Milli bolşeviklar belän Yavlinskiy yäiäse Xakamada kebek liberal ziyalılarnıñ ber ük programanı yaqlauları bik siräk bula. Bu Cärşämedä Fiker İrekelegen yaqlau Komitetı Mäskävdä ciılğaç buldı. Yavlinskiynıñ press sekretarı Yevgenia Dillendorf radiobız xäbärçesenä komitetnıñ çınnan da törle fikerdägelärdän toruın iqrar itte.
Audio
"Anda kompartiö, Anavatan, pensionerlar partiäse qatnaştı. Anavatannıñ yäşlär qanatı, Milli Bolşeviklar Limonovitslar , Uñ Köçlär Berlege häm Xakamadanıñ Beznenñ saylauıbız häm küpkenä keşe xoquqları oyışmaları, Jurnalistlar Berlege , törle törkemnär qatnaştı."
Alarnı ber genä idea, 18-nçe ğasır fransuz yazuçısı häm filosofı Voltairneñ mäşxur cömläse berläşterä. Min sineñ äytkännäreñ belän kileşmim, läkin, sineñ anı äytü xoquqın saqlap qalu öçen ülgänçegä qädäre köräşäçäkmen. Rusiädäge oppozitsion partiälär xökümätneñ tapşırular östennän monopoleneñ beterelüen telilär. Şuşı komitet prezident Putingä xat yazıp, üzläreneñ qaraşların böten Rusiädä xalıqqa citkerä alu öçen açıq häm yäşeren senzuranı beterergä çaqırdılar. Törkem xäzer etik xartiäse östendä eşli. Komitet ağzaları medianıñ barlıq politik törkemnärgä açıq buluın garantiäläv öçen barlıq media oyışmalarınıñ aña qul quyuların telilär. Dillindorf bu xat häm xartiä genä üzgäreşkä kiteräçäk dip ışanmıy, läkin, bu insiativa Rusiä cämğiäten apatiädän çığaruğa yardäm itär dip ömetlänä.
Audio
"Älbättä, bu mäsäläne xat ta, xartiä dä xäl itä almayaçaq. Bu çämğiätneñ anı niçek qabul itüennän bäyle bulaçaq. Bez oyışma tügel, ä nigez mäsäläsendä berläşä alsaq häm monnan cämğiätkä bu çın problemma digän etärgeç bulsa, Mäskävdä 10 keşe tügel, ä ildä yözär meñlägän keşe monı añlasa ul çaqta uñış bulaçaq."
Ekonomika buyınça Mäskäv Yuğarı Mäktäbendä jurnalist professor häm media analizçısı bulğan Yosif Caloşinskiy , Rusiädä mediada , bgeräk tä televdeniädä törlelek soñğı yıllarda kimede dip iqrar itä . Läkin, säyäsmännärgä üz programmaların propogandalau öçen televideniädä küberäk vaqıt birü xäl çarası bula ala dip tä ışanmıy.
Audio
"Rusiädä töp problemma säyäsmännär öçen süz ireklegeneñ bulmauında tügel, ä namuslı, döres, obyektiv informatsiäneñ bumauında.Çeçnädä küpme aqçanıñ sarıf itelgänen belü mömkin tügel. Anda küpme keşeneñ ülgänen dä belep bulmıy. Xökümät tarafınan äzerlängän nindi dä bulsa programmanı da belep bulmıy. Rusiä vatandaşlarınıñ 20 protsettan kimeräge genä federal xäkümätneñ tügel, ä xätta üzläre yäşägän şähär idaräseneñ närsä eşlägen belä."
Caloşinskiynıñ fikerençä, jurnalistlar üzläre dä problemma bulıp tora. Perestroyka yıllarında jurnalistlar ul vaqıtta bulmağan sivil cämğiät rolen uynadılar. Alar üzläreneñ möhim rol uynaularına ışandılar. 90-nçe yıllarda oligarxlar medianıñ zir öleşen qullarına eläkterdelär, jurnalistlarğa zakaz buyınça yazarğa quştılar. Elekke prezident Yeltsine yañadan saylatu kampaniäse vaqıtında xökümät tä Kreml yaqlı programmalar öçen küpläp aqça tüläde. Küpkenä jurnalistlar üzlären xalıqnıñ vıcdanı dip kürüdän tutqap üz sälätlären iñ küp tülävçegä satuçılarğa äyländelär. Ä inde Putin administratsiäse oligarxlarnı media käsebennän tazartqaç , küpkenä jurnalistlar üzlären tuğrılıqlı dävlät burokratları dip kürä başladılar. Şuña kürä dä Caloşinskiynıñ fikerençä, Rusiä jurnalistları häm media xucaları etik xartiäne qabul itmiçä häm üzlärenä ni öçen bu hönärne sayladıñ digän sorau quymıyça torıp, Kremldän senzuranı beterüne soraunıñ täsire az bulaçaq.
Förit İdelle, Praga.
Audio
"Anda kompartiö, Anavatan, pensionerlar partiäse qatnaştı. Anavatannıñ yäşlär qanatı, Milli Bolşeviklar Limonovitslar , Uñ Köçlär Berlege häm Xakamadanıñ Beznenñ saylauıbız häm küpkenä keşe xoquqları oyışmaları, Jurnalistlar Berlege , törle törkemnär qatnaştı."
Alarnı ber genä idea, 18-nçe ğasır fransuz yazuçısı häm filosofı Voltairneñ mäşxur cömläse berläşterä. Min sineñ äytkännäreñ belän kileşmim, läkin, sineñ anı äytü xoquqın saqlap qalu öçen ülgänçegä qädäre köräşäçäkmen. Rusiädäge oppozitsion partiälär xökümätneñ tapşırular östennän monopoleneñ beterelüen telilär. Şuşı komitet prezident Putingä xat yazıp, üzläreneñ qaraşların böten Rusiädä xalıqqa citkerä alu öçen açıq häm yäşeren senzuranı beterergä çaqırdılar. Törkem xäzer etik xartiäse östendä eşli. Komitet ağzaları medianıñ barlıq politik törkemnärgä açıq buluın garantiäläv öçen barlıq media oyışmalarınıñ aña qul quyuların telilär. Dillindorf bu xat häm xartiä genä üzgäreşkä kiteräçäk dip ışanmıy, läkin, bu insiativa Rusiä cämğiäten apatiädän çığaruğa yardäm itär dip ömetlänä.
Audio
"Älbättä, bu mäsäläne xat ta, xartiä dä xäl itä almayaçaq. Bu çämğiätneñ anı niçek qabul itüennän bäyle bulaçaq. Bez oyışma tügel, ä nigez mäsäläsendä berläşä alsaq häm monnan cämğiätkä bu çın problemma digän etärgeç bulsa, Mäskävdä 10 keşe tügel, ä ildä yözär meñlägän keşe monı añlasa ul çaqta uñış bulaçaq."
Ekonomika buyınça Mäskäv Yuğarı Mäktäbendä jurnalist professor häm media analizçısı bulğan Yosif Caloşinskiy , Rusiädä mediada , bgeräk tä televdeniädä törlelek soñğı yıllarda kimede dip iqrar itä . Läkin, säyäsmännärgä üz programmaların propogandalau öçen televideniädä küberäk vaqıt birü xäl çarası bula ala dip tä ışanmıy.
Audio
"Rusiädä töp problemma säyäsmännär öçen süz ireklegeneñ bulmauında tügel, ä namuslı, döres, obyektiv informatsiäneñ bumauında.Çeçnädä küpme aqçanıñ sarıf itelgänen belü mömkin tügel. Anda küpme keşeneñ ülgänen dä belep bulmıy. Xökümät tarafınan äzerlängän nindi dä bulsa programmanı da belep bulmıy. Rusiä vatandaşlarınıñ 20 protsettan kimeräge genä federal xäkümätneñ tügel, ä xätta üzläre yäşägän şähär idaräseneñ närsä eşlägen belä."
Caloşinskiynıñ fikerençä, jurnalistlar üzläre dä problemma bulıp tora. Perestroyka yıllarında jurnalistlar ul vaqıtta bulmağan sivil cämğiät rolen uynadılar. Alar üzläreneñ möhim rol uynaularına ışandılar. 90-nçe yıllarda oligarxlar medianıñ zir öleşen qullarına eläkterdelär, jurnalistlarğa zakaz buyınça yazarğa quştılar. Elekke prezident Yeltsine yañadan saylatu kampaniäse vaqıtında xökümät tä Kreml yaqlı programmalar öçen küpläp aqça tüläde. Küpkenä jurnalistlar üzlären xalıqnıñ vıcdanı dip kürüdän tutqap üz sälätlären iñ küp tülävçegä satuçılarğa äyländelär. Ä inde Putin administratsiäse oligarxlarnı media käsebennän tazartqaç , küpkenä jurnalistlar üzlären tuğrılıqlı dävlät burokratları dip kürä başladılar. Şuña kürä dä Caloşinskiynıñ fikerençä, Rusiä jurnalistları häm media xucaları etik xartiäne qabul itmiçä häm üzlärenä ni öçen bu hönärne sayladıñ digän sorau quymıyça torıp, Kremldän senzuranı beterüne soraunıñ täsire az bulaçaq.
Förit İdelle, Praga.