Accessibility links

Belarus prezidentı BMO mönbärennän Quşma Ştatlarğa täniqt belderde


Berläşkän Millätlärneñ New Yorkta ütkän ğomum cıyınında çığış yasap Belarus prezidentı Alyaksandr Lukaşenka Quşma Ştatlarnı dönyada totrıqzıslıq tudıruda, BMOnı üz faydasına qullanuda ğäyepläde. Anıñ süzlärençä, räsmi Washington demokratiä häm keşe xoquqları digän bulıp başqa illärdän östenlek itergä teli. Belarusta zolım säyäsäte alıp baruda ğäyeplängän Lukaşenka möstäqil illärneñ eçke eşlärenä tıqşınuğa qarşı çıqtı.

Belarus prezidentı Aleksandr Lukaşenka 170läp il citäkçese aldında yasağan çığışında 15 yıl elek Sovetlar Berlegeneñ cimerelüe dönyada tigezlek bozıluğa kiterde dide. Dönyada tärtip betüe öçen ul ber qotıplı dönya tözergä tırışqan Quşma Ştatlarnı ğäyepläde. Bu ilneñ tışqı säyäsäte başqa xökümätlärne cimerüne maqsat itep quya dip, Lukaşenka elekke sovet illären demokratiläşterü tırışlığına borçılu belderde:

"Ägär konflikt yuq ikän - buldırırğa. Qatışırğa säbäp yuq ikän – anı da buldırırğa. Monıñ öçen bik uñaylı şiğär tabılğan – demokratiä häm keşe xoquqları. Tik xalıq xakimiäte digän çın mäğnädä tügel, ä amerikan citäkçelege añlatmasında."

Lukaşenka süzlärençä, Belarus üzeneñ ğädätlärenä tayanıp üze täräqqıy itergä tieş. Lukaşenkanıñ bu çığışı ber kön elek yasalğan Zimbabwe citäkçese Robert Mugabe çığışın xäterlätte. Bu illärneñ ikesen dä Quşma Ştatlar däwlät sekretare Condoleezza Rice "zolım illäre" dip atağan ide, Europa illäre dä andağı keşe xoquqları torışına tänqit belderä.

İllär üzläre bu ğäyepläwlärne ikeyözlelek dip atadı. Äytik, Lukaşenka süzlärençä, Amerikanıñ Ğiraqtağı ğämällären häm terrorğa qarşı suğışın centekläp tikşerergä kiräk:

"Qayda ul qoral, ul yuq, ä Ğiraq qanğa batırılğan, keşelär ömetsezlek çigenä citekerelgän. Ğuantanamo totqınnarı östennän Berläşkän Millätlär qaramağında açıq bäysez mäxkämä qayda? Niçäw alar anda, häm kemnär alar?"

Soñraq Lukaşenka atom terrorçılığın tıyğan kileşüne imzaladı. Ğomum cıyında yasağan çığışında ul Sover Berlege cimerelgännän soñ Belarus üz ixtiarı belän atom qoralınnan baş tarttı häm dä kürşe illärgä qurqınıç tudırmıy dide. Kileşü imzalaw tantanasında ul yänä, qüätle illärneñ başqa illärneñ eşenä tıqşınuına qarşılıq belderde:

"Terrroçılıqqa qarşı köräş ayırım illärneñ üz maqsatlarına ireşü öçen qullanıla almıy, häm ul möstäqil illärneñ eçke eşenä tıqşınu öçen säbäp bula almıy."

Kiläse yılda Blearusta prezident saylawları ütergä tieş. Gruziä, Ukraina, Qırğızstanda bulğan inqilaplardan soñ Lukaşenka xäkümäte bäysez institutlar östennän kontrolen köçäytä.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG