Gazetanıñ, döreseräge maqälä aftorı Carnegie Mäskäv Üzäge belgeçe Nikolay Petrovnıñ yazuınça, Şantsevneñ gubernator Xodırovnıñ urnın aluınıñ simvolik ähämiäte bar. Şantsev KPSS Mäskäv komitetınıñ elekke sekretarı , ä Xodırov KPSSnıñ Töbän Novborod ölkä komitetınıñ berençe sekretarı bulğan şäxeslär. Simvolik işarä dip äytünen säbäbe şunda- xäzer gubernatorlarnı bilgeläv, KPSS çorında cirle kompartiä citäkçelären bilgeläv sistemasın xäterlätä. Ul çaqta da cirle berençe sekretarlar Mäskäv tarafınnan täqdim itelä häm cirle komitetlar tarafnan raslana ide. Stalin çorında cirle citäkçelär dä ber regionnan ikençesenä küçep yörilär ide. Kreml alarğa urınnarda üz xakimiät bazasın buldıruğa mömkinlek birmäskä kiräk digän pozitsiädä tora ide. Şantsevneñ Tübän Novgorod belän ber nindi dä bäyläneşe yuq häm cirle politik elita xäzer üzeneñ çın citäkçesennän mäxrum qaldı. Şulay da Putin qararın centekläp uylap qabul itkän dip äytep bulmıy. Şantsev 3-nçe avgustta aşığıç räveştä yaldan çaqırtılıp Töbän Novgorotqa cibärelde häm Düşömbedä cirle parlament aşığıç ciiılışqa çaqırıldı, ul Şantsevneñ kandidatlığın rasladı. Şantsev ant itte häm Xodırovnıñ gubernatorlıq çorı bette. Ni öçen Kreml üz keşesen xäzer anda cibärergä buldı soñ? Mäsälä şunda . Anda bu urın öçen ike köçle kandidat yarıştı. Xäzer urnın yuğaltqan Xodırovnı täsirle eşquar Oleg Deripaska , ä cirle parlament süzçese Yevgeniy Lülinne , prezident väkile Kiriyenko yaqladı. Mäsäläne tağı da küberäk qatmarlandıru öçen cirle parlament Putingä , ul Xodırovnı täqdim itkän xäldä, anı raslamnayaçağın beldergän xat cibärde. İke namzät tä Mäskävgä çaqırıldı. Läkin, kompromis tabılmadı bulsa kiräk. Kreml cirle deputatalarnıñ basımı belän Kirienko saylağan kandidatqa gubernatorlıq postın birergä telämäde. Läkin, üze tädim itkärgä ciınğan namzätneñ, bu oçraqta Xodırevneñ cirle parlament tarafınan kire qağıluı belän dä täväkkällek itärgä telämäde. Berdän ber yul, Xodırov yäise Kirienko belän bäyläneşe bulmağan namzät tabu ide. Çittän bersen cibäreregä buldı. Çittän genä tügel, ä başqa federal okrugtan. Mäskäv märe Lujkovnıñ komandasınnan berse saylandı. Bu üzäkneñ cirle elitağa qarşı köräş iğlan itüe buldı. Kreml zur täsirgä iä bulsa da, Lujkov komandası digän närsä yuq , ber genä komanda bar , ul da bulsa prezidentqa xezmät itüçe federal komanda dip kürsätergä teliäde. Bu şulay uq Putinneñ 2007-nçe yılda yäisä elegeräk möddäte tulaçaq Lujkovnıñ urnına Mäskäv märe itep Lujkov komandasınan bulğan şäxesne bilgelämiäçägen dä işarä itä. Çönki küplär Şantsev Lujkovnıñ möddäte tulğaç, anıñ urnın alaçaq dip uylağannar ide. 19-nçe ğasırda keşelär yış qına San Petersburg Rusiäneñ başı , Mäskäv yöräge häm Tübän Novgorod kesäse dip söylilär ide. Şuşı öç funksiä berläşterelep Mäskävdä tuplansa da, federal xakimiät Mäskävgä mäxsus statut birergä ciınmıy bulsa kiräk. İlneñ , başı, yöräge häm kesäse yarımautokratik cirle rejimnıñ kontrolenä tapşırılmaslıq däräcädä möhim. Bolar Carnegie Mäskäv Üzäge belgeçe Nikolay Petrovnıñ fikerläre.
Färit İdelle, Praga.
Färit İdelle, Praga.