmğa qarşı propaganda alımnarın öyränü öçen ike atnalıq kurs uza, bu alarnıñ härberse öçen dä mäcbüri, möselman ruxanilären şuşı fännärgä Tübän Novgorodtağı däwlät universitetı ğalimnäre uqıta dielä "Moscow Times" mäqäläsendä. Üz beldege belän genä belem alğannar qarşında wahhabiçelär bik äzerlekle kürenä, läkin yaxşı belem alğan mullalar yanında alar bötenläy başqa xäldä qala" - Nijgar möftiäte räiseneñ urınbasarı Damir Möxetdinov şulay dip isäpli. İmamnar kursında üze säyäsi fännärne uqıtqan Damir xäzrät, ruxanilärgä wahhabi qaraşta toruçılarnı niçek itep açıqlaw yulları öyrätelä, läkin bez alarnı FSB-ğa, Rusiäneñ federal'' iminlek xezmätenä faş itmibez, radikal'' täğlimatqa qarşı bez köç tügel, ä üz täğlimatıbıznı qullanabız" dip belderä. Mäskäwdäge Carnegie Fondında eşläwçe islam belgeçe Aleksey Malaşenko fikerençä, Rusiädäge möselman ruxaniläre yäşlärne cälep itü ölkäsendä wahhabiçelärgä ottıra, çönki alar däwlättän yaqlaw qazanu belän genä yäşärgä öyrängän, alar din belemen kitaplarğa çumıp öyränüne onıtqan, häm alar köndäşe belän açıqtan-açıq bäxäskä kerüdän qurqa. Ä Sergey Mozgovoy, "Namus İreklege institutı" citäkçese "Moscow Times" basmasına "Rusiädäge räsmi islamnıñ däwlät belän tığız häm yäşermiçä xezmättäşlek itüe qayber möselmannarnı tağın da radikal''läşterä genä" dip belderä.
Kärim Kamal
Kärim Kamal