Accessibility links

Кайнар хәбәр

Zavadskaya insidentı: Belarusta militsiäneñ yawızlığı


Belorus keşe xoquqları aktivistları xökümätkä qarşı demonstratsiälärne taratqanda militsiäne räximsezlektä häm artığı belän köç qullanuda ğäyeplilär. Ber milisionernıñ jurnalist ire ezsez yuğalğan ber xatınnıñ tınıç demonstratsiä vaqıtında bitenä suğuı soñğı insidentlarnıñ berse. Keşe xoquqların yaqlauçılar militsiäneñ yauızlanuı ğädäti küreneş dip belderälär. Fiker beleşülär qanunnı ğämälgä quyu organnarınıñ Belorusta iñ populär bulmağan organ buluın kürsätä.

Svetlana Zavadskaya monan biş yıl elek ezsez yuğalğan ire Dmitrı Zavadskiynıñ foto räsemen totıp 7-nçe iyüldä moñıñ yıllığına bağışlanğan tınıç demonstratsiädä qatnaşqanda ber militsionernıñ bitenä suğuın bolay dip añlattı.

Audio

"Keşelär qurqıp qaldılar. Alar ul anıñ xatını , Aña tiymägez, ul xatını. Alar tuğannarı dip qıçqırdılar. Tınlıq buldı Här kem tınsız qaldı. Minemçä, alar miña suqqannar ikän, başqalarnı taptıy yäisä ata alalar dip uyladılar."

Belorus Eçke eşlär ministerlegendägelär insident turındağı Zavadskayanıñ äytkännären kire qaqtılar. Alar, ul Minsktağı demonstratsiädä militsionerğa höcüm itte dip belderdelär. Läkin, Zavadskaya üzenä suqqan militsionerneñ biten äle dä xäterläven äytä.

Audio

"Ul urtaça zurlıqta , ozın bulmağan keşe ide. Niçek äytergä belmim. läkin anıñ küzlärendä keşelärgä xas närsä yuq ide. Nindider räximsezlek bar ide. Ul min aña şäxsän nindider yamanlıq eşlägänmen kebek qarıy ide."

Yaqınça 40 protestçıdan torğan demonstratsiä bik tiz taratıldı. Läkin, militsiäneñ bu qılınışı äle dä soraular tudıra . Küzätüçelär Belorusta militsiäneñ räximsezlege ğadätkä kergän dip belderälär. Belorus Helsinki Komitetı başlığı Tatyana Protko xökümätkä qarşı demonstratsiälär ğädättä köç qullanıp taratu belän tämamlana dip belderä.

Audio

"Xakimiätlärgä qarşı çıqqan yäisä alar tarafınan oyıştırılmağan här törle demonstratsiä , anda qatnaşuçılarnı qıynau häm qulğa alu belän tämamalana."

Protkonıñ oyışması militsiä köç qullanğan insidentlarnı BMO Keşe xoquqları Komitetına xäbär itep tora. Anıñ süzlärençä, demonstratsiälär belän eş itkän mäxsus militsiä köçläre ayruça räximsez häm prezident Lukaşenkağa turılıqlı.

Audio

"Prezident alarğa yaqınlığın kürsätä. Televideniädä prezidentnıñ alar belän aralaşuı, qayber büleklärne täftiş itüe, alar belän bergäläp qoraldan atuı kürsätelä. Ul alarnı maqtıy häm alarnıñ xezmät xaqı da yuğarı."

Läkin, mäxsus büleklär genä tügel, ğadi militsionerlar da üz xoquqları belän yauızlanalar. Minsktağı Sotsio-ekonomik häm politik öyrätülär İnstitutı direktorı Aleksyander Sosnov alar äle dä sovet ısulı fikerlävdän qotıla almağannar digän fikerdä.

Audio

"Ğadättä alarnıñ beleme tübän häm tormış täcribäse az. Keşe iserep yäisä zialı bulğan xäldä, alarnıñ andıylarnı talauları da mömkin."

Sosnov üz institutınıñ xalıq fikeren beleşülär ütkärgänen häm xalıq arasında militsiäneñ iñ az populärlekkä iä buluı açıqlanğanın äytte.

Audio

"Bez ğädättä keşelärdän törle dävlät häm içtimaği oyışmalarğa ışanıp ışanmauların sorıybız. Qäğidä bularaq militsiä bu isemlektä iñ soñğı urında tora."

Moña qaramastan, üzgäreş bulır dip kötelmi. Sosnovnıñ belderüenä qarağanda, Belorusta politik sistema demokratik prinsiplarğa nigezlänmägän möddätçä, militsiädä häm qanunı ğämälgä quyu organarında nindi dä bulsa reformalar ütkäreläçäk dip kötep bulmıy.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG