Qazaxstannıñ Konstitutsiä Şurası qararın comğa könne Astanada anıñ räise İvan Rogov iğlan itte:
"Kiläse prezident saylawları 2005 yılnıñ dikäberendä, berençe yäkşämbedä ütergä tieş."
Saylaw könen bilgeläw üteneçe belän Mäcles deputatları Şurağa Yül ayında uq möräcäğät itkän ide. Ämmä Şura üzeneñ qararın şuşı köngä qädär suzdı.
Bu qarar Qazaxstan konstitutsiäsendäge ike qarşılıqlı matdä tiräsendä barğan bäxäskä noqta quyar sıman.
41nçe matdädä prezidentlıq möddäte 7 yıl dielgän. Bu matdägä kürä 1999nıñ ğinwarında ütkän waqıtınnan alda saylawlarda ciñep çıqqan Nazarbaevnıñ möddäte 2006nıñ ğinwarında çığa.
Ä menä 94nçe matdädä saylawlar prezidentlıq möddäte çıqqannan soñ kiläse Dikäberneñ berençe yäşkşämbesendä ütä, dielgän. Yağni, bu matdägä kürä, saylawlar 2006nçı yılnıñ dikäberendä ütergä tieş bulıp çığa. Ul çaqta Nazarbaevnıñ möddäte çıqqanğa inde 11 ay bula.
11 aylıq xakimiät buşlığı buldırmas öçen Nazarbaev taraflı Watan partiäse saylawlarnı ber yıl alda, şuşı yılnıñ dikäberendä ütkärergä çaqırdı. Ämmä başqa räsmilär, ul çaqta Nazarbaevnıñ möddäte äle çıqmağan bula, saylawlar ütkärü qanunsız, dip qarşı çıqtı.
Oppozitsiädäge "Ğädel Qazaxstan öçen" xäräkät äzğası Jarmaxan Toyaqbay kiläse saylawlarda qatnaşırğa cıyına. Radiobıznıñ Qazax bülegenä birgän äñgämäsendä ul, Konstitutsiä Şurasında da, Mäclestä dä Nazarbaev taraflı keşelär, oppozitsiägä äzerlänergä waqıt qaldırmas öçen alar saylawlarnı şuşı yılda ütkärergä tırışaçaq dip uzğan ayda uq äytepquyğan ide:
"Minemçä saylawlar şuşı yılda ütäçäk, moña şik yuq. Xäzer alar monı oyıştıru öçen törle yullar tikşerä."
Şuranıñ comğa qararına qädär qazaxlarnıñ kübese saylawlarnıñ qayçan ütäse turında bixäbär ide. Misal öçen, menä bu Astana keşeläre:
Audio (Astana keşeläre)
Şura qararın xäzer parlamentnıñ ike palatası raslarğa tieş. Ämmä monda bernindi dä sürpriz kötelmi. Mäclestä dä, Senatta da küpçelekne "nazarbaevçılar" täşkil itä.
Dikäber saylawlarında yänä Nazarbaev ciñer dip kötelä. Bu anıñ 3nçe möddäte bulaçaq. Anıñ abruyı äle dä yuğarı bulıp qala. Ä menä oppozitiä, kiresençä, zäğif, bülengän, oyışmağan. Östäwenä xakimiät tä anı tağı da zäğifländerü öçen çaralar kürä. Küzätüçelär fikerençä, Konstitutsiä Şurasınıñ waqıt suzuı da şundıy çaralarnıñ berse bulğan. Almatadağı säyäsät belgeçe Dosım Satpaev:
"Saylaw könen bilgeläwne suzu – xakimiätneñ osta ğämäle buldı. Oppozitsiä awır xäldä qaldı, çönki bu mäsälä xäl itelmägän kileş ul üzeneñ köçlären döres itep bilgeli almadı."
Küzätüçelär xakimiätneñ oppozitsiägä qarşı başqa ğämällären dä sanıy. Şuşı ayda oppozitsiädäge Çın Aq Yul partiäse räistäşe, eşquar Bulat Abilovqa cinäyät eşe açılğan. Prezidentlıq öçen köräşer dip kötelgän Jarmaxan Toyaqbayğa prokuratura saylaw-aldı kampaniäsen irtä başlıysıñ, dip kisätü yasağan.
Xalqıara oyışmalar Qazaxstan saylawların iğtibar belän küzätep barırğa cıyına. Ni genä äytmä, Gruziä, Ukraina häm Qırğızstan inqlapları näq menä saylaw näticälären bozudan başlanıp kitte.
Şuşı ayda Amerikan prezidentı George Bush Nazarbaevqa ğädel saylawlar ütkärergä çaqırğan xat yulladı. Yevropa Berlege citäkçeläre dä uzğan ay Brüsseldä ütkän oçraşuda Qazaxstan saylawların iğtibar belän küzätäçägen belderde.
