Bush-Putin sammitı soñğı tapqır 2003neñ sintäberendä Camp Davidta ütte. Ul çaqta alar Amerikanıñ Ğiraqqa basıp kerüe häm Rusiäneñ İran belän atom ölkäsendä xezmättäşlek itüe arqasında tuğan qarşılıqlarnı kimetergä tırışqan ide. Şul waqıttan birle qarşılıqlar isemlege tağı da ozınaydı.
Yukos başlığı Mixail Xodorkovskinıñ qulğa alınuı, şirkätneñ tar-mar itelüe Rusiädä qanun ütälü häm çit il investitsiäläreneñ iminlege xaqında sorawlar uyattı. Gruziädä gölçäçäk inqilabı näticäsendä xakimiätkä Quşma Ştatlar taraflı Mixail Saakaşvili kilde. Ukrainada äflisün inqilabı näticäsendä Mäskäw taraflı keşene prezident itü tırışlığı barıp çıqmadı. Rusiä Süriägä raketa satu niäten iğlan itte, Amerikanıñ Äfğanstan säyäsäten tänqitläde. Quşma Ştatlar Putinnıñ üzäkläşterü säyäsätenä tänqit belderde.
Süz alışular qaywaqıt qızıp ta kitkäläde. Şuşı ayda Rusiäneñ saqlanu ministrı Sergei İvanov Amerikanıñ bar dönyağa demokratiä taratu niätennän kölep, demokratiä ul bäräñge tügel, anı ber basudan ikençesenä küçerep utırtıp bulmıy dide. Düşämbedä Brusseldä çağında George Bush Rusiäneñ elekke avtoritar yulına qayta baruına ükeneç belderde.
Şuşı xällär sürätendä, 11 sintäber höcümnärennän soñ ike il arasında iğlan itelgän xezmättäşlekkä Bratislavada cenaza uqılmasmı, digän soraw tua.
Belgeçlär fikerençä, taraflar urtaq mänfäğät bulğan ölkädä xezmättäşlekne däwam itäçäk, ul da bulsa, terrorçılıqqa qarşı köräş, qoral çikläw, Yaqın könçığış, energetika. Bu mäsälälär kön tärtibenä dä kertelgän. Şul uq waqıtta bu sammittan küpne kötep bulmıy, di Kremlgä yaqın torğan Säyäsi tikşerenülär insitutı başlığı Sergei Markov:
Audio (Sergei Markov)
"Minemçä, bu sammittan yaxşıru da, naçarayu da kötäse yuq. Prezidentlar, yaña möddätkä saylanğannan soñ, elekke qaraşlarında qaluın raslar. Monda krizis ta, alğarış ta yuq."
Hollandiäneñ RAND dip atalğan tikşerenü üzägendä Rusiä belgeçe Stephan De Spiegeleire süzlärençä, Bush Amerikanıñ wazifası - dönyağa ireklek häm demokratiä taratu dip beldersä dä, bu mäsälädä Putinğa artıq basım yasamas kebek. Berençedän, kiräk çağında Waşington, Rusiädän dä azraq demokratiä bulğan rejimnar belän eş itä ala, äytik, şul uq Paqstan yä Söğüd Ğäräpstanı belän. İkençedän, Gruziä belän Ukrainadan ayırmalı bularaq, Rusiäneñ üzendä demokratiäne qısu säyäsätenä rizasızlıq belderüçe yuq däräcäsendä:
Audio (Stephan De Spiegeleire)
"Könbatışqa bu mäsälädä basım yasaw bik awır häm ul tiskäre näticä birä ala. İke liberal partiä – Yabloko häm Uñ köçlärneñ däräcäse töşä bara. Berläşä alğan oçraqta da alar 2-3%tan artıq cıya almıy, härxäldä 7% kirtäne ütä almayaçaq."
Şuña kürä bu sammitta Bushnıñ maqsatı bik ğadi bulaçaq: Amerika-Rusiä mönäsäbätlären bulğanı kebek däwam itü häm dä Rusiäneñ, İran wä Süriä belän xezmättäşlek itü näticäsen yomşartırğa tırışu.
Cıyıp äytkändä, Quşma Ştatlar häm Rusiäneñ qarşılıqları da, urtaq mänfäğätläre dä citärlek. Bratislavada närsägä basım yasalır – Bush belän Putinnan tora.
-Ali Gilmi
Yukos başlığı Mixail Xodorkovskinıñ qulğa alınuı, şirkätneñ tar-mar itelüe Rusiädä qanun ütälü häm çit il investitsiäläreneñ iminlege xaqında sorawlar uyattı. Gruziädä gölçäçäk inqilabı näticäsendä xakimiätkä Quşma Ştatlar taraflı Mixail Saakaşvili kilde. Ukrainada äflisün inqilabı näticäsendä Mäskäw taraflı keşene prezident itü tırışlığı barıp çıqmadı. Rusiä Süriägä raketa satu niäten iğlan itte, Amerikanıñ Äfğanstan säyäsäten tänqitläde. Quşma Ştatlar Putinnıñ üzäkläşterü säyäsätenä tänqit belderde.
Süz alışular qaywaqıt qızıp ta kitkäläde. Şuşı ayda Rusiäneñ saqlanu ministrı Sergei İvanov Amerikanıñ bar dönyağa demokratiä taratu niätennän kölep, demokratiä ul bäräñge tügel, anı ber basudan ikençesenä küçerep utırtıp bulmıy dide. Düşämbedä Brusseldä çağında George Bush Rusiäneñ elekke avtoritar yulına qayta baruına ükeneç belderde.
Şuşı xällär sürätendä, 11 sintäber höcümnärennän soñ ike il arasında iğlan itelgän xezmättäşlekkä Bratislavada cenaza uqılmasmı, digän soraw tua.
Belgeçlär fikerençä, taraflar urtaq mänfäğät bulğan ölkädä xezmättäşlekne däwam itäçäk, ul da bulsa, terrorçılıqqa qarşı köräş, qoral çikläw, Yaqın könçığış, energetika. Bu mäsälälär kön tärtibenä dä kertelgän. Şul uq waqıtta bu sammittan küpne kötep bulmıy, di Kremlgä yaqın torğan Säyäsi tikşerenülär insitutı başlığı Sergei Markov:
Audio (Sergei Markov)
"Minemçä, bu sammittan yaxşıru da, naçarayu da kötäse yuq. Prezidentlar, yaña möddätkä saylanğannan soñ, elekke qaraşlarında qaluın raslar. Monda krizis ta, alğarış ta yuq."
Hollandiäneñ RAND dip atalğan tikşerenü üzägendä Rusiä belgeçe Stephan De Spiegeleire süzlärençä, Bush Amerikanıñ wazifası - dönyağa ireklek häm demokratiä taratu dip beldersä dä, bu mäsälädä Putinğa artıq basım yasamas kebek. Berençedän, kiräk çağında Waşington, Rusiädän dä azraq demokratiä bulğan rejimnar belän eş itä ala, äytik, şul uq Paqstan yä Söğüd Ğäräpstanı belän. İkençedän, Gruziä belän Ukrainadan ayırmalı bularaq, Rusiäneñ üzendä demokratiäne qısu säyäsätenä rizasızlıq belderüçe yuq däräcäsendä:
Audio (Stephan De Spiegeleire)
"Könbatışqa bu mäsälädä basım yasaw bik awır häm ul tiskäre näticä birä ala. İke liberal partiä – Yabloko häm Uñ köçlärneñ däräcäse töşä bara. Berläşä alğan oçraqta da alar 2-3%tan artıq cıya almıy, härxäldä 7% kirtäne ütä almayaçaq."
Şuña kürä bu sammitta Bushnıñ maqsatı bik ğadi bulaçaq: Amerika-Rusiä mönäsäbätlären bulğanı kebek däwam itü häm dä Rusiäneñ, İran wä Süriä belän xezmättäşlek itü näticäsen yomşartırğa tırışu.
Cıyıp äytkändä, Quşma Ştatlar häm Rusiäneñ qarşılıqları da, urtaq mänfäğätläre dä citärlek. Bratislavada närsägä basım yasalır – Bush belän Putinnan tora.
-Ali Gilmi