Döres, bu bäyräm küplärne aptırata. Äytik, “Ul'yanovsk segodnya” gäzite “Tuzğa yazmağan Bäysezlek könennän üsep çıqqan Räsäy köne – gel aptıratıp kilde”, dip yazğan. Xäyer, ällä ni aptırap tormıylar da - şul uq kön Sembergä nigez salu köne ikän. Elegräk şähär köne dip maynıñ 23 sanala ide. Yalğışqannar ikän: 12-iyün bulıp çıqtı Sembergä Bogdan Xitrovonıñ berençe qazıq qağuı köne.
Bäyrämneñ eçtälegenä kilsäk, şul uq “Ul'yanovsk segodnya” gäzite tulı ber säxifäsen törle cirlärdä oyıştırılğan çaralarnı sanap ütügä bağışlağan. Sanap betererlek tä tügel. Bersen genä äytep ütü kiräkter: Leninnıñ 100 yıllığı mäydanında, citäkçelär kürenekle şäxeslär, qunaqlar aldında täbrik süze totqaç häm büläklär öläşkäç, kükkä 357 şar oçırıldı. İmeş, şähärgä 357 yäş tulu simvolı. Älbättä inde, şuşı mäydan yanında Lenin memorialı üzägen tözegändä quätle MAZ, KrAZlarnıñ 14-ğasır möselman ziratı söyäklären tönnär buyı taşığanın iskä almıyça.
Tatar da älege çaralarda tamaşaçı sıyfatında qatnaştı. Tatar çaraları bulmadı da. Çuaşlarnıñ isä Ağatuyları Vinnovqa quaqlığında ğomumräsäy bäyräme qısalarında uzdı. Tatarlar öçen töp çara bu könne Şähri Bolğarda buldı. İñ kübe – semberlelär ide. Yaqın bulğanğa inde. Başqortstannan da baytaq keşe ide - 15 zur avtobus belän kilgännär annan. Tağın Xaci tarxan, Volgograd, Samar, Penza ölkälärennän, Mordoviä, Çuaşstannan baytaq keşe bar ide. Tatarstannıñ Zäy, Quqmara, Tübän Qama yaqlarınnan da 20 – 40 keşe kilgän.
Şöker, elekke yıllardan ayırmalı bularaq, bıyıl Tälğät Tacetdinnı tanımağan din ähellären faş itü ğälämätläre bulmadı: Yuğarı möfti citäkçelegendä täwbä qılu häm öylä namazı belän çikländelär. Elekke yıllardağıdan tağın ber ayırma: plenum - qorıltay kebek çaralar bulmadı. Öylä namazınnan soñ Tälğät Tacetdin ölkälär möftiläreneñ täbrik süzlären täqdim itkän ide dä, xalıq taralıştı. Täbrik süzläre dä bulmadı diärlek. Barı tik Penza ölkäseneñ “al'ternativ” möftie Adelşa Yunkin belän Semberdäge qıñğır ğämälläre öçen möftilektän quılğan Äyup Deberdeev kenä berniçä süz äytep ölgerdelär.
Xalıq üzara faş itülärdä tuyğan küräseñ inde. Şähri Bolğarğa kem tarafdarı bulunı kürsätü öçen tügel – dinebezgä, şanlı tarixıbızğa yaqınayu maqsatınnan kilgännär. Küplär xalıqqa dini äyberlär satu belän üzlären beraz aqça eşläw maqsatınnan da. Şähri Bolğar tıyulığı yärminkädäy tä'sir qaldırdı.
Ä Sember ölkäseneñ “Tuğan tel” häm “Bolğar yañarışı” oyışmaları isä çın tarixıbıznı xalıqqa añlatu çaraların maqsat itep kilgännär. “Tuğan tel” aktivistları, nigezdä, Sembergä nigez salunıñ safsata ikänen isbat itüçe, Altın Urda, Mäskäw kenäzlege, Bolğar häm Qazan xanlıqları arasında bulğan mönäsäbätlärne açıqlawçı notıqlar tottılar. Ä “Bolğar yañarışı” aktivistları bezneñ tatar tügel – bolğar xalqı ikänebezne isbatlawçı dälillär belän. Şäwkät Bogdanov şul temağa 1000 artıq añlatma käğäzlär öläşep tä yörde. “Tuğan tel” idäräse äğzası Rozaliä Matrosova xalqıbıznı tarixqa yaqınaytunıñ yaña ısulın qullandı. Ul Söyembikä bulıp kienep yörde. Anıñ yuğarı zäwıq belän üze äzerlägän kiemnäre soqlanırlıq ide. Küplär anıñ belän fotoğa töştelär, videokameralarğa töşerep aldılar. Anıñ belän aralaşqan millättäşlärebez häm, älbättä inde, Rozaliä xanım üze dä bik qänäğät qaldılar.
“Azatlıq” radiosı, Ayrat İbrahim, Sember.