-Ali Gilmi
"Kiläse prezident saylawları 2005 yılnıñ dikäberendä, berençe yäkşämbedä ütergä tieş."
Saylaw könen bilgeläw üteneçe belän Mäcles deputatları Şurağa Yül ayında uq möräcäğät itkän ide. Ämmä Şura üzeneñ qararın şuşı köngä qädär suzdı.
Bu qarar Qazaxstan konstitutsiäsendäge ike qarşılıqlı matdä tiräsendä barğan bäxäskä noqta quyar sıman.
41nçe matdädä prezidentlıq möddäte 7 yıl dielgän. Bu matdägä kürä 1999nıñ ğinwarında ütkän waqıtınnan alda saylawlarda ciñep çıqqan Nazarbaevnıñ möddäte 2006nıñ ğinwarında çığa.
Ä menä 94nçe matdädä saylawlar prezidentlıq möddäte çıqqannan soñ kiläse Dikäberneñ berençe yäşkşämbesendä ütä, dielgän. Yağni, bu matdägä kürä, saylawlar 2006nçı yılnıñ dikäberendä ütergä tieş bulıp çığa. Ul çaqta Nazarbaevnıñ möddäte çıqqanğa inde 11 ay bula.
11 aylıq xakimiät buşlığı buldırmas öçen Nazarbaev taraflı Watan partiäse saylawlarnı ber yıl alda, şuşı yılnıñ dikäberendä ütkärergä çaqırdı. Ämmä başqa räsmilär, ul çaqta Nazarbaevnıñ möddäte äle çıqmağan bula, saylawlar ütkärü qanunsız, dip qarşı çıqtı.
Oppozitsiädäge "Ğädel Qazaxstan öçen" xäräkät äzğası Jarmaxan Toyaqbay kiläse saylawlarda qatnaşırğa cıyına. Radiobıznıñ Qazax bülegenä birgän äñgämäsendä ul, Konstitutsiä Şurasında da, Mäclestä dä Nazarbaev taraflı keşelär, oppozitsiägä äzerlänergä waqıt qaldırmas öçen alar saylawlarnı şuşı yılda ütkärergä tırışaçaq dip uzğan ayda uq äytepquyğan ide:
"Minemçä saylawlar şuşı yılda ütäçäk, moña şik yuq. Xäzer alar monı oyıştıru öçen törle yullar tikşerä."
Şuranıñ comğa qararına qädär qazaxlarnıñ kübese saylawlarnıñ qayçan ütäse turında bixäbär ide. Misal öçen, menä bu Astana keşeläre:
Audio (Astana keşeläre)
Şura qararın xäzer parlamentnıñ ike palatası raslarğa tieş. Ämmä monda bernindi dä sürpriz kötelmi. Mäclestä dä, Senatta da küpçelekne "nazarbaevçılar" täşkil itä.
Dikäber saylawlarında yänä Nazarbaev ciñer dip kötelä. Bu anıñ 3nçe möddäte bulaçaq. Anıñ abruyı äle dä yuğarı bulıp qala. Ä menä oppozitiä, kiresençä, zäğif, bülengän, oyışmağan. Östäwenä xakimiät tä anı tağı da zäğifländerü öçen çaralar kürä. Küzätüçelär fikerençä, Konstitutsiä Şurasınıñ waqıt suzuı da şundıy çaralarnıñ berse bulğan. Almatadağı säyäsät belgeçe Dosım Satpaev:
"Saylaw könen bilgeläwne suzu – xakimiätneñ osta ğämäle buldı. Oppozitsiä awır xäldä qaldı, çönki bu mäsälä xäl itelmägän kileş ul üzeneñ köçlären döres itep bilgeli almadı."
Küzätüçelär xakimiätneñ oppozitsiägä qarşı başqa ğämällären dä sanıy. Şuşı ayda oppozitsiädäge Çın Aq Yul partiäse räistäşe, eşquar Bulat Abilovqa cinäyät eşe açılğan. Prezidentlıq öçen köräşer dip kötelgän Jarmaxan Toyaqbayğa prokuratura saylaw-aldı kampaniäsen irtä başlıysıñ, dip kisätü yasağan.
Xalqıara oyışmalar Qazaxstan saylawların iğtibar belän küzätep barırğa cıyına. Ni genä äytmä, Gruziä, Ukraina häm Qırğızstan inqlapları näq menä saylaw näticälären bozudan başlanıp kitte.
Şuşı ayda Amerikan prezidentı George Bush Nazarbaevqa ğädel saylawlar ütkärergä çaqırğan xat yulladı. Yevropa Berlege citäkçeläre dä uzğan ay Brüsseldä ütkän oçraşuda Qazaxstan saylawların iğtibar belän küzätäçägen belderde.
-Ali Gilmi