Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ukraina: parlament komissiäse Gongadze eşe artında elekke prezident Kuçma tora digän näticä yasadı


Ukrainada cancal östenä cancal. Xökümät citäkçese tiräsendä bilgesezlek däwam itä, ul arada jurnalist Heorhiy Gongadzenı üterü eşen tikşergän parlament komissiäse jurnalistnıñ urlanuın elekke prezident Leonid Kuçma oyıştırğan digän räsmi näticä çığardı. Komissiä şulay uq Kuçmanıñ elekke idarä başlığı, xäzerge parlament räise Volodymyr Lytvynnı moña qotırtuda ğäyepli. Bu şaq qatırırlıq xäbärgä Ukrainanıñ yaña citäkçelege nindi reaksiä belderde soñ?

Şaq qatırlıq Alsu, ämmä Ukraina citäkçeläre bu qaynar xäbärgä älegä läm-mim. Xakimiätkä kilgäç tä Gongadze eşen çişergä wäğdä itkän prezident Viktor Yuçenko ber belderü dä yasamadı. Elekke premier Yulia Timoşenko, bu turıda sorağaç, minem başqa mäşäqätlär küp dide. Eçke eşlär ministlığı, başqa räsmilär dä älegä tınlıq saqlıy.

9 ay elek Yuçenko komandası xakimitäkä kilgändä wazğiät başqa ide. Ukrainanıñ korrupsiägä batqan ütkänen çağıldırğan Gongadze eşen alar çişergä, oyıştıruçı häm başqaruçılarnı cawapqa tartırğa süz birdelär.

"Ukrainskaya pravda" isemle internet säxifäsen oyıştırğan Heorhiy Gongadze yuğarı dairälärdä korrupsiä turında yaza ide. 2000 yılnıñ sintäberendä ul xäbärsez yuğaldı. Soñraq Kiev çitendäge ber urmanda anıñ başı kiselgän gäwdäse tabıldı.

Berniçä atnadan Kuçmanıñ tän saqçısı yazdırıp alğan audio yazma cämäğätçelekkä citkerelde, parlamentta uynatıldı. Melniçenko tasması digän isem alğan bu yazma küplärne şaqqatırdı. Anda tawışları Kuçmanıqına häm Eçke eşlär ministrı Yuri Kravçuknıqına oşağan keşelär söyläşä. Berse ikençesenä Gongadzenı "totıp çeçennarğa atırğa" quşa.

Ğadi ukrainlılar Gongadzenıñ üterelüe artında Kuçma torğanında şiklänmäsä dä, räsmi parlament komissiäseneñ monı raslawı zur ber yañalıq bulırğa tieş ide.

Kievtağı Mäglümät institutı xezmätkäre Viktoria Syumar süzlärençä, bu xäbärneñ sizelmi dä qaluı küräseñ äflisun inqilabı ömetläreneñ çäl-pärämä kileün kürsätä. Aña xättä jurnalsitlar tieşle iğtibar birmäde di ul:

"Komissiä xisabı yarım-buş zalda ütte. Ä bit 5 yıl elek bu komissiäneñ tözelüen näq menä jurnalistlar kütärep çıqqan ide."

Symar süzlärençä, bu tınlıq yaña citäkçelek belän Kuçma tirälege arasında nindider yäşeren kileşü buluğa işarä itä:

"Axırsı Kuçma üzen bik tınıç xis itä, soñğı waqıtta yänä säyäsätkä qatışa başladı, monı añlap ta bula, şul xätle wäğdälärdän soñ 9 ay eçendä berni eşlänmäde."

Symar süzlärençä, ixtimal Yuçenko tirälege bu eşne şantaj öçen qullanırğa cıyına:

"Bu eşne qayber säyäsätçelärgä, berençe çiratta yazmada tawışı bulğan Lytvynğa basım yasar öçen qullanırlar digän şöbxälär zur."

Räsmilärneñ Gongadze eşen tirän qazırğa cıyınmağanına işarä itkän tağın ber xäbär - küptän tügel Quşma Ştatlarğa bulğan säfäre waqtında Ukrainanıñ baş prokurorı Svyatoslav Piskun yazmanı yasağan Mykola Melniçenko belän oçraşudan baş tarttı.

Alğa taba närsä bula. İxtimal – hiçnärsä. Komissiä taratıla, xoquq saqlawçılar anıñ näticälärenä buysınıra mäcbür tügel, di Viktoria Syumar:

"Eş şunda, bu näticälärneñ yurdik köçe yuq. Tikşerü komissiälären tözü konstitutsiädä qaralsa da, alarnıñ eş tärtiben bilgelägän qanun äle dä yuq."

Küptän tügel Eçke eşlär ministrlığı Gongadzenı üterüçelär dip atalğan berniçä tübän däräcäle militsiä xezmätkären qulğa aldı häm bu eşne "yabıq" dip iğlan itte. Küräseñ älegä bu eş monnan arı kitä almıy.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG