Audio
Uzğan ayda Äfğanstanda bulğan şuşı uram çualışlarında kimendä 14 keşe ülgän ide, ä andağı xalıqnıñ şulay därräw uramğa çığuına "Newsweek" basmasınıñ, amerikan xärbiläre Guantanamoda möselmannarnıñ izge kitabın - Qör''änne mısqıllağan digän xäbäre säbäp bulğan ide. Soñraq "Newsweek" mısqıllaw däräcäseneñ başta yazğança uq bulmawın äytsä dä, misal öçen, Qör''änne bädräfkä yuıp töşerü turındağı xäbär raslanmadı, amerikan xärbiläre axırğı çiktä berniçä märtäbä möselmannarnıñ izge kitabın sanlamaw oçraqların tanırğa mäcbür buldı. Bu isä bar islam dönyasında näfrätneñ yaña dulqının uyattı. Möselmannar ğına tügel, keşe xoquqların yaqlawçılar da Quşma Ştatlarnıñ Guantanamodağı totqın üzägen "xäzerge zaman gulagı" dip atıy häm anıñ haman da yabılmıy kilüe Quşma Ştatlar abruyına zur zian kiterä, Amerikanıñ qanunilıq, ğadellek prinsiplarına qarşı kilä dip belderä. Şuña kürä dä alar Guantanamodağı totqın üzägeneñ yabıluın taläp itä. Bu atnada tänqitçelär rätenä Quşma Ştatlarnıñ elekke demokrat prezidentı Jimmy Carter da quşıldı. Keşe xoquqların yaqlaw eşenä zur öleş kertep kilgän Carter, Guantanamonı yabu räsmi Washingtonnıñ da şul eşkä birelgänlegen kürsäter ide dip uylıy. Senattağı tışqı eşlär komitetı äğzası demokrat Joseph Biden, Guantanamodağı xällärne tikşerü öçen bäysez komissiä qorılırğa tieş, andağı törmä faydağa qarağanda zian ğına kiterä dip belderä. Yäkşämbedä ABC telekanalınıñ maxsus tapşıruında qatnaşıp, ul bolay digän ide:
Audio, Joseph Biden
"Minemçä, bez bu eşne andağı törmäne yabıp häm totqınnarnı başqa urınğa küçerep tämamlarğa tieş. Kemne älegä qaldıru kiräk ikän, qalsın, qalğannarın cibärergä kiräk" di senator Biden. Şul uq yäkşämbedä dönya kürgän baş mäqäläsendä abruylı "New York Times" basması da, Washington eşli ala torğan iñ uñışlı närsä ul xäzer Guantanamonı yabu, alaysa bu inde "milli mäsxärä"gä äylänä bara häm islam radikallarına ğına xezmät itä dip yaza. Keşe xoquqların bar dönya külämendä yaqlağan ike mäğlüm oyışma - Human Rights Watch häm Amnesty İnternational - Guantanamo totqınnarın cäberläw, xätta cäfalaw oçraqların rasalağan dälillär bar, ägär dä andağı tärtip xalıqara taläplärgä turı kiterelmi ikän, ul yabılırğa tieş dip belderä. Amnesty İnternationalnıñ matbuğat wäkile Josefina Salomon:
Audio, Josefina Salomon
Läkin Quşma Ştatlar citäkçelege bu ğäyepläwlärne kire qağa häm Guantanamodağı törmäne saqlaw kiräk di. Prezident Bush xalıqara oyışmalarnıñ ğäyepläwlären ğomumän "safsata" dip atıy:
Audio, George Bush
"Bez totqınnar xälenä qarağan här şikayätne tikşerep torabız. Miña qalsa, Amnesty İnternational üz qararların häm ğäyepläwlären, şul totqındağı keşelär, Amerikanı näfrät itkän keşelär fikerenä qarap qına bäyän itä. Şuña da monı safsata ğına dip atarğa bula, bu şulay" dip belderä amerikan prezidentı. Düşämbedä Pentagonnıñ matbuğat wäkile Bryan Whitman, Guantanamonıñ kiräklegen yaqlap, şul totqın üzäge olı maqsatqa xezmät itä, anı yabu plannarı yuq digän belderü yasadı. Whitman süzlärençä, anda ifrat ta qurqınıç keşelär totıla häm irekkä çığarılğan oçraqta alar yañadan terror qılu eşenä genä qaytaçaq.
