Accessibility links

Semberdä möselman ziratı östendä çirkäw?


Sember qalasınıñ näq üzäk mäydanında, XIV ğasırğı möselman ziratı östendä Sobor çirkäwe salu tırışlıqları berniçä yıl inde zur şaw-şularğa säbäp bulıp kilde. Yaña gubernator Sergey Morozov fatixası belän bu tözeleş başlanğan ide dä, yänä tuqtatıldı. Säbäbe – gubernator yaqlawınnan därtlänep kitkän tözüçelärneñ tuñğan cirne quätle texnika yärdämendä aşığıp botarlıy başlawıdır: şunıñ näticäsendä yänäşädä torğan binalarnıñ diwarlarında zur yarıqlar päyda buldı. Alar da arxitektura häykälläre bulıp sanalalar. Moña qädär çirkäw tözügä qarşı oyıştırılğan miting-piketlarğa iğtibar bulmasa da, soñğı mitingtan soñ gubernator tözeleşne tuqtatırğa ämer birde. Bu – anıñ üz xatasın tanuıday qabul itelde. Xätta oppozitsion gäzitlär dä anı mondıy ğämäle öçen maqtap çıqtılar. Çönki Rusiädä andıy däräcädäge türälärneñ üz xataların tanuçılarnı kürgännäre bulmağan ikän.

Çınlap ta şulaydır inde. Cirle matbuğat şulay uq märxüm İoan Pawl İkençeneñ Täre poxodları öçen katoliklar isemennän başqa din totuçılar aldında ğafu ütengänen dä iskä töşerde. Ä bezdä andıy ğädät yuq. Äytik, uzğan ğasırnıñ 90-yılları başında saylaw kompaniäse uñayınnan Sembergä kilgän Mitropolit Kirilğa “Tuğan tel” oyışması wäkilläre menä nindi soraw birgännär ide: Patriarx Aleksiy 1956-yılda Sovet ğäskärläre qılğan wäxşileklär öçen Vengriä xalqınnan ğafu ütende. Monda anıñ bernindi ğayıbe bulmasa da. Çönki ul waqıtta ägär patriarx bu eşkä tıqşınsa, başın da yuğalta alır ide. Ä menä İdelbuyı xalıqların köçläp çuqındıru näq Pravoslavie çirkäwe tırışlı arqasında bulğan. Monıñ öçen çirkäw qayçan ğafu ütener soñ?” Kiril äfände fikerençä, berkemne dä köçläp çuqındırmağannar, barı tik missionerlarnıñ eşçänlege genä uñay näticälär birgän. Ä Sember yepiskobı köçläp çuqındırunı “tatarskoyı igo” digän närsä belän aqlağan ide.

Dimäk mondıy mental''lekle ildä Sergey Morozovnıñ üz xatasın tanuı – ğibrätle küreneş. Kiläçäktä xatalar cibärmäs öçender inde, anıñ başlanğıçı buyınça ölkädä yaña İctimaği Cıyılış tudırıldı. Anda barlıq firqälär, ictimaği oyışmalar da qatnaşa ala. 4 räistäşneñ berse – xakimiät, ikençese – Qanunnar çığaru cıyılışı, öçençese – firqälär, dürtençese ictimaği oyışmalar wäkilläre bulaçaq.

İctimaği cıyılışnıñ töp maqsatı – qanunnar häm citäkçelärneñ qararları proyektların, ekspertiza näticäsenä qarap, xuplaw alu yäki kire qağu.

Ayrat İbrahim, Sember.

XS
SM
MD
LG