Bigräk tä soñğı yılda Rusiä Federatsiäse belän Tөrkiä arasındağı mөnäsäbätlär cılınıp kitte. Soñğı 7 ayda Prezident Putin belän Tөrek Premierı Erdoğan dürt märtäbä oçraştılar. Bolar turıdan-turı oçraşular buldı. Putin 7 ay elek Tөrkiägä vizit yasağan ide. Bu yulı Premier Recep Tayip Erdoğan belän Prezident Putin Soçidä oçraştılar. Rusiä Qaradinğez aşa Tөrkiägä tabiği gaz iltkän Zängär Ağım isemle ütkergeç aşa өçençe illärgä dä gaz satu belän qızıqsına. Erdoğan tabigi gaz mäsäläsenä dä tuqtalıp, өçence illärgä Rus gazın iltü ixtimalığına işarä itte. Erdoğan ayruça bügenge liberal ekonomik şartlarda här il başqa ber ildä ekonomik eşçänlek alıp bara, Rus şirkätläre dä Tөrkiädäge telekommunikasiä, energiä, timer-qorıç häm saqlanu industiäse tarmaqlarında açılaçaq konkurslarğa qatnaşaçaq dip äytte. Putin dä üz näwbätendä Tөrek eşquarları Rusiädä 12 milliard dolar külämendä tөzü eşlären başqardılar; өstäwenä Tөrkiägä baytaq Rus turistı bara; Rus Alfa grupası kiläse kөnnärdä Tөrkiägä ber niçä millard dollarlıq kapital salırğa cıyına dip äytte. Prezident Putin Tөrkiäneñ Kipr mäsäläsendä pozitsiäsen yaqlayaçağına işarä itkän. İke il arasında xärbi razvetka өlkäsendä dä xezmättäşlek başladı. Qısqası Soçi oçraşuwı ike yaq өçen dä uñışlı ütte dip bäyälände.
Bu atnada Äzerbaycan parlamentı deputatlarınnan torğan ber tөrkem Tөnyaq Kipr Tөrek Cөmhüriätenä vizit yasap, bu cөmhuriätne tanu өlkäsendä yaña ber politik adım atladılar. Azerbayçan TKTC tanu өçen Tөrkiäneñ Ärmänistan cigen açmawnı taläp itä.
Bu atnada urta mäktäplär өçen ütkärelgän imxitannarınıñ näticäse iğlan itelde. Yuğarı bilge alğannar däwlätneñ yaki xosusi sektornıñ prestijlı mäktäplärendä uqu şansın qazanalar. Şuña kürä, 785 meñ uquçınıñ 219 meñe şundıy yaxşı dip bäyälängän mäktäplärgä urnaştırılaçaq.
Tөrkiädä uquçılar arasındağı yarış yuğarı uqu yortları өçen dä bara. Menä bu atnada 1 million da 670 meñ uquçı kergän imtixannıñ da näticäläre bilgele buldı. 4 häm küberäk yıllıq universitetlarğa tulayım alğanda 192 meñ genä student qabul itälä alaçaq. 200 meñ xätle dä ike yıllıq yäki çittän torıp uqu programalarına qabul iteläçäk.
Awropa Berlegeneñ tөrekçädän tış Tөrkiädä qullanılğan başqa tel yaki lähçälärneñ өyrätelüwe tieşlege turındağı kürsätmäse nigezendä Tөrkidä ütkän yılda qayber şähärlärdä Kөrd Tele kursları açılğan ide. Şulardan Batmandağısı citärlek taläp bulmaw häm maddi citeşsezleklär säbäple yabıldı. Başqa kurslar da yabılu aldında tora. ‘Radikal’ gazetası monı berençe bitendä “Ber legendanıñ axırı” digän rubrika belän xäbär itte.
Tege yaqtan bu atnada da idän astı Kөrd partizan oyışması PKK-nıñ terror ğämälläre däwam itte. Hakkari, Şırnak belän Van şähärläre tiräsendäge bäreleşlärdä 10 PKK partizanı ütelgän, 4 ğäskär cäräxätlängän. Şulay uq Hakkaridä patroldäge ber bronitanka yıraqtan signal belän şartlatılğan ber minağa bärelde. Ber ölkän leytnant, ber leytnant, ike ğäskär şähit buldı, dürt ğäskär dä cäräxätlände; Çukurcada ber awılda PKK belän bäreleşlärdä dürt soldat; Tuncelidedä 5 ğäskär yaralandı. Vannıñ Erciş yäşäwlegendä 2 PKK partizanı belän ber mladşıy leytnant hälak buldı. Ber ğäskär cäräxätlände. Vannıñ Başkale rayonında isä ike kötüçe PKK tarafınnan orlandı.
