“İdel” jurnalınıñ 6 sanında näser säxifäsendä Xäbir İbrahimnıñ “Tön yana uçaqta ”dip isemlängän kinoromannıñ başı birelgän. Ul bolay dip başlana:“Zäynäp öçen soñğı adım ide bu. Bügen niçek tä Şakir abıysın üz yağına awıştırası ide. Yalınıp, yalwarıp, aldına tezlänep bulsa da alası ide şul röxsät käğäzen!-Şaqir abıy:ütenep sorıym, -dide yılarğa citeşkän qız. Miña monnan kitärgä kiräk , mine awılda berni dä totmıy...Minem uqıysım kilä.Uqıp keşe bulasım.. Şakir , cilterätep, Zäynäpne üz yağına tarttı. Bilennän aldı. Qoçaqlap bitennän üpte...-Bul mineke-Ä?! -Bir !Ämin siña röxsät käğäze birermen!...
Äye, Sovet zamanı yıllarında küpme awıl yäşläreneñ pasport ala almıyça, uqıp belem ala almıyça alarnıñ xıyalları , ömetläre özelgänen, häm alarnıñ nindi yazmış tozağına eläkkännären söyläp kenä betererlek tä tügel şul. Ä bu näserneñ yäşlärgä ber ğibrät itep birelüen närsä belän tämamlanğanı turında jurnalnıñ aldağı sannarında uqıp tanışırğa bula. Xäbir İbrahimovnıñ äsärendä ölkän buın yäşläreneñ üz problemaları bulsa, bügenge köndä dä yäşlär problemasız yäşi dip äytep bulmıy. İdel jurnalı bu mäs'älä buyınça yäşlär belän Soraw-cawap säxifäse aşa aralaşa. Awıl, şähär yäşläreneñ problemaları, yäki uquçı student yäşlär problemalarına ğına qağılsaq, alarnıñ çişäse problemaları başlarınnan aşqan ikän şul . Menä “Çañ” dip atalğan säxifädä Qazan däwlät meditsina universitetınıñ 5курс studentı Çulpan Bikçurova “Aqçasız“bay” qollar...”dip atalğan yazmasında bügenge köndägedäy “...institutnıñ III kursın tämamlağan qızlar: “ike aydan artıq cäyge yal. Bu waqıtnı niçek tä faydalı itep ütkärergä, mömkin bulsa matur ğına aqça eşläp alırğa ide ”,- dip xıyallanğan qızlarğa “Bangkok restorannarında eşlärgä ofitsiantlar kiräk” digän belderü çalınğan öç qıznıñ başınnan ütkän faciğäle yazmışları turında yaza üz yazmasında. İkençe törle äytkändä, şul ber ük pasport mäs’äläsenä genä kilsäk tä . Çit ilgä kilep kergän qızlarnı ber xanım qarşı alıp kunakxanägä urnaştırıp öç kön uzğannan soñ , alarnıñ dokumentların cıyıp alğannan soñ ... yazmadan özek: “Kiçke yaqta işek şaqıdılar häm Xadja kilep kerde.Şul mizgeldän qızlarnıñ tormışında barısı da astı- öskä äyländ .“Menedjer ” işektän kerä-kereşkä ük: Miña nindi tovar törtkännär? Üzegezgä qarağız äle axmaqlar! .“Sin närsä qızıqay , äkiät ilenä eläkteñme ällä!Menä klient aldında käcälänep kenä qara! Minem çığımnarımnı qaplamıyça kire qaytu turında xıyallanmağız da. Dokumentlarığız yuq , dimäk , sezneñ bernindi xoquqlarığız yuq. Tuğannarığız ezli başlağanda söyäkläregez çüldä çerep betkän bulır inde . Ägär üzegezneñ totışığız mine qänäğätländermäsä, näq şulay bulaçaq ta.Añladığızmı?...
Qızlar nindi qapqanğa eläkkännären şunda ğına añlıylar Häm alar bik ozaq kiñäşkännän soñ “qaçarğa” digän fikergä kilälär .Pasportları qullarınnan alınğan qızlarnı çit ildä närsälär kötkäne inde añlaşıla torğandır .(yazmadan özek) “Qızlar censi köçläwneñ köçsez qorbannarı. Alar yış qına törle tübänsetülärgä duçar itelä, qinala, alarğa meditsina häm xoquq yärdäme kürsätelmi. Mondıy xällärgä yulıqmas öçen başta aqıl belän uylasın ide qız bala. Balası turında berençe çiratta ata-ana qayğırtırğa tieş. “Qızım aqça eşlärgä kitä”,- dip söyenü axırdan köyeneçkä äylänmäsen ide. Xoday härberebezgä uylaw häm saylaw säläte birgän. Yaratqan xezmäteñ belän tabılğan aqça, az külämdä dä bäräkätle bula. Xäräm belän kergän mal, aldıña taw xätle öyelsä dä, xäsrät belän kümä ...”dip tämamlıy süzen yazma avtorı.
Jurnalda yäşlär ürnäk alıp yäşärlek pozitiv materiallar da az tügel. Miras säxifäsendä Ğalimcan İbrahimovnıñ “Borınğı islam mädäniäte” dip atalğan xezmätennän “Möselmannarnıñ başqa millätlärdän muzıka häm anıñ qoralların alıp faydalanuları – ğilem häm mädäniät däwerenä kerülärennän küp elek barlıqqa kilde. Xäzräti Möxämmät ğalayhis-sälämneñ muzıkağa röxsät birüe xaqında ap-açıq xäbärläre bardır. Şunıñ öçen dä , möselmannar “ğasırlarnıñ iñ yaxşısı” dip maqtalğan ğasırlarda uq muzıkağa mäxäbbät häm teläk bağlap, añardan läzzät alalar ide,-dip uqibız Ğalimcan İbrahimov xezmätennän. Häm anda Ğilmi cämğiätlär häm Mäktäp-mädräsälär turında da bik qızıqlı ğibärälär bar.
Ä bügenge köndä ädäbiät, şiğriät belän qızıqsınğan sälätle yäşlärneñ cäy könnäre niçek uzuı turında,“Sälät” tä eşlägän KDU studentlarınıñ “Şiğer yazu serläre”n beläsegez kilsä “Bäxetle mizgellär ”belän tanışa alasız.
Sez, “Matbuğat közgese” tapşıruında yäşlär öçen çıqqan “İdel” jurnalınıñ 6 sanı belän tanıştığız .Azatlıq radiosı Mälikä Basıyr, Qazan.