Russiä prezidentınıñ ştap başlığı xakimiät üzägendä utırğan , ceplärne tartqan, läkin, cämağätçelekkä ällä ni kürenmägän sorı kardinal bulıp tora. Şul säbäple Dmitriy Medvedevneñ Ekspert jurnalında düşämbe könne basılıp çıqqan intervyusı diqqätne üzenä cälep itte. Medvedev 2003-nçe yılda bu urınğa bilgelände häm bu anıñ üz qaraşların cämağätçelekkä berençe märtäbä belderüe bulıp tora. Medvedev üzeneñ intervyusında bik küp mäsälälärgä qağılsa da, anıñ diqqätne iñ küp cälep itkäne, Russiäneñ territorial bötenlegen saqlap qalu öçen regional citäkçelärne Kreml tiräsendä berläşergä çaqıruı tora. Russiädä soñğı vaqıtlarda çaqıştırmaça totrıqlılıq xöke sörä, ekonomik üseş bar . Şul säbäple tarqalış turındağı senario realistik kürenmi. Medvedevneñ bu mäsäläne xäzer kütärüeneñ säbäbe açıq tügel. Oppozitsiädäge Yabloko partiäse başlığınıñ uınbasarı Sergey Mitroxinneñ fikerençä, Kremlne Russiädän çittä bulıp yatqan qayber vaqiğälär, mäsälän Ukrainadağı Äfilsun revolutsiäse borçıy.
Audio
"Xäzerge vaqıtta Kreml nindi yünäleştä baraçağın belmi. Soñğı vaqıtlarda eçke häm tışqı säysättä ul atalar yasadı häm bu borçılu tudıra. Bälkim bu intervyu Ukranadağı vaqiğälär belän bäyläneşleder. Kreml vazğiätne kontrol itärlek xäldä bulmauın kürep, Ukrainadağı senarionıñ Rusisädä dä qabatlanuınnan qurqadır. Bu älbättä, nigezsez qurqu. Läkin, här qurqunıñ üz tormışı bar. Minem fikeremçä, Kreml qurqa häm üzeneñ Russiä aldında torğan problemmalarnı xäl qılırğa äzer toruın kürsätergä teli."
Pensionerlarnıñ häm başqa törkemnärneñ xökümätneñ sotsial taşlamalarnı reformalauğa aculı reaksiäse, Russiädä qänäğätsezlekne bik tiz mobilizatsiäläv mömkinlegeneñ buluın kürsätte. Görcstan, Ukraina häm Qırğızıstanda cämağät açuınıñ närsägä kiterä alaçağı da açıq kürende. Mäskävdäge Carnegie Üzägennän Nikolay Petrov , bolar Kremlne berdämlekkä çaqıruına häm regional citäkçelärdän dä monı taläp itüenä kiterde digän fikerdä. Läkin, ul Medvedevneñ şomartqan süzlärenä bik ük ışanmıy.
Audio
"Beräv bu süzlär xalıqnı tınıçlandıru , ilneñ xäzerge säyäsäte häm kiläçäktäge kursı xaqında Kremldä konflikt yuq dip kürsätüne maqsät itep quya dip uylıy ala. ämma, alar şoma , läkin, buş digän täsir qala."
Medvedev berdämlekkä häm stabilsezlekne buldırmasqa çaqırsa da , küpkenä komentatorlar soñğı vaqıtlarda Kreml üze ilneñ totrıqsızlandırğan çaralar kürde dip belderälär. Sotsial reformalar äle yaña ğına başlandı. Eşquar dairälär Kremlneñ Yukosnı yuqqa çığaru tırışlığı belän qänäğät tügelär. Putingä käsep dairälären, xosusiläşterügä qurqınıç yuq dip künderü öçen eşquarlar belän uzğan ayda üzenä oçraşırğa turı kilde. Läkin, xökümätneñ ekonomikanıñ strategik tarmağın dävläşterüe mömkin digän xäbärlär äle dä yöri. Sergey Mitroxinnıñ fikerençä, Russiädäge stabillekkä häm territorial bütenlekkä iñ zur qurqınıç bulıp, Kremlneñ demokratiä xisabına küpertelgän üzäkläşterü säyäsäte alıp baruı tora.
Audio
"Kreml federalizmnı cimerüe belän ilneñ territorial bütenegen saqlap qalırğa sälätle berdän ber tözeleşne yuqqa çığara. Barlıq problemmalar Kreml tarafınan xäl iteläçäk digän şom tua. Beräv iñ möhim urınnarğa iñ ziräk keşelärne bilgeli ala. Beräv xalıqnıñ üz xökümäten saylau xoquqın da aqıllı räveştä tartıp ala belä. Bu Kremlneñ döres bulmağan säyäsät alıp baruın häm il belän elemtäsen özüen kürsätä."
