Qazannıñ 1000 yıllığı uñayınnan başqalanıñ yuğarı uqu yortlarında bıyıl uqular irtäräk tögällänä. Studentlarnıñ küp protsentı rayon-awıllardan buluı mäğlüm. Qazan bäyrämenä äzerlek barğanda, şähärdäge xalıqnı äzäytüne küzdä totıp, studentlar may azağında inde imtixannarın tapşırıp tuğan awıllarına qaytıp kitärgä tieş bula. Räsmi bulmağan mäğlümatlarğa qarağanda, bıyıl uqular sentäber urtasında ğına başlanaçaq. Qayber tulay toraqlarğa Qazan bäyrämenä kilgän qunaqlarnı urnaştıraçaqlar ikän. Häm cäyen Qazanda qalırğa teläwçe studentlar bülmälären buşatırğa tieş bula. Ayıruça Rusiä töbäklärennän kilgän studentlar, bilet bäyäläre qimmät bulu säbäple, cäyge yal waqıtların Qazanda berär eşkä urnaşıp uzdırırğa mäcbür. Bilgele bulğança, soñğı ike yılda Tatarstannan çittä ğomer kiçerüçe tatar yäşlär dä tarixi watannarına qaytıp yuğarı belem ala başladı. İmtixan birgändä dä çittän kilgän yäşlärneñ kübese awırlıq kiçerä. Mäktäp uqıtu programmalarınıñ törle buluı belän añlatıla bu. Şuña xäzer internet uqıtu buyınça maxsus programma buldırılğan. Bu xaqta Tatarstan Prezidentınıñ Tışqı elemtälär departamentı direktorı Timur Akulov belderde
Bu bezneñ taläplärdän tormıy. Şuña Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı belän programma buldırdıq. Ul kiläse yılğa ğämälgä keräçäk. Bu programma internet uqıtunı küzdä tota. Tatarstanda belem alırğa telägän yäşlär üzlärendäge uqıtu programmasında bulmağan fännärne internet buyınça öyränergä tieş bulalar. Mäktäpneñ soñğı ike yılında uquçı şul internet uqu buyınça belem ala häm alarğa Tatarstan sertifikatı birelä. Ul anıñ belän Tatarstan yuğarı uqu yortına uqırğa kerä alaçaq. Bu programma öçen inde aqça qaralğan. Çığımnarnıñ 50 protsentın federal' byudjet, 50 protsentın respublika qaplar dip küzdä totabız. Monnan tış diaspora aldında torğan zur material' problemalarnı küzdä totıp bez alarnı Tatarstan xisabına uqıtırğa telibez. Anıñ härberse belän şartnamä tözeläçäkUzğan yıl BDB illärendäge yäşlär öçen 80 urın bülep birelgän ide. Ämma uqırğa kerergä barı 16 yäş millättäşebez genä teläk belderde. Şul säbäple urınnar buş qaldı. Rossiä töbäklärennän isä uqırğa kerüçelär 84 keşe buldı. Dimäk çittäge tatar yäşläre Tatarstanğa uqırğa kerergä zur teläk belderä dip tä äytep bulmıy. Yuğarı uqu yortına qabul itelep tä, imtixannarnı tapşıra almıyça berençe yartı yıllıqta töşep qaluçılar da oçrıy. Mondıy xäl Tatar däwlät gumanitar institutta bulğan. Älege uqu yortınıñ rektorı Wasil Ğayfullin monı yäşlärneñ tatarça belmäwläre, şul säbäple imtixannarnı tapşıra almawları belän añlata. Çönki biredä uqu nigezdä tatar telendä bara.
Tağın şunı äytep uzu kiräk, xäzerge waqıtta Qazan üzägendä Tatar däwlät gumanitar institutnıñ yaña binaları tözelep yata. Anıñ berse inde äzer, ikençese tizdän tözelep ietergä tieş. Kiläçäktä gumanitar institutta tatar dönyası tarixın fänni öyränü, här yaklap tikşerü küzdä totıla ikän. Bu xaqta Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı räise Rinat Zakirov belderde. Anıñ fikerençä, bu tatar problemaları belän şöğellänüçe maxsus üzäkkä äylänäçäk.
Landış Xarrasova.