Kärim Kamal
Uzğan ayda Äfğanstanda bulğan şuşı uram çualışlarında kimendä 14 keşe ülgän ide, ä andağı xalıqnıñ şulay därräw uramğa çığuına "Newsweek" basmasınıñ, amerikan xärbiläre Guantanamoda möselmannarnıñ izge kitabın - Qör''änne mısqıllağan digän xäbäre säbäp bulğan ide. Soñraq "Newsweek" mısqıllaw däräcäseneñ başta yazğança uq bulmawın äytsä dä, misal öçen, Qör''änne bädräfkä yuıp töşerü turındağı xäbär raslanmadı, amerikan xärbiläre axırğı çiktä berniçä märtäbä möselmannarnıñ izge kitabın sanlamaw oçraqların tanırğa mäcbür buldı. Bu isä bar islam dönyasında näfrätneñ yaña dulqının uyattı. Möselmannar ğına tügel, keşe xoquqların yaqlawçılar da Quşma Ştatlarnıñ Guantanamodağı totqın üzägen "xäzerge zaman gulagı" dip atıy häm anıñ haman da yabılmıy kilüe Quşma Ştatlar abruyına zur zian kiterä, Amerikanıñ qanunilıq, ğadellek prinsiplarına qarşı kilä dip belderä. Şuña kürä dä alar Guantanamodağı totqın üzägeneñ yabıluın taläp itä. Bu atnada tänqitçelär rätenä Quşma Ştatlarnıñ elekke demokrat prezidentı Jimmy Carter da quşıldı. Keşe xoquqların yaqlaw eşenä zur öleş kertep kilgän Carter, Guantanamonı yabu räsmi Washingtonnıñ da şul eşkä birelgänlegen kürsäter ide dip uylıy. Senattağı tışqı eşlär komitetı äğzası demokrat Joseph Biden, Guantanamodağı xällärne tikşerü öçen bäysez komissiä qorılırğa tieş, andağı törmä faydağa qarağanda zian ğına kiterä dip belderä. Yäkşämbedä ABC telekanalınıñ maxsus tapşıruında qatnaşıp, ul bolay digän ide:
Audio, Joseph Biden
"Minemçä, bez bu eşne andağı törmäne yabıp häm totqınnarnı başqa urınğa küçerep tämamlarğa tieş. Kemne älegä qaldıru kiräk ikän, qalsın, qalğannarın cibärergä kiräk" di senator Biden. Şul uq yäkşämbedä dönya kürgän baş mäqäläsendä abruylı "New York Times" basması da, Washington eşli ala torğan iñ uñışlı närsä ul xäzer Guantanamonı yabu, alaysa bu inde "milli mäsxärä"gä äylänä bara häm islam radikallarına ğına xezmät itä dip yaza. Keşe xoquqların bar dönya külämendä yaqlağan ike mäğlüm oyışma - Human Rights Watch häm Amnesty İnternational - Guantanamo totqınnarın cäberläw, xätta cäfalaw oçraqların rasalağan dälillär bar, ägär dä andağı tärtip xalıqara taläplärgä turı kiterelmi ikän, ul yabılırğa tieş dip belderä. Amnesty İnternationalnıñ matbuğat wäkile Josefina Salomon:
Audio, Josefina Salomon
Läkin Quşma Ştatlar citäkçelege bu ğäyepläwlärne kire qağa häm Guantanamodağı törmäne saqlaw kiräk di. Prezident Bush xalıqara oyışmalarnıñ ğäyepläwlären ğomumän "safsata" dip atıy:
Audio, George Bush
"Bez totqınnar xälenä qarağan här şikayätne tikşerep torabız. Miña qalsa, Amnesty İnternational üz qararların häm ğäyepläwlären, şul totqındağı keşelär, Amerikanı näfrät itkän keşelär fikerenä qarap qına bäyän itä. Şuña da monı safsata ğına dip atarğa bula, bu şulay" dip belderä amerikan prezidentı. Düşämbedä Pentagonnıñ matbuğat wäkile Bryan Whitman, Guantanamonıñ kiräklegen yaqlap, şul totqın üzäge olı maqsatqa xezmät itä, anı yabu plannarı yuq digän belderü yasadı. Whitman süzlärençä, anda ifrat ta qurqınıç keşelär totıla häm irekkä çığarılğan oçraqta alar yañadan terror qılu eşenä genä qaytaçaq.
Kärim Kamal