Küpkenä küzätüçelär Russiäneñ territorial bötenlegenä iñ zur qurqınıç Çeçenädäge suğıştan kilä digän fikerdälär. Bigeräktä köç qullanu Tönyaq Kafkazğa da çäçräsä. Medvedev suğışnı telgä almadı. Anıñ urnına ul Russiä Könçığış Seberne häm Yıraq Könçığışnı yuğaltırğa telämägän xäldä, anadğı vazğiätkä ähämiät birergä tieş dip belderde. Ul şulay uq Kreml Russiäneñ 89 subyektın berniçä super regionda berläşterü planın da tikşerä dip belderde. Anıñ süzlärnçä, bu xäzerge konstitutisä ramnarında federalizmnı üsterügä alıp bara ala. Asılda bu adım da Putnneñ xakimiäten nığıtunı ğına küz aldında tota. Säyäsi küzätüçe Vladimer Pribolskiy Medvedevneñ kisätüen citdigä almıy, monı taktika dip bäyäli. Anıñ süzlärençä, ber kem dä ilneñ tarqaluın telämi , inde burokratlar üzlären yäisä nindi dä bulsa säyäsätne yaqlarğa teläsälär , monı , yäğni ilneñ berdämlegenä qurqınıç bar digän argument alğa sörälär.
Färit İdelle, Praga.,
Audio
"Xäzerge vaqıtta Kreml nindi yünäleştä baraçağın belmi. Soñğı vaqıtlarda eçke häm tışqı säysättä ul atalar yasadı häm bu borçılu tudıra. Bälkim bu intervyu Ukranadağı vaqiğälär belän bäyläneşleder. Kreml vazğiätne kontrol itärlek xäldä bulmauın kürep, Ukrainadağı senarionıñ Rusisädä dä qabatlanuınnan qurqadır. Bu älbättä, nigezsez qurqu. Läkin, här qurqunıñ üz tormışı bar. Minem fikeremçä, Kreml qurqa häm üzeneñ Russiä aldında torğan problemmalarnı xäl qılırğa äzer toruın kürsätergä teli."
Pensionerlarnıñ häm başqa törkemnärneñ xökümätneñ sotsial taşlamalarnı reformalauğa aculı reaksiäse, Russiädä qänäğätsezlekne bik tiz mobilizatsiäläv mömkinlegeneñ buluın kürsätte. Görcstan, Ukraina häm Qırğızıstanda cämağät açuınıñ närsägä kiterä alaçağı da açıq kürende. Mäskävdäge Carnegie Üzägennän Nikolay Petrov , bolar Kremlne berdämlekkä çaqıruına häm regional citäkçelärdän dä monı taläp itüenä kiterde digän fikerdä. Läkin, ul Medvedevneñ şomartqan süzlärenä bik ük ışanmıy.
Audio
"Beräv bu süzlär xalıqnı tınıçlandıru , ilneñ xäzerge säyäsäte häm kiläçäktäge kursı xaqında Kremldä konflikt yuq dip kürsätüne maqsät itep quya dip uylıy ala. ämma, alar şoma , läkin, buş digän täsir qala."
Medvedev berdämlekkä häm stabilsezlekne buldırmasqa çaqırsa da , küpkenä komentatorlar soñğı vaqıtlarda Kreml üze ilneñ totrıqsızlandırğan çaralar kürde dip belderälär. Sotsial reformalar äle yaña ğına başlandı. Eşquar dairälär Kremlneñ Yukosnı yuqqa çığaru tırışlığı belän qänäğät tügelär. Putingä käsep dairälären, xosusiläşterügä qurqınıç yuq dip künderü öçen eşquarlar belän uzğan ayda üzenä oçraşırğa turı kilde. Läkin, xökümätneñ ekonomikanıñ strategik tarmağın dävläşterüe mömkin digän xäbärlär äle dä yöri. Sergey Mitroxinnıñ fikerençä, Russiädäge stabillekkä häm territorial bütenlekkä iñ zur qurqınıç bulıp, Kremlneñ demokratiä xisabına küpertelgän üzäkläşterü säyäsäte alıp baruı tora.
Audio
"Kreml federalizmnı cimerüe belän ilneñ territorial bütenegen saqlap qalırğa sälätle berdän ber tözeleşne yuqqa çığara. Barlıq problemmalar Kreml tarafınan xäl iteläçäk digän şom tua. Beräv iñ möhim urınnarğa iñ ziräk keşelärne bilgeli ala. Beräv xalıqnıñ üz xökümäten saylau xoquqın da aqıllı räveştä tartıp ala belä. Bu Kremlneñ döres bulmağan säyäsät alıp baruın häm il belän elemtäsen özüen kürsätä."
Küpkenä küzätüçelär Russiäneñ territorial bötenlegenä iñ zur qurqınıç Çeçenädäge suğıştan kilä digän fikerdälär. Bigeräktä köç qullanu Tönyaq Kafkazğa da çäçräsä. Medvedev suğışnı telgä almadı. Anıñ urnına ul Russiä Könçığış Seberne häm Yıraq Könçığışnı yuğaltırğa telämägän xäldä, anadğı vazğiätkä ähämiät birergä tieş dip belderde. Ul şulay uq Kreml Russiäneñ 89 subyektın berniçä super regionda berläşterü planın da tikşerä dip belderde. Anıñ süzlärnçä, bu xäzerge konstitutisä ramnarında federalizmnı üsterügä alıp bara ala. Asılda bu adım da Putnneñ xakimiäten nığıtunı ğına küz aldında tota. Säyäsi küzätüçe Vladimer Pribolskiy Medvedevneñ kisätüen citdigä almıy, monı taktika dip bäyäli. Anıñ süzlärençä, ber kem dä ilneñ tarqaluın telämi , inde burokratlar üzlären yäisä nindi dä bulsa säyäsätne yaqlarğa teläsälär , monı , yäğni ilneñ berdämlegenä qurqınıç bar digän argument alğa sörälär.
Färit İdelle, Praga.,