Generalştab 2-nçe başlığı armiä generalı İlker Başbuğ AQŞ PKK-nıñ liderlıq kadrlarındağı şäxeslärne qulğa alu өçen ämer çığardı dip belderde. Ul ayruça C-4 tibındağı plastik şartlağıçlar Ğiyraqtan kilä, Bagdattan tieşle çaranı kürüne taläp itärbez, ägärdä kürmäsälär Berläşkän Millätlär tärtibenä kürä çikne ütep kerü xoquqına iä bulırbız dip belderde. Tışqı Eşlär Ministere Abdullah Gül dä “Xiç ber il üzenä belä torıp, sistematik räweştä zian birelüwenä küz yoma almas” dip äytte. Mongoliägä räsmi vizit yasawdan qaytışlıy Premier Erdoğan da “Tөrkiä terrorğa tüzemlek cigen aştı” dip belderde. Bөten şularğa qaramastan AQŞ-tan Tөrek Generalştab 2-nçe başlığınıñ süzlären raslağan belderü yasalmadı.
Äxtäm İbrahim, İstanbul
Bu atnada Äzerbaycan parlamentı deputatlarınnan torğan ber tөrkem Tөnyaq Kipr Tөrek Cөmhüriätenä vizit yasap, bu cөmhuriätne tanu өlkäsendä yaña ber politik adım atladılar. Azerbayçan TKTC tanu өçen Tөrkiäneñ Ärmänistan cigen açmawnı taläp itä.
Bu atnada urta mäktäplär өçen ütkärelgän imxitannarınıñ näticäse iğlan itelde. Yuğarı bilge alğannar däwlätneñ yaki xosusi sektornıñ prestijlı mäktäplärendä uqu şansın qazanalar. Şuña kürä, 785 meñ uquçınıñ 219 meñe şundıy yaxşı dip bäyälängän mäktäplärgä urnaştırılaçaq.
Tөrkiädä uquçılar arasındağı yarış yuğarı uqu yortları өçen dä bara. Menä bu atnada 1 million da 670 meñ uquçı kergän imtixannıñ da näticäläre bilgele buldı. 4 häm küberäk yıllıq universitetlarğa tulayım alğanda 192 meñ genä student qabul itälä alaçaq. 200 meñ xätle dä ike yıllıq yäki çittän torıp uqu programalarına qabul iteläçäk.
Awropa Berlegeneñ tөrekçädän tış Tөrkiädä qullanılğan başqa tel yaki lähçälärneñ өyrätelüwe tieşlege turındağı kürsätmäse nigezendä Tөrkidä ütkän yılda qayber şähärlärdä Kөrd Tele kursları açılğan ide. Şulardan Batmandağısı citärlek taläp bulmaw häm maddi citeşsezleklär säbäple yabıldı. Başqa kurslar da yabılu aldında tora. ‘Radikal’ gazetası monı berençe bitendä “Ber legendanıñ axırı” digän rubrika belän xäbär itte.
Tege yaqtan bu atnada da idän astı Kөrd partizan oyışması PKK-nıñ terror ğämälläre däwam itte. Hakkari, Şırnak belän Van şähärläre tiräsendäge bäreleşlärdä 10 PKK partizanı ütelgän, 4 ğäskär cäräxätlängän. Şulay uq Hakkaridä patroldäge ber bronitanka yıraqtan signal belän şartlatılğan ber minağa bärelde. Ber ölkän leytnant, ber leytnant, ike ğäskär şähit buldı, dürt ğäskär dä cäräxätlände; Çukurcada ber awılda PKK belän bäreleşlärdä dürt soldat; Tuncelidedä 5 ğäskär yaralandı. Vannıñ Erciş yäşäwlegendä 2 PKK partizanı belän ber mladşıy leytnant hälak buldı. Ber ğäskär cäräxätlände. Vannıñ Başkale rayonında isä ike kötüçe PKK tarafınnan orlandı.
Generalştab 2-nçe başlığı armiä generalı İlker Başbuğ AQŞ PKK-nıñ liderlıq kadrlarındağı şäxeslärne qulğa alu өçen ämer çığardı dip belderde. Ul ayruça C-4 tibındağı plastik şartlağıçlar Ğiyraqtan kilä, Bagdattan tieşle çaranı kürüne taläp itärbez, ägärdä kürmäsälär Berläşkän Millätlär tärtibenä kürä çikne ütep kerü xoquqına iä bulırbız dip belderde. Tışqı Eşlär Ministere Abdullah Gül dä “Xiç ber il üzenä belä torıp, sistematik räweştä zian birelüwenä küz yoma almas” dip äytte. Mongoliägä räsmi vizit yasawdan qaytışlıy Premier Erdoğan da “Tөrkiä terrorğa tüzemlek cigen aştı” dip belderde. Bөten şularğa qaramastan AQŞ-tan Tөrek Generalştab 2-nçe başlığınıñ süzlären raslağan belderü yasalmadı.
Äxtäm İbrahim, İstanbul