Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiädä möselmannarnı ezärlekläw artu yağında, keşe xoquqların yaqlawçılar şulay dip kisätä


Atnakiç Mäskäwdä uzğan maxsus matbuğat oçraşuında keşe xoquqların yaqlawçı wäkillär, din ireklegen bozu oçraqları Rusiä öçen ğädäti ber küreneşkä äylänä bara dip belderde. Alar fikerençä, Urıs pravoslav çirkäwennän tış ildäge başqa dini ömmätlärgä torğan sayın nığraq basım yasala, bu uñaydan möselmannarğa qarata mönäsäbät naçaraya bara.

Atnakiç Mäskäwdä maxsus matbuğat oçraşuına cıyılğan kürenekle keşe xoquqları aktivistları Rusiädä azçılıqtağı dini qaraşlarğa tüzemsezlek arta bara dip kisätte. Alar fikerençä, moña üzäk xakimiat tä üz öleşen kertä, çönki ul urıs pravoslav çirkäwennän tış başqa dini ömmätlärgä qarata bötenläy başqa mönäsäbät kürsätä. Din wä Qanun institutın citäklägän Anatoli Pçelintsev, federal'' xakimiat pravoslav çirkäwenä şaqtıy ğına aqçalata yardäm kürsätä, ä başqa din wäkillärenä bulışudan baş tarta dip belderde.

Audio, Anatoli Pçelintsev

"Federal'' häm cirle büdjetlardan ğibadätxanälär qoru öçen aqça bügenge köndä, ni qızğanıç, barı tik urıs pravoslav çirkäwe öçen genä birelä. Bügen bez yuğarı pravoslav ruxaniläreneñ "Mercedes"larğa ğına utırıp yörüen küräbez, salım tüläwçelär xisabına alarğa Federal'' Saq xezmätennän tän saqçıları quyıla. Nigä barı tik ber dingä qarata ğına şundıy mäxäbbät? Konstitutsiägä qarağanda, Rusiä dönyawi däwlät bulıp tora häm anda bar dini törkemnär dä bertigez xoquqlarğa iä dielä" di Din wä Qanun İnstitutın citäklägän Pçelintsev. Ul şulay uq, Yewropa Şurasınıñ Parlament Mäclese äle uzğan yılnı uq Rusiädä törle dini törkemnärneñ xoquqları bozıla digän fikergä kilgän ide dip belderä. Matbuğat oçraşuında qatnaşuçılar bigräk tä Rusiädä möselmannar xäleneñ naçaraya baruına iğtibar itte, alar xäzer dini ezärlekläwlärneñ berençe qorbanı digän fiker yañğıradı. Bıltırğı Beslan faciğäsennän soñ islamnı terrorğa bäyläw ildä bermä-ber arttı, moña üz öleşen ksenofobik qaraşlar cäyelderü aşa Rusiä matbuğatı da kertä dip belderde keşe xoquqların yaqlawçı wäkillär. 1998-2004-nçe yıllarda keşe xoquqları ombudsmanı bulğan Oleg Mironov, Rusiädä islamğa qarşı käyeflärne arttıruğa haman da däwam itkän çeçen suğışı öleş kertte, ämma monıñ öçen federal'' xökümät cawaplı dide:

Audio, Oleg Mironov

"Rusiädä köçle anti-Kavkaz käyefläre, şunıñ näticäsendä islamğa qarşı da käyeflär cäyelgän. Alar, monıñ säbäbe Çeçnädä dip belderä. Döres, Çeçnä biredä möhim rol'' uynağandır, läkin anda bulğan xällär federal'' xakimiat xatası ide, ul nizaqnı kisätä almadı. Yuğarı citäkçelekneñ xataları ildäge protseslarnı tağın da naçarayta ala" dip kisätä Oleg Mironov, Rusiädä islamğa qarşı käyeflärneñ arta baruı uñayınnan. Soñğı aralarda Rusiädä, ğadi möselmannarnı törle radikal'' törkemnärgä bäyle buluda ğäyepläp qulğa alular, mäxkämälärgä cälep itülär arttı. Keşe xoquqların saqlawçı oyışmalar, xakimiat monı, üzendä şul möselmannarnıñ radikallarğa bäyle buluın kürsätkän töple dälillär bulmasa da eşli, näticädä ğadi keşelär militsiä qullarında törle xurlanuğa, xätta fizik cäberläwlärgä duçar bula dip zarlana.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG