Qarakül - Bol'şereç'ye rayonınında urnaşqan zur bulmağan tatar awıllarınıñ berse. Awılnıñ 30 lap xucalığı, ber genä uramı bar. Keçkenä bulsa da başlanğıç mäktäp, fel'dşerlıq punktı, klub eşli. Awıl yanında ğına tämle balıqları belän tirä-yaqta dan totqan, eçärgä yaraqlı su bulğan qara küle dä bar. Awıl üzeneñ isemen näq menä şuşı küldän alğan dip söylilär. Ämma awılnıñ iñ kürkäm, iñ qäderle tabıldığı – anıñ keşeläre. Xalıq biredä, başqa awıllar belän çağıştırğanda, tärtipleräk tä, yağımlıraq ta, duslıraq ta dip söylädelär uzğan yal köne awıl mäktäbeneñ 75 yıllıq yubileyına cıyılğan keşelär.
Mäktäp yubileyı çın bäyräm räweşendä küp sanlı qunaqlar, qayçandır bu mäktäpne tämamlağan uquçılar häm törle yıllarda anda eşlägän uqıtuçılar qatnaşlığında ütte. Rayon xakimiätennän häm mäğärif bülegennän dä wäkillär buldı. Oyıştıru eşlärendä Ülänkül mäktäbe uqıtuçıları häm awıl xalqı zur bulışlıq kürsätte. Bäyräm mäktäp qarşındağı mäydançıqta bardı, baraban häm bırğı tawışı astında tantanalı räweştä başlanıp kitte.
Karakül' mäktäbenä 75 yıl dip sanalsa da, awılda belem uçağı añarçı da bulmağan tügel. 100 yıldan artıq Qaraküldä mäçet eşlägän, mädräsädä balalar uqığan. Älege mäktäp binasın 1930 yılda Sovet xakimlege çorlarında tözegännär. Şunsı qızıqlı, mäktäp tözü öçen totılğan ağaçlar awılğa yaña mäçet salu öçen qaytartılğan bulğan. “Bälki şunıñ öçen dä bezneñ mäktäpne tämamlawçılarnıñ qayberläre din ähelläre bulıp kittelär”dip söyläde tantananı oyıştıruçı Karakül' mäktäbe uqıtuçısı Damira xanım Niäzova. Küplär öçen şunsı kötelmägän buldı mäktäpneñ 75 yıllıq bäyrämendä anıñ berençe uquçısı - 1930 yılnı berençe klassqa uqırğa kergän Mäwcüda apa Xasanova buldı. Ul cılı süzlär berençe uqıtuçısı Äxmätsafa äfände Niäzovanı iskä aldı, mäktäp açılğan yıllarda bulğan awırlıqlar turında söyläde.
Tantana barışında Karakül' mäktäbendä eşlägän barlıq uqıtuçılar da, biredä uqığan uquçılar da da iskä alındı. 1949- nçe yılnı berençe sıynıfqa uqırğa kergän, xäzerge waqıtta Çernalı awılında yäşäwçe Mahirä xanım Şixova uqıtuçısı - Nurğali abıy Xayrullinğa tirän räxmätle buluı turında söyläde. Mäktäp bäyrämenä Nurğali abıynıñ ulı, Qaraqüldä tuıp-üskän, biredä başlanğıç belem alğan, xäzerge köndä rayon mäxkämäsendä baş sud'ya bulıp eşlägän Ğaziz äfände Xayrullin da kilgän ide.Ul ğına da tügel, ul bäyräm ütkärü öçen totılğan matdi çığımnarnıñ küp kenä öleşen dä kütärgän.
Karakül' mäktäbendä uquçı balalar sanı, balalar küp bulğan yıllarda da, awıl keçkenä bulu säbäple, 7-8 dän artmağan. Xäzer mäktäptä 2 genä bala uqi. Ber bala 1-nçe, 1 bala 2-nçe sıynıfta. Uqıtuçı Damira Niäzovanı bu xäl älbättä borçımıy qalmıy. “Balalar bulmasa, mäktäpne yabıp quyuları da ixtimal”,-di ul. Damira xanımnı tınıçlandırırğa telägändäy, yubileyda çığış yasağan rayon mäğärif bülege citäkçese Viktor Yur'kin Karakül' mäktäbe yabılmayaçaq dip wäğdä itte.
Bäyräm bulğaç, bäyräm inde, törle yıllarda kürgän awırlıqlar iskä alınsa da, şatlıqlı könnär, küñelle mizgellär turında da söylädelär älege tantanada. Törle säbäplär arqasında bäyrämgä kilä almağannarnıñ xatları, telegrammaları uqıldı. Çığışlar cır – biyu belän aralaşıp bardı. Ülänkülneñ “Naza” ansambleneñ, Qaraqüldä tuıp üskän, biredä uqığan, xäzerge köndä Omskida yäşäwçe Rimma Baratovanıñ cırların xalıq ayıruça yaratıp tıñladı. Menä şundıy kürkäm bäyräm bulıp uzdı Omski töbägeneñ keçkenä genä ber tatar awılında. Kiläçäktä dä awıl tarqalmas, mäktäp tä saqlanıp qalır, mondıy bäyrämnär dä bulıp torır dip ömetlänäse kilä.
Saniä Mirxaleewa. Omski
