Accessibility links

Munisipal saylawlarda tabiplar belän citäkçelär yarışa


Belgänegezçä, 16 oktäbergä Tatarstanda munisipal saylawlar ütkäreläçäk. Bu saylawlarnı säyäsi firqälär dä, ere eşmäkärlär, yäşlär oyışmaları wäkilläre dä xakimiätkä kerü öçen faydalanıp qararğa tırışa.. Xakimiätlärgä yaqın «Tatarstan yaña ğasır» xäräkäte, bu yal könnärendä, awıl rayonnarda yäşäwçe tarafdarların cıyıp, yañadan munisipal reformanıñ ähämiäten añlattı. Saylaw aldı köräşe ayıruça zur şähärlärdä sizelä. Mäsälän Qazanda. Şähär deputatı bulır öçen, ber urınğa 7 keşe köräşkän urınnar bar. Urtaça sanağanda, Qazan saylawçılarına 4 keşe arasınnan bersen deputat itärgä turı kiläçäk. Ere eşmäkärlär, sänäğät şirkätläre citäkçeläre, tabiplar, militsiä xezmätkärläre dä deputat bulırğa teläwçeläre turında belderde. Köräş qatı bulğanğa kürä, saylaw aldı kompaniäsenä dä, nämzätlär aqçanı millionlap tüli. Säyäsi kampaniälärne ütkärüçe ber şirkät wäkile añlatqança, şähär şartlarında saylawlar ütkärü bik qıybatlı çarağa äylände. Aqça bulmasa, nämzätlärğä, däwlätkä, xakimiätlärneñ yärdämenä genä ömetlänergä qala. Qazanda säyäsi firqälär gä, üzlären kürsätergä cay çıqtı. Kommunistlardan 13 keşe, Liberal demokratlardan – 6, berdäm Rusiä firqäsennän -30, «Tormış firqäse» 7 keşe, «Tatarstan Yaña ğasır» xäräkäte 1 keşe saylawlarğa çıqqan. Bu saylar bulmalasa, cämäğätçelek sotsial demokratlar, qanunçılıqnı saylawçı xäräkätlärneñ barlığın belmäs ide. Anıñ qarawı, Qazanda millionnar iälärneñ şul xätle barlığın da belmäs ide. Deputatlıqqa nämzätlärneñ yıllıq keremnäre turındağı mäğlümatnı bastırğan gäzit, Qazanda quldan qulğa yörde, byudjet oyışmalarında eşläwçelärneñ iğtibar üzägendä buldı. Mäsälän, ber nämzätneñ yıllıq kereme 15 million, annan soñ, ikençe urında 8 million iäse tora, 2 yäki 1,5 million iäläre dä bar. Zatlı maşinalar, aksiälär, dollardağı xisaplar, yortlar, cir xucaları da bixisap.

Şular belän bergä, üzlären yortsız, fatirsız, maşinasız itep kürsätkän nämzätlär dä bar. Urtaşa qarağanda, Qazanda, deputat urını öçen, ğadi militsioner, şifaxanäñ baş tabibı häm berär bay şirkät citäkçesenä yarışırğa turı kilä.

Respublika buylap qarağanda wäzğiät başqa. Rayon başlıqları da saylaw aldı köräşenä çıqqan. Rayon citäkçeläreneñ urınbasarları, awıl sovetı citäkçeläre, mäktäp direktorları da munisipal berämleklärdä eşlärgä teli. Şähärdän ayırmalı bularaq, awıllarda ber deputatnı 15 meñ keşe tügel, ä 1 meñ, xätta 200-300 genä keşe saylarğa mömkin.

Ğomum alğanda, munisipal reformanıñ kiräklegen, xakimiätlärgä yañadan torıp añlatırğa turı kilä. Berençedän, küplär, munisipal xakimiät, başqarma xakimiättän närsä belän ayırılğanın belmi. İkençedän, awıl cirendä, eş urınnarın qısqartu bara. Başqarma xakimiättä eşlägän keşelär, däwlät xezmätkäre statusı häm eş xaqı belän sawbullaşırğa telämi. Çönki, munisiapal xezmätkärlärneñ eş xaqı da azraq, «däwlät xemzätkärläre»neñ yuğarı pensiäsennän da alar qolaq qağa ala. «Yaña ğasır» xäräkäteneñ konferensiäsendä däwlät şurası räise, prezident eşläre idäräse wäkilläre buldı. Alarğa, awıldağı däwlät xezmätkärläre yazmışı turında soraw birelde. Parlament räise urınbasarı Rimma Ratnikova cawap birde. Ul däwlät şurası qanun proektı äzerlänä, munisapal xezmät, däwlät xezmäte belän status yağınnan tigezläşäçäk, eşen uğaltqan keşelär, şundıy uq wazifağa yaña oyıştırıla torğan munisapal xakimiätlärgä küçärgä mömkin, dide.

Munisipal reforma belän, cirle xakimiätlär cirle şirkätlärdän, eşmäkärlärdän, eş xaqlarınnan qalğan salımnar isäbenä yäşäyäçäk. Cirle problemalarnı da, keşelär üzläre xäl itü cayın qararğa tieş bula. Ämma awıl xalqı yaña tärtipkä rizamı? «Tatarstan-yaña ğasır» xäräkäte konferensiäsendä, ber rayon wäkile munispal xakimiätne balıq totu belän çağıştırdı. Awıl xalqına balıqnı tügel, a qarmaq birälär, di ul. Ämma xalıq üze balıq totarğa telär mikän? Bu sorawğa cawapnı, munisipal reformanıñ 1nçe yılı kürsätäçäk.

Bikä Timerova.

XS
SM
MD
LG