[ qırımtatar telendä ]
Ukraina prezidenti kyatibietinin başı A.Zinçenko istifağa ketkeni, o bir sıra Ukraina yolbaşçılarrını oz şahşıy menfaatlarına çalışqanlarında qabaatlağanı Ukrainadaki siyasiy vazietni bayağı keskinleştirdi demege mumkün. Siyasetçiler, deputatlar, oppozitsiya kelip çıqqan vazietni izaatlap turalar. Qırım ukümeti başı A.Matvienkoda oz sezüni ayttı. A.Matvienko "prezident akimiet qurumlarına kimni tayinlegenini, tayinlengenler ozleri tüşünmek kerekler. Akimietke kelgenler iş tünevinki kibi alıp barılacağını beklediler, amma oyle olmadı, olarnı bu açuvlandıra. Bu akimietke kelgen komandanın qarşılıqlarından kelip çıqqan obyektiv protsess. Ertemi keçmi bu protsess ekünlenmek kerek ve er şey başqa printsiplerge esaslanıp yanıdan başlanmaq kerek" – dedi. İşte Matvienkonın Kievdeki vazietke munasebeti boyle.
A mına Qırımda çezilmesini beklegen meseleler nasıl prıntsiplerge esaslsnıp çezilecek belli degil. Enli tilde destan olğan topraq meselesi bir yaqqa qıbırdamay tura, er alda qırımtatarları içün. Topraq ayıruvğa Qırımda 2 aylıq moratoriy ilyan etilgen edi. Amma bu vaqıtta yapılacaq topraq inventarizatsıyasının neticesi daa belli degil. A Qırımnın topraq işleri boünca devlet komiteti reisi Nikolay Golubev: ‘’inventarizatsiyanı otkermek içün kerekli aqçalar tek 4 kun oldı esabımızğa kelıp tüşkeni’’ – dep haber etti. N.Golubev: ’’bu vaqıtqace baş prokuratura, devlet telükesizligi hızmetleri topraq meselesi boünca Qırımda otkergen teşkerüvler neticesinde bır qarar oylede almadı’’- dey.
Bazı siyasetçıler ise moratoriy devamında koy şuraları topraq ayıruv boünca vesiqalarnı azırlavnı devam ettiler, moratoriy ekünlengeninen bu topraqlar kerekli adamlarga ayrılacaq deyler. Qırım ukümeti başı A.Matvienko ise: ’’Biz bir santımetr topraq ayırmadıq’’,- dey.
Meclis reisi Mustafa Cemil oğlu keçenlerde Yalta şeher başı vazifelerini eda etken Çabanoven korüşip regionda olğan qırımtatar meseleleri boünca sez ürsetken.Birinci mesele etip topraq meselesi koterilgen.Yalta meclisinın reisi Aleksandr Perepeçin qırımtatarlarına Yalta regionında çeşit sıltavlarnen topraq ayrılmağanını ayttı.Baş sebeb: Yalya etrafındaki sovhoz ve koy hocalıqları sabıq prezident Kuçmanın fırmanına baqmayıp oz topraqlarının bir qısımını şeher imaesine keöirmege aşıqmaylar. Şeher başı bu mesele boünca mahkemege vesiqalar azırlanacağını işanırdı. Korüşüvde Alupka ,Yaltada saqlanıp qalgan cami binaları musulman din cemietlerine qaytaruv,Yalta akimiet qurumlarına qırımtatar mutehassıslarını işke qabul etüv meseleleride koterildi.
Keçken afta Meclis reisi qırımtatar teatri kollektivinen korüşip onın problemalarını muzakere etti.Mesele şunda ki : bir qaç teatr hadimi ve artisti işten boşatılğanlarına narazılıq bildirip Meclis reisine mektğp ellap, teatr direktjrı Bilal Bilalovnın ustünden şikyaet etkenler.Korüşüv bayağı davalı olıp keçkeni malğm. Şimdilik işten bir kimse boşatılmaycağı kelişilgen.
Keçken afta 40tan ziyade qırımtatarı, olar arasında epsi erli meclislernin reisleri ‘’İnqilyap gvardiyası’’ medallernen taqdirlendiler.
Qırımda bu sene yazda qırımtatar medenietinen bağlı 3 festival :’’Kefe tepreç’’, Kezlevde ‘’Kezlev qapusı.Şarq Bazarı’’ve ‘’Aq Qaya’’ (Qarasuvbazarda) keçti. ‘’Şarq bazarında Gran prige Türkieden kelgen yırcı Günay nail olğan. 1 ci er Said Yağya(Moskva), 2 ci er Elzara Batalova(Kiev), 3 ci er Guzel(Aqmescit).
2-3 sentyabrde Qarasuvbazarda daa bir festival ‘’Aq Qaya’’ milli folklor festivali keçti.Gala kontsrtte ekseriet qırımtatar artistleri çıqışta bulundılar. Festivalni erli elbaşçılar, medeniet mınıstrligi vekilleri hayırlap öıqışta bulundılar. Qırımtatar qadın-qızlar birligi reisi Safinar Cemıleva: ’’Bu bayram dostluq ve mabetlik bayramıdır, er daim toprağımızda oünlar oynalsın ve yırlar yırlansın’’- dedi.
Qırım Medeniet nazirı muavini İsmet Zaatov festivaller aqqında ‘’Azatlıq ‘’radiosına boyle dedi: ’’Bızım qırımtatar medenietini bu topraq doğurdı, o mında yaşamaq kerek. Ne qadar zıyade adam toplap olsaq o bızım faydamız. Meselya bugun stadionda 5 bin, Kezlevde 10bin, Kefede 12 bın dınley edi. 50 yıl yasaq olğan qırımtatar medenieti başqa dünya medenietleri arasında oz erini almaq kerek’’
7 sentyabrde Romaniyanın Kostence şeherinde 2 ci türk-tatr festivali keçecek. Qırımdan bu festivalge ‘’Cemile’’ve ‘’Guldeste’’ ansamblleri baracaqlar.
Dilyaver Osman
