Accessibility links

Кайнар хәбәр

Zamança texnologiälär tsunamidan zıyan kürüçelärgä yardämne tizlätä


Könyaq-Könçığış Aziädä tsunami afätennän zıyan kürgännärgä yardäm itüdä internet häm mobil telefonnar moñarçı kürelmägän däräcädä zur rol'' uynıy. Qazadan soñ berniçä säğät ütü belän bu turıda xäbärlär häm yardäm sorawçı möräcäğätlär internetta kürenä başladı. Arzanlığı häm härqayda buluı säbäple İnternet törle cirdä yäşäwçelär, säyäxätçelär, alarnıñ tuğannarı, xäyriä oyışmaları, xökümätlär öçen iñ yaxşı mäğlümät çığanağına häm ul mäğlümätne taratu çarasına äwerelde. Mobil telefonnar häm sms yazu aşa qayber illärdä küplär ciñel genä xäyriä aqçaları cibärä aldı.

Hind okeanındağı tsunami 11 ildä yözlärçä meñ keşeneñ tormışına turıdan turı tä''si itte. Annan tış başqa illärdä dä meñnärçä keşe üzläreneñ yuğalğan tuğannarınnan yäki duslarınnan xäbär kötä. İnternet bu töbäkkä yardäm cibärü häm mäğlümät almaşu eşen küpkä tizräk başqaru mömkinlege birä. Üzläreneñ internet säxifälären totuçılar tsunamidan soñ alarnı mäğlümät almaşu, keşelärne ezläw qaza turında xäbär taratu säxifälärenä äyländerde.

Mäs''älän Tailandta tsunami näticäsendä yuğalğan yäşyarımlıq şwed malayınıñ fotosın uzğan atnada Şwetsiädäge abzıysı internetta taptı. Soñraq bu bala atası belän tabıştı.

Yardäm kürsätü öçen aqça cıyuçı xäyriä oyışmaları da İnternetnı kiñ qullana.

Britaniädäge internet belgeçe Ashley Friedlein Xäyriä oyışmalarına İnternet aşa aqça cıyu telefon häm xat belän möräcäğätlär aşa cıyuğa qarağanda arzanğaraq töşä di. Yewropa kebek alğa kitkän töbäklärdä yäşäwçelär öçen iñ ciñel yul öydä, yäki eştä internet aşa kredit kartasınnan aqça cibärü. Friedlein söyli.

AUDİO: İnternetnıñ zur östenleklärennän berse minemçä Britaniädäge keşelärneñ yartısınıñ öyendä, ä 30-lap protsentınıñ eşendä internet bar. Häm andıylar sanı arta bara. Häm internet 24 säğät buyı eşli. Keşeneñ eşe küp bulğanda aqça cibärü aña qıyınraq. Ämma kiçlären, yäki atna axırında, buş waqıt çıqqanda häm bu eş belän mäşğül bulu mömkinlege tuğanda aqça cibärü öçen bu yul härwaqıt açıq tora. Poçta yäki telefon aşa mäşäqätlänep torası da yuq.

Yardäm aqçası cibärü öçen tağın da yañaraq häm ciñelräk yul – kesä telefonnınnan sms cibärü. Häm bu sistema bik ğadi. Telefon şirkäte belän xäyriä oyışması arasındağı kileşü nigezendä, ägär dä keşe xäyriä oyışması nomerına sms cibärä ikän, telefon şirkätennän xäyriä xisabına bilgele ber külämdä aqça küçä, häm ul aqça sms cibärüçe keşe xisabınnan alına. Kesä telefonı qullanuçılar internet qullanuçılardan da kübräk bulğanğa bu ısul xäzer xäyriä aqçası cıyu öçen iñ populyar ısulğa äwerelde.

Mäs''älän Cexiädä ADRA xäyriä oyışmasına uzğan atnadan birle yartı millionlap sms kilde. Şulay itep, mobil telefonnar yardämendä genä dä tsunami qorbannarına yartı million dollardan artıq aqça cıyıldı. ADRA wäkile Viteslav Wurst.

AUDİO: Eş ğäcäyep yaxşı bara. Xäzergä här sekund sayın bezgä urtaçaq 1 sms kilä. Bu här säğät sayın 4 meñ 300 dollar digän süz.

Ämma bu sistema yaxşı eşläsen öçen iñ töp şart - bu proyekt häm sms cibärü tärtibe turında xalıqqa mäğlümät taratu, yäğni reklama di Wurst. Ägär keşelär bu turıda belmäsä, oyışmağa sms-lar yäğni aqça di kilmiäçäk. Şuña kürä kiñküläm mäğlümät çaralarında häm internetta reklamarnıñ küp buluı zarur.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG