Accessibility links

Кайнар хәбәр

Jenevada BMO Keşe Xoquqları Komissiäseneñ yıllıq sessiäse açıldı


Jenevada BMO Keşe Xoquqları Komissiäseneñ 6 atnalıq utırışı üzenä yünälderelgän tänqitlär belän başlandı. Keşe xoquqları öçen BMOnıñ yuğarı komisionerı Louise Arbour 53 äğza ildän torğan komisiäne mädäni häm säyäsi ayırmalıqların çitkä quyıp tupas xoquq bozularnı tuqtatu öçen täsirle yullar tabarğa çaqırdı.NYta urnaşqan xoquq yaqlaw oyışması Human Rights Watch, BMO komissiäse Çeçnädäge xällärgä iqtibar itep konflikttağı här ike tarafnı da keşe xoquqların häm xalıqara humanitar qanunnarnı bozuın xökem itkän kisken rezolutsiä qabul itergä tieş dip belderde

BMOnıñ keşe xoquqları öçen yuğarı komisonerı Louise Arbour keşe xoquqları komissiäseneñ sessiäsen açqanda äğzalarnı ayırmalıqlarnı beterergä häm komisiäne BMOnıñ in täsirsez buuını xälenä kitergän praktikalarnı tuqtatırğa çaqırdı. Arbour kileşülär häm proklamatsiälär aşa BMO äğzaları keşe xoquqlarınıñ töp prinsipların yaqlawın iğlan ittä. Ämma komissiä bu xoquqlarnı citärlek ximäyä itmi dide. Arbour cäberläwgä qarşı konvensiägä, yaña intepretatsiälär birelüenä borçılu belderde. Bu inde AQŞnıñ terrorda şiklänüçelärgä qarata praktikasına işarä bulırğa tieş. Ul şulayuq Sudannıñ könbatış täbäge Darfurda sivil xalıqnı ezärlekläwne dätelgä aldı. BMO räsmiläre Xartum xökümäteneñ unmeñnnärçä keşeneñ häläk buluına säbäp bulğan krizista nindider cawaplılığı bar dip äytü belän çiklände. Darfurdağı etnik tazartu öçen ğäyeplängän Sudan BMOdağı regional törkem tarafınnan 53 ildän torğan keşe xoquqları komissiäsenä äğza itep saylandı. Komisiädä Zimbabwe ,Kuba , Qıtay häm keşe xoquqları törkemnäre tarafınnan daimi tänqitlängän illär utıra.Komisiädäge täräqi itüçe illär şulsanda qayber demokratik illär dä ayrım ilne xökem itügä qarşı berdäm blok buldıra başladı.Bıyılğı sessiäneñ citäkçese İndoneziä ilçese Makarim Wibisono ber ilne atap, anı oyatqa qaldırğan rezolutsiägä qarşı buluın aldan belderep quydı.

Wibisono(audio)

keşe xoquqları mäsäläsendäge problemalarnı xäl qılunıñ in täsirle yulı xökem itü tügel ä xalıqara xezmätäşlek itü .Komisiä konstruktiv dialog häm kileşülär arqılı moña ireşergä tieş.

Ämma Arbour andıy pozitsiälär yış qına komisiäneñ eşçänlegen tuqtata dide

Arbour(audio)

Praktikada andıy sorawlar çın mäsälädän iqtibarnı başqa yaqqa cälep itü, waqıt yuğaltu bulıp tora.Ul bezneñ mäsälä belän qızıqsınmawıbıznı , çara kürä almawıbıznı ğına aqlayaçaq.Ğämälsezlek bitaraflıq , aldan xisaplaw ällä ömedsezlektänme tua dip soradı

Başta äytelgäneçä Human Rights Watch , keşe xoquqları komissiäseneñ 61nçe sessiäsenä Rusiä - Çeçnä konfliktında keşe xoquqları turındağı borçıluların belderde. Häm xalıqara humanitar qanunnarnı bozğan taraflarnı xökem itkän rezolutsiä qabul itelüen soradı. Human Rihgts Watch Çeçnä Yevropada qorallı konflikt säbäple kiñ keşe xoquqları krizisı däwam itkän sivillär üterelgän häm här kön keşelär yuğalğan berdänber urın bulıp tora dip belderä.Rusiä xökümäte 2004nçe yılda Çeçnädä wazğiät normalläşä digän räsmi pozitsiä alsa da , bulıp alğan küp kenä waqıyğälär monıñ kiresen kürsätä. Rusiäneñ 2004nçe yılda konfliktı çeçenläşterü säyäsäte näticäsendä(älege waqıtta premyer urınbasarı bulğan ) Ramzan Qadirov citäklägän köçlär Rusiä federal köçlärennän arta barğan räweştä xoquq saqlaw funskiälären üz östenä aldı.Bu köçlär başbaştaqlarça qulğa alu, cäberläw , atıp üterü häm yuğalular öçen cawaplı.Rusiä xökümäte üze qaramağındağı köçlär eşlägän cinayätlärne tikşerü öçen nıqlı protsess başlatuğa qarşılıq kürsätä. Älegä qädär barğan tikşerülär ber nindi näticälärgä alıp barmıy ,mäxkämä protsesı başlatılmıy qala Yevropa Mäxkämäsenä möräcäğät itüçelärne ezärlekläw, däwam itkän problema .Rusiä yuğalğan andıy keşelär öçen cawap birergä tieş. Human Rigts Watch çeçen suğışçılarınıñ da 2004nçe yılda sivillärgä qarata yasağan qotoçqıç cinayätlärne xökem itä. Oyışma keşe xoquqları komisiäsen koflikttağı här ike tarafnı da keşe xoquqların häm humanitar qanunnarını bozuda xökem itergä çaqıra. Rezolutsiä Rusiä xakimiätlären xalıqara häm Rusiä legal standartların ğämälgä quyarğa çaqırğan kebek çeçen başkütärü citäkçelären dä sivillärgä şulsanda ruslar belän xezmätäşlek itkän çeçennnärgä üç alu höcümnären tuqtatırğa çaqıra. häm nixäyät Rusiä Çeçnägä BMO wäkillärenä kerergä häm wäğdä itkäneçä keşe xoquqları yuğarı komisarınıñ Çeçnägä vizitın oyıştırırğa tieş dip belderä HRW färidä xämit
XS
SM
MD
LG