Accessibility links

Кайнар хәбәр

Condoleezza Rice yaña trans-atlantik mönäsäbätlär başlarğa çaqıra


Condoleezza Rice, AQŞ Dävlät Sekretarı bularaq Yevropağa berençe vizitı vaqıtında cılı qarşı alındı. Ul üzeneñ çığışlarında Washington trans-atlantik mönäsäbätlärdä bäxäsne beterep, Yevropa Berlege belän partnerlıqta yaña inisiativa başlarğa teli dip işarä itte. Yevropa illäre citäkçeläre monı xuplap qarşı alsalar da urtaq nigez tabu ciñel bulmayaçaq. Monda Riceneñ Yevropa häm AQŞ töp ähämiätne global ireklek buldıruğa birergä tieşlär digän belderüe zur rol uynıy. Küpkenä Yevropalılar AQŞnı monı beryaqlı tışqı säyäsäten ğämälgä quyu öçen argument itep faydalanuda ğäyeplilär.

Kondoliza Rays amerika häm Yevropanı prezident Buşnıñ tışqı säyäsäte säbäple soñğı dürt yıldağı buranlı mönäsäbätlärdän soñ yaña başlanğıçqa çaqıra. Buşnıñ tışqı säyäsäteneñ töp arxitektı bulğan Rays Parijda yasağan çığışında bolay dide

Audio

"Xanımnar häm äfändelär xäzer trans atlantik berektäşlek öçen çiksez mömkinlek bar. Ägär dä bez global ireklekne 21-nçe ğasırnıñ töp prinsibı dip qabul itsäk, ğadellek, mullıq, ireklek häm tınçılıq öçen tarixi östenlekkä ireşäçäkbez."

Ul Parijdağı abruylı politik öyrätülär buyınça institut zalında 500-gä yaqın student häm zialı aldında yasağan çığışında professional ruxta söyläde, yış qına yevropalılar belän amerikannarnıñ urtaq mirasqa iä buluların telgä aldı. Anıñ bu çığışın Parijda yasauı oçraqlı bulmadı. Fransiä xökümäte Washingtonnı trans atlantik partnerlarınıñ fikerlären sanğa suqmıyça ber yaqlı ğına tışqı säyäsät alıp baruda yış qına ğäyepläp kilde. Rice Washington soñğı dürt yıldağı ayırmalıqlarnı betergä teli dip beldersä dä ike yaq ta nindi däräcädä yaña başlanğıçnı başlıy alalar? Xalıqara Mönäsäbätlär buyınça Fransuz İnstitutınıñ AQŞ buyınça fransuz üzäge mödire Giyyom Parmentierneñ belderüenä qarağanda, fransuz räsmiläre kierenkelekneñ betüen xuplıylar.

Audio

"Anı cılı qabul ittelär, Ul yaña şäxes , anıñ kündermäse açıq häm çılı buldı. Fransuzlar kebek amerikannar da bäxäsne tuqtatu taraftarı. Bu äle bezneñ barlıq mäsälälärdä kileşüebezne añlatmıy. Läkin, ike yaq ta Ğıraqnıñ başbaştaqlıqqa batuın telämi. Çönki bu regiondağı iminlekkä qurqınıç tudırır ide. Şul säbäple yaña başlanğıç kiräk."

Läkin Pamentierneñ süzlärençä, Parij Rice çınnan da yaña partnerlıqnıñ başlanuım, ällä AQŞ säyäsäteneñ uñayıraq sürättä dävamı turındamı söyli digän mäsäläne açıqlarğa teli. Yevropalılar AQŞnıñ İranğa qarata strategiäse turında küberäk belergä telilär. Yevropa illäre sävdö ölkäsendäge taşlamalarğa cavap itep, üzeneñ atom qoralları eşläp çığaru tırışlığın tuqtatuı öçen Teherannı künderergä tırışalar. Berniçä 10 yıldan birle İrannı ekonomik izolätsiägä kertergä tırışqan Washington bu inisiativanı yaqlasa da, anıñ uñışlı bulaçağına şiklänep qarıy. Küzätüçelärneñ fikerençä, Yevropalı säyäsmännär Buş administratsiäse Ğıraq belän bulğanı kebek İranğa qarşı da beryaqlı ğına xäräkät itäçäk dip borçılalar. Rice Buş administratsiäse alarnıñ bu borçıluın belä dip belderüe belän Yevropalılarnı tınıçlandıra töşte.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG