Accessibility links

Кайнар хәбәр

NATO häm Rusiä citäkçeläre üzara mönäsäbätlärne maqtıy, ämma aña qädär qarşılıqlı belderülär yasıy


Comğa Mäskäwdä NATO general'' sekretare Jaap de Hoop Scheffernıñ Rusiä prezidentı Vladimir Putin belän oçraşuı uzdı. Söyläşülär üzägendä bergäläşep terrorğa häm äfyün taratuğa qarşı köräş, Äfğanstan, Ğiraq häm Balkandağı xezmättäşlek mömkinlekläre tordı. Ber kön elek kenä Vladimir Putin Äfğanstannı terrorçılardan häm äfyün zäxmätennän arındıru eşeneñ bik näticäle barmawın äytep, anda äle haman da terrorçılarnı äzerläw cäyläwläre bar dip belderde.

Comğa könne, NATO başlığı belän oçraşqannan soñ Vladimir Putin inde küpkä yomşağraq belderülär yasadı, xörmätle tıñlawçılar. Ul Rusiäneñ NATO belän mönäsäbätlären maqtap, alar "uñışlı ğına alğa bara" dip belderde. Üz yağınnan Scheffer dä, äle 2002-nçe yılda tözelgän Rusiä-NATO şurasınıñ eşçänlege belän qänäğät buluın citkerde. "Minemçä, min çınnan da, şura eşenä qarap xezmättäşlegebezneñ ğämäli dä, säyäsi ölkälärdä dä yaxşı baruın äytä alam" dide NATO-nıñ general'' sekretare. İke yaq ta şulay uñay bäyälägän xezmättäşlek üzägenä Rusiä prezidentı berençe çiratta terrorğa qarşı köräşne quyarğa teli häm ul monı comğa söyläşülärendä dä kütärep çıqqan:

Audio, Vladimir Putin

"Östenlek birelgän maqsatlar arasınnan bez ayıruça terrorğa qarşı köräşne saylap aldıq, häm bu uñaydan min bigräk tä üzebezneñ ğomumi belderülärdän ğämäli eşkä küçüebezne äytergä telär idem, monıñ misalı - Rusiä xäzer NATO-nıñ Urta diñgezdä terror ğämällären buldırmawğa yünälderelgän urtaq operatsiäsendä qatnaşa", di Rusiä prezidentı Putin üz ileneñ NATO belän tığızraq xezmättäşlek urnaştıruı xaqında. İkençe ber möhim ölkä itep Rusiä citäkçelege äfyün/narkotiklar säwdäsenä qarşı köräşüne kürä. 2001-nçe yıl azağında amerikannar Äfğanstandağı "Taliban" xakimiaten bärep töşergännän soñ bu säwdä bermä-ber arttı, anıñ zur öleşe xäzer Uzäk Aziä illären ütep Rusiägä turı kilä. Yänä Vladimir Putin:

Audio, Vladimir Putin

"Ägär dä Rusiä häm NATO, Äfğanstanda häm, äytik, Üzäk Aziädä, şuşı äfyün zäxmätenä qarşı köräşkän xezmätlär öçen urtaq ber künegü proyektı äzerläsä, bu bügenge könneñ iñ möhim wä citdi problemalarınnan berse sanalğan şuşı zäxmätkä qarşı köräşkä bezneñ ber möhim öleş bulır ide" dip belderä prezident Putin. Mäskäwgä kiler aldınnan NATO general'' sekretare bu söyläşülärdä üz yağınnan, oyışmanıñ Üzbäkstandağı soñğı xällär uñayınnan nıq borçıluın belderergä cıyınuın äytkän ide. NATO häm Könbatıştağı başqa oyışmalar Ändicandağı waqiğälärne xalıqara däräcädä tikşerüne teli, ä menä Rusiä bu mäs''älädä, andıy tikşerüne tamırdan kire qaqqan üzbäk xakimiaten yaqlıy. Arada saqlanğan qarşılıqlarnıñ ikençe ber ölkäse - 1990-nçı yılda imzalanğan, ä 1999-da üzgärtelgän Yewropadağı ğädäti köçlär kileşüe mäs''äläse. NATO monı ğämälgä quyudan, räsmän raslawdan äle haman baş tartıp kilä, çönki Rusiä älegä kileşüdäge qayber şartlarnı ütämäde, misal öçen, Moldova häm Gruziädän üz ğäskärlären çığarmadı dip belderä. Mäskäwdäge Quşma Ştatlar häm Kanada institutı mödireneñ urınbasarı Viktor Kremenyuk, bügenge köndä NATO belän Rusiä arasında nindi dä bulsa zur alğa kiteşne kötep bulmıy dip isäpli.

Audio, Viktor Kremenyuk

"İñ möhim soraw bulıp xäzer qaya taba baru mäs''äläse tora. Küplär fikerençä, NATO-Rusiä şurası xälennän kilgänen inde eşläde, ämma ällä ni zur qazanışlarğa ireşmäde, qarşılıqlar häm ber-bereñä ışanmaw qala birä. Min citdi alğa kiteş bulır dip uylamıym" di Kremenyuk. Anıñ fikerençä, NATO-nıñ Rusiä belän aralaşuı torğan sayın bürokratlaşa ğına bara, ireşelgän kileşülär dä bik aqrın ğämälä aşa.